(Önceki sayıdan devam)

3.000 deve, 275.000 adet kümes hayvanı bulunmaktadır. Gaziantep ilinde 1967 yılı başında 530.000 vatandaşın yaşadığını hatırlarsak, hayvan sayısının ne kadar yetersiz olduğu derhal anlaşılmaktadır. Gaziantep ilinde kümes hayvanları dahi çok az olup, her iki kişiye bir kümes hayvanı düşmektedir. 1962 sayımına göre Gaziantep İlinde 287.000 koyun, 355.000 keçi, 105.000 sığır, 100 manda var idi. Koyun sayısı yıldan yıla büyük değişikliğe uğruyor.

Gaziantep İlinde hayvancılığa elverişli araziler gittikçe azalmaktadır. Hayvancılık, atadan görme usullerle yapılmaktadır.

GAZİANTEPTE KOYUNCULUK

Gaziantep ilinde her yıl genellikle 300.000 civarında koyun beslenmektedir. 1967 yılında ise Gaziantep ilinde yaşıyan her dört vatandaşa bir koyun isabet etmektedir. İlde 30.000 koyuna 530.000 vatandaşın yaşadığını tekrar hatırlıyalım. Yalnız Gaziantep şehrinde son bir yılda 70.000 baş koyun kesildiğine göre, Gaziantep İlinde mevcut koyunların vilayetin bir yıllık et ihtiyacını dahi karşılıyacak miktarda olmadığı gerçeği meydana çıkar.

Gaziantep ilinde diğer hayvan etlerine nisbetle koyun eti çok fazla sarf edilmektedir. Gerçekten, Gaziantep mezbahasında her yıl kesilen hayvanların ezici çoğunluğu koyundur. Mesela 1962 yılı istatistiklerine göre, Gaziantep Mezbahasında 63.062 adet koyun, 1.841 kuzu, 7.695 kıl keçi, 17 oğlak, 59 deve, 15 manda, 1.508 sığır kesilmiştir. Son yıllarda kış aylarında, Gaziantep şehrinde, koyun tüccarları varlıklı kasap ve celepler tarafından, çoğunluğu mağara şeklinde iptidaî ağıllarda 50.000-60.000 adet koyun beslenmektedir. Hayvan yemi olarak arpa, kepek hububat artıkları gibi maddeler civar illerden ve iş yerlerinden temin edilerek bu mağaraIara depo edilmektedir. Mağaralarda besiye çekilen hayvanlara besi koyunu da denmektedir. Besi koyunları bol yağlı olup etleri lezzetli olduğundun, halkımızca beğenilmektedir. Kuyruk yağı, bir kısım az gelirli vatandaşlarımız tarafından kış aylarında hayvanı yağ olarak kullanılmaktadır. Yine az gelirli vatandaşlar yağlı et satın almakla, yemeklere haricen ayrıca yağ eklemek külfetinden kurtulmuş olmaktadırlar.

1966 yılında Gaziantep Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı bulunnn kasapların sayısı 42, celeplerin sıvası 35 hayvansal mahsul satanların sayısı 7 firmadır. Ayrıca Kasaplar Derneğine kayıtlı yüzden fazla kasap ve celep vardır. Gaziantepli kasapların yarıdan fazlasının sermayesi olmadığından koyun beslemekten mahrumdurlar. Kasap ve celeplere yeter miktarda kredi temin eden bir teşkilatta mevcut değildir.

Varlıklı koyun tüccarları ise fazla kazançları ile modern hayvancılığa ve modern hayvancılığı bile uzmanları Gaziantep’te gezinerek mesleklerinde ilerlemeyi sağlıyacakları yerde fazla kazançlarını kârlı gördükleri diğer iş sahalarına kaydırmaktadırlar. Atadan ve dededen görme hayvan yetiştiriciliği Gaziantep ilinde devam etmektedir.

Kış aylarında çeşitli sebeplerle et fiyatları yükselmektedir. Bu arada kasap ve celepler de sık sık kendi aralarında anlaşarak, az koyun kesmek suretiyle, fiyatların sunî olarak daha da yükselmesine sebep olmaktadırlar. İlgililerce alınan bütün hukuki ve idarî tetbirler bu anlaşmalar karşısında neticesiz kalmaktadır. Ekonomik tetbirler almak gerekiyor.

GAZİANTEPTE MEVCUT DİĞER HAYVANSAL BESİNLERİN DURUMU

Gaziantep ilinde mevcut keçi, inek gibi hayvanlar daha ziyade süt ihtiyacını karşılamak için beslenir. Hayvanların çoğu zayıf ve az süt vericidir. Hayvan yetiştirme atadan görme eski usullerle yapılır. Kış aylarında süt ve yogurt bol değildir ve fiyarları çok yükselmektedir.

Hayvani yağ, kaymak ve peynir fiyatları da yükselmeye devam etmektedir. Son yıllarda köy yollarının yapımına hız verilmesi, yoğurt hanelerin kurulması gibi sebeplerden ötürü süt ve yoğurt daha kolaylıkla bulunabilmektedir.

Fırat, İskendurun, Mersin gibi merkezlerden her yıl artan bir ölçü de Gaziantep'e balık sevkedilmektedir. Ete nisbetle ucuz olan balıklar rağbet görmektedir. Şehrin mahdut yerlerindeki dükkanlarda satılan balıklar, birçok günler ihtiyacı karşılayacak miktarda değildir. Satıcı balığın satılmayıp elinde kalarak bozulmasından korkmaktadır. Bol balık getirmekten çekinmektedir. Balıklar, buzdolapsız vasıtalarla Gaziantep'e sevk edilmektedir.

Kış aylarında tavuk yumurtasının fiyatı da 20-25 kuruştan 50 kuruşa kadar yükselmekte ve çok defa 50 kuruşa dahi yumurta bulunmamaktadır. Kümes hayvanları da bol ve ucuz değildir. Lokanta ve kebapçılarda piliç şiş kebap gittikçe daha fazla yapılmaktadır. Sarfiyat artmakta ise de istihsal artışı yavaştır. Fakat son yıllarda fennî tavukçuluk halk arasında yayılmaya başlamıştır.

HAYVANSAL BESİNLERLE İLGİLİ TESİS VE TEŞKİLATLAR

Gaziantep’in Humanız mevkiinde yeni modern mezbaha 1967 yılında çalışmaya başlamıştır. Et ve balık kurumu soğuk hava deposu faaliyete geçmek üzeredir. Bazı özel şahıslar da soğuk hava deposu yaptırmak için teşebbüse geçmişlerdir. Belediyenin eskiden beri küçük bir soğuk hava deposu faaliyettedir.

Gaziantep Belediyesi tarafından yine Humanız mevkiinde bir hayvan pazarı kurulmaktadır. Halen şehrin en meşhur hayvan pazarları Köylü garajı ve Tabakhanede mezbaha civarıdır.