Antep halkından ve yeniçeri zümresinden Haci Mahmut oğlu Arap Haci oğlu Mehmet Ağa ve arkadaşları (Ayrıca 12 kişinin adları yazılıdır). Kendi nefislerine asaleten ve şehirdeki öbür yeniçerilere vekâleten söze başlayıp:
Yıllardan beri şehir ve çevresinde ayaklanan çeşitli uygunsuz hareketler yapan yeniçeriler ve başkaları padişah emri ile Halep, Kilis, Azez valisi Abdi Paşa, Adana valisi Ali Paşa şehre gelerek yine ayaklanan asileri dağıtmış, ileri gelenlerinden yakalanan 75 kişiyi bu iş için görevlendirilen serturnay Kasım Ağa idam ettirmiştir. İki kişide sürülmüştür. Firar edenlerin bulundukları yerde yakalanıp idam edilmeleri toplantı yerleri olan kahvelerini ve başka yerleri şehir etrafındaki metrislerinin yıkılması, asayişin sağlanabilmesi için şehirle Burç ve Tılbaşar nahiyeleri halkından söz almıştır. Kendimiz ve müvekkilimiz yeniçeriler adına, kendi işlerimizle meşgul olup kanuna padişah rızasına uygun hareket edeceğimize, çıkan emirlerin yerine getirilmesine çalışacağımıza, tersine hareketlerden çekineceğimize, kaçanların yakalanmalarına, zabıtaya teslimine yardımcı olacağımıza, bu gibilere sahip çıkmayıp saklamıyacağımıza topluca hakim zabitanın konaklarına, mahkemeye yürümüyeceği mize, kanuna aykırı olarak sefere gitmiyene sofalı olmuyanlara yoldaşımızdır diye sahip çıkmayacağımıza, bir kimsenin cepren malını almıyacağımıza, gece veya gündüz silahlı olarak gezmiyeceğimize, yıkılan kahvehaneleri menzilleri yeniden yaptırmıyacağımıza, gelen vezirlere karşı gelmiyeceğimize, din ve imana küfür, ahaliye eziyet etmiyeceğimize, fitne fesatla ortalığı karıştırmıyacağımıza, kendi halimizle işimiz gücümüzle uğraşacağımıza, tersine davranış halinde devlet hâzinesine 25.000 kuruş ödüyeceğimize söz veririz. Bu sözümüz baş muhasebeye kayıt olsun dediler. İstek gibi yapıldı.
Cilt : 130 / Sahife: 230 / Tarih : 17Muharrem 1194 (25 Ocak 1780)
Devletlu vezir-i mükerrem Abdi paşa, Devletlu Vezir-i muhterem Ali paşa hazretlerinin marifeti aliyyeleriyle nizam-ı vilayet babında vaki olan hücceti-i şeriyedir.
Antep ahalisinden ulema, ayan eşraf, müftü ve halk (52 mahalleden adları yazılı birçok kimseler) söze başlayıp dediler ki :
Yıllardan beri şehrimiz ve nahiyelerinde şeriat ve kanun yolundan sapan, adam öldüren, yağmacılık eden, halkı zarara sokan yeniçerilerin ve başka haydutların zulmundan ahalinin feryadı göklere çıkıp bunların cezalandırılmaları, temizlenmeleri, şehir ve nahiyelerini bir düzene sokulmaları İslam padihşahına arzedildiğinden çevremizde olan bu haydutların temizlenmesi, bundan sonra baş kaldırmaları için önleyici tedbirler alınması için emir çıkmıştı.Bu emir üzerine Halep, Kilis, Azez Valisi Vezir Abdi Paşa memur edilerek şehrimize gelmişler, yerinde alınan tedbirlerle eşkıyalar dağıtılmış, bunlardan 75 kişi mahkeme kararı Serturnay Kasım Ağa marifetiyle idam edilmek suretiyle cezalandırılmışlardır. Kaçanların bundan sonra şehre ayak basmamaları, yakalandıklarında cezalandırılmaları için gerekli tedbirler alınmıştır. Bu cümleden olarak bunların toplandıkları kahvehaneler yıkılmış, isyanlarından ötürü gelen paşalarla savaş için şehir çevresine yaptıkları metzes ve menfesler ve başka savunma yerleri tahrip olunmuştur. Tanrıya şükür padişah sayesinde şehir eşkiya pisliğinden temizlenmiştir.
Cemil Cahit GÜZELBEY
(Devam edecek)
