Özgeçmiş
ÖMER ÖZBAŞ (1902-1974)
Şair, araştırmacı yazar Ömer Özbaş, kıymetli bir şair, değerli bir araştırmacıdır. 1925 tarihinden 1962 tarihine kadar Gaziantep çevresinde öğretmenlik yaptıktan sonra İstanbul’a tayin edildi ve görevini İstanbul’da sürdürdü. Gaziantep’te başöğretmenliği döneminde halkevi çalışmalarına katılmış ve yayımlanmış üç kitabı bir de şiir kitabı dışında sayısız araştırmaları yayımlanmıştır.
Araştırmaları: Halk şairleri, Mukim Bey, Muslu Bey, Dedemoğlu, Kılıçoğlumdan, Öksüz Oğlandan, Kul Mustafa’dan, Ali Paşa’dan, Taşdemiren, Kul Hüseyin, Hasan Ağa, Seyyah, Mümin Mustafa Aşık Seyfi, Ömer Bey, İspir, Demircioğlu, Aşık Veli, Süleyman, Kurt Ağa, Mamo Mehmet, Tahir Efendi, Aşık Haci, Ağıtlar ve Kahramanlık Türküleri, Çekeli Hüseyin, üzerine söylenen Ağıt, Mahlo üzerine, Ali adında bir genç üzerine, Yusuf, Mehmet Bey, Velet Bey, Genç Osman Hikayesi, Höl Oyunu, Analı Höl Oyunu, Maniler.
51 parçadan oluşan şiir kitabının kapağında,
“Her daldan bir çiçek
Her pınardan bir yudum”
2.’si aruz, 49’u hece vezniyle olan şiirlerin hepsi onun milli heyecanını yansıtan birer kristaldir.” diyor. Cemil Cahit Güzelbey. Kendisi bir köylü çocuğu olduğu için lirik şiirleriyle, kır ve köy meselelerini, köy hayatını o kadar güzel canlandırmış, o denli dile getirmiştir ki, insanın okudukça okuyacağı geliyor. Şair yazarı Şubat 1974’te kaybettik.
Gaziantep’te Kültür Sanat ve Edebiyatta İz Bırakanlar s.149 (Ahmet AYAZ)
1902 yılında Gaziantep'in Lohan Köyü’nde doğdu. İlkokulu köyde okudu. 1. Dünya Savaşı ve İstiklal Savaşı süresince, tahsilini ilerletti, ancak, o yılların şartlarınca, 1921 yılında Gaziantep'te açılan Darülhilafe medresesine gidebildi. Bu okulun 3 senelik “İptidai Hariç” kısmını bitirip “İbtida-i Dahil” kısmına devam edeceği sıralarda, okul kapatılarak adı, İmam hatip okuluna çevrildi. İmam hatip okulunun son sınıfına bir sene devam etti,
1924-1925 eğitim yılında bu okuldan mezun oldu.
1925-1926 ders yılı başında ilkokul öğretmenliğine atanarak Gaziantep’in Nizip ilçesinin Keret/Adaklı Köyü Okulu’nda öğretmenliğe başladı. Bundan sonra devamlı olarak 1940 yılına kadar aynı ilçenin Çanakçı, Elifoğlu, Akçaköy, Gaziantep'in merkez Körkün ve Burç köylerinde öğretmen olarak çalıştı.
1940 yılında, Adana Düziçi eğitim kursuna katılarak gezici Başöğretmen oldu, 1947’de bir ara gezicilikten ayrılarak Gaziantep'in Merkez Şehir Bostancı ve Ahmet Çelebi ilkokullan’nda öğretmen olarak görev almış, daha sonra gezicilik görevine tekrar başladı.
1951 yılından 1962 yılına kadar Milli Eğitim Müdürlüğü’nde köy ve diğer çeşitli büro işlerinde görev aldıktan sonra, 1962 yılında İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’nde çalıştı ve bu yılın sonlarında, Gaziosmanpaşa ilçesi, Pilevne ilkokulu öğretmenliğine atanarak göreve başladı. 1965 yılı başlarında 63 yaşında emeKliye ayrıldı.
Öğretmenliği sırasında Halkevleri çalışmalarına katıldı, köycülük, yayın, folklor kollarında, Türk Dili derlemelerinde de görev aldı. Aynı zamanda Gaziantep’te çıkan gazete ve dergilerde köycülük, köy eğitimi ve folklora dair yazılar da yazdı.
Güney sınırlarımızda bulunan Türk oymakları hakkında araştırmalar yaptı ve bu araştırmalarını kitaplaştırdı.
1974 yılında İstanbul’da yaşama veda etti.
Meral Can Uludağ, Cumhuriyetten Günümüze Gaziantep Şairleri 1, TYB Gaziantep Yayınları, Gaziantep 2011, s.124.
Ömer Özbaş'ı 1930 yılında Gaziantep CHP sinin organı olarak yayınlanmaya başlayan (Gaziantep) gazetesindeki, Türkmenlere ilişkin yazılarıyla tanıdım. 1939 Başpınar Dergisini çıkarmaya başladığımız vakit bir süre derginin yazarları arasında bulundu. Bu sırada, tanışmamış̧ yüzyüze oldu. Zaman geçtikçe tanışıklık dostluğa dönüştü.
Ömer Asım Aksoy, Şakir Sabri Yener, Ali Nadi Ünler gibi Ömer Özbaş’ta, ben de Gaziantep'e ilişkin, özellikle folklor konularında araştırma hevesi uyandıranlardandır.
Ömer Özbaş̧, 1925’den 1962 ye kadar Gaziantep çevresinde öğretmenlik yaptıktan sonra bir gün haberi İstanbul’dan geldi. Görevini orada sürdürdü. Emekli olduktan sonra orada yerleşti ve orada öldü. Ne yazık ki onun da kabri, Şakir Sabri Yener gibi Gaziantep topraklarından uzaktadır. Ara sıra uğrayıp bir dal çiçek koymak olanağından yoksunuz.
Yaşam Öyküsü:
Ömer Özbaş, kimi şair, bilgin ve genellikle ünlü kişilerimiz gibi yaşam öyküsünü araştırmak için kaynak aramaya, soruşturma yapmaya gerek bırakmadı (Bir ömrün Emeğinden) adlı şiir kitabının başında bunu yapmıştır. Kitabın 3. sayfasında üstünde bir de fotoğrafının yer aldığı bu yaşam öyküsünü aynen aşağıya alıyorum:
Şair Ömer Özbaş̧'ın kısaca hayatı:
Kitabın yazarı Ömer Özbaş, 1902 yılında Gaziantep'in Lohan köyünde doğmuş, ilk öğrenimini bu köy ilkokulunda yapmıştır. 1. Cihan ve İ'stiklal savaşı süresince, tahsilini ilerletmiş, ancak 1921 yılında Gaziantep'te açılan Darülhilafe medresesine gidebilmiştir. Bu okulun 3 senelik «İptidai Hariç» kısmını bitirip «İptidai Dahil» kıs mına devam edeceği sıralarda, okul kapatılarak adı imam Hatip Okulu)na çevrilmiştir. İmam Hatip Okulunun son sınıfına bir sene devam etmiş 1924- 1925 ders yılı bu okuldan mezun olmuştur.
1925- 1926 ders yılı başında ilkokul öğretmenliğine atanarak Nizip ilçesinin Keret köyü okulunda öğretmenliğe başlamıştır. Bundan sonra devamlı olarak 1940 yılına dek aynı ilçenin Çanakcı, Elifoğlu, Akçaköy, Gaziantep'in merkez Körkün ve Burç köylerinde öğretmen olarak çalışmıştır.
1940 yılında Adana- Düziçi Eğitim kursuna katılarak gezici Başöğretmen olmuş, 1947 de bir aralık gezicilikten ayrılarak Gazian tep'in Merkez Şehir Bostancı ve Ahmet Çelebi ilkokullannda öğretmen olarak görev almış ve daha ·sonra gezicilik görevine tekrar başlayarak 1951 yılından 1962 yılına kadar Milli Eğitim Müdürlüğünde köy ve diğer çeşitli büro işlerinde vazife almıştır.
Çocuk okutturma dolayısıyla 1962 de İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü emrine verilmiş, bu yılın sonlarında, Gaziosmanpaşa ilçesi Plevne İlkkokulu öğretmenliğine atanarak göreve başlamış. Bu okulda çalıştığı esnada ders kesimine pek az kala 12.5.1963 günü Enfark tüs hastalığına yakalanmış, bundan sonra artık çalışması mahzurlu görülerek Haydarpaşa Nümune Hastanesi sağlık kurulu kararıyla
1965 yılı başlarında 63 yaşında emekliye aynlmıştır.
Özbaş öğretmenliği sırasında Halkevleri çalışmalarına katılmış,
Köycülük, yayın, folklor kollarında, Türk Dili derleme işlerinde
Yararlılık göstermiştir. Aynı zamanda Gaziantep'te çıkan gazete ve dergilerde Köycülük, köy eğitimi ve folklora dair yazılar yazmış ve bunlardan başka Güney sınırlarımızda bulunan Türk oymakları arasında tetkikler yapmış̧, biri «Elbeyli Türkmenleri arasında» diğeri «Baraklar ve Türkmenler» adında iki kitabı basılmıştır.
Ömer Özbaş evli, üçü kız ikisi erkek olmak üzere beş çocuk babasıdır.
Gaziantep Büyükleri (C.C.G. s.228)