(Önceki sayıdan devam)
mut ve saireye...
Bilineki: Bundan önce Antep kazasında kanun ve şeriata aykırı olarak adam öldürenler yakalanıp cezalandırılmışlardı. Haydutlardan 71’nci cemaat serdengeçtileri: Kürtoğlu Mustafa Haci Hasan oğlu Süleyman ağa, Kör Bektaş, Komanoğlu, Arap Firdevs oğlu, Haci Pehlivan oğlu İbrahim, Kürt Murat oğlu Bekir ve Mehmet, Sakiloğlu, Birinci Cemaatten Arapkirli serdengeçti Haci Osman ağa, Karaköz Alemdar, İsmail ve Kasap oğlu İbrahim ve aveneleri silahlı olarak gezip halka saldırarak ırza geçmek ve yağmacılık gibi hareketlerle halkın huzurunu ve şehrin asayişini bozdukları, bu yüzden çarşı ve pazarın kapandığı haber alındığından yakalanıp cezalandırılmaları, zararlarının kaldırılmaları...
Cilt: 134
Sahife: 438
Tarih: Recep Başı 1202 (Nisan ortası 1788)
Cezzar Ahmet Paşadan buyurultu
Moskof savaşı dolaysıyla Anadolu tarafının sol kol sürücülüğüne Şam Valisi Battal Hüseyin Paşa, Sağ kol sürücülüğüne Maraş Beylerbeyisi Zülkadirzade Ömer paşa görevlendirilmiş olup, orta kol sürücülüğüde bana verilmiştir. Orta kol için sevk edilen askerlerden Mirimiran Dalbadan zade Mehmet Ali Paşa, Antabî Battal Nuri Mehmet Paşa,
Belanlu Abdurrahman Paşa, yerlerinden hemen hareket ederek orduyu hümayuna katılmaları, gevşeklikten çekinmeleri. Edirne sahrasından.
Cilt: 134
Sahife: 401 Ferman
Tarih: Recep ortası 1203 (Nisan ortası 1789)
Abdullah bey eve Kilis, Antep kadılarına:
Antepli Battal zade Mehmet Nuri paşanın rızaya aykırı hareket eylediği, zulma başladığı belli işlerdendir. Bundan başka Antep ve Kilis taraflarında haksız serkeş ve asî tutumu görüldüğünden Mirimiranlığı kaldırıldığı, Azez ve Kilis melikânesinde olan hisseleri elinden alındığı, hakkında eski padişah amcam merhum Abdülhamit han zamanında emir çıkmıştır. Bu emir gereğinin yerine getirilmesi.
Cilt: 134
Sahife 402
Tarih: Ramazan başı 1203 (26 Mayıs 1789)
Fermanla mirimiranlığı ve malikhaneleri hissesi elinden alınan Battalzade Mehmet Nuri paşanın mallarının müsaderesi için yapılan araştırmalarda Antep içinde bir kuruşluk bile malı bulunmadığı, ancak sof dağında dağ başında bina eylediği kale suretindeki saraydaki eşyalarına el konarak Antep alimleri ve ayânı ve ileri gelenleri önünde yapılan sayıma ait defterdir.
Cilt: 134
Sahife: 382
Tarih: 21Muharrem 1203 (13Ekim1788)
Buyurultu:
Mirimiran Nuri Essayit Mehmet paşadan, Antep kadısı, Müftüsü, Nakibül eşref kaymakamı, yeniçeri ağası, Kale dizdarı, zabitan ve şehir ileri gelenlerine selam oluna ki:
Asıl vatanımız olan Antep malikhane olarak bana verildi. Şehir içindeki serserilerin cezalandırılmaları ve çevremizde bulunan konar göçer haydutların dağıtılmaları için giriştiğimiz hareket elhamdülillah iyi sonuç verdi. Asayiş ve güvenlik kuruldu.
Ancak Antep eskiden beri vezirlerin ve ümeranın merkezi olmadığından ahalisi asker taifesinden çekindiklerinden başka, Antep’in Hükümeti Paşalık lafzına mukarenetle suieşirra olmaktan çekinerek Çarpın köyünü kendi nefsimiz için merkez yaptık. Yine şehrin içine ve dışına nezaret ve himayemiz eksilmeyecektir. Bundan ötürü Antep’in Voyvodalığını kardeşim Battal beye verdim. Onu Voyvoda bilesiniz, Sizde voyoda olup İşleri kanun içinde yürütesiniz.
Cilt: 134
Sahife: 361
Tarih: 26Zilkade 1204 (8 Ağustos 1790)
Antep’teki yeniçeriler hakkında bundan önce defalarca vezirler, mirimiranlar görevlendirilerek, şehir ileri gelenlerinin ve mahkemelerin yardımı ile bunların iyi bir düzene bağlamalarına çalışılmıştı. Bu defa da yeniden yaptıkları uygunsuz hareketler ve kötü işler dolaysıyla Nuri Mehmet paşa tarafından şehir ileri gelenlerinin de yardımı ile ve mahkeme marifetiyle yeniden nizama sokulmuşlardır. Yeniçerilerden 66 kişi firar eylemişlerdir. Bu adamların bulundukları yerlerde yakalanmaları için şehir ileri gelenleri ve Nuri Mehmet paşa mahkemece söz birliği ettiler. Kaçanların adları gizli sicile yazıldı bu kayıt başmuhasipliğe gönderildi.
Not: Bu belgenin altında sözü geçen 66 kişinin bağlı bulundukları cemaatle isimleri yazılı bi cetvel vardır. Onuncu cemaatten 21, Birinci cemaatten 22, Yetmiş birinci cemaatten 23 kişi bulunmaktadır. Onuncu cemaatte: Kasapoğlu İbrahim ağa, Tüzsüzoğlu Salih Deveci oğlu Alo, Demiroğlu Mehmet, Bulguroğlu İbrahim ve Alemdar, Keretlioğlu İbo. Birinci cemaatten: Seyfettinoğlu Haci Mehmet, Elmacıoğlu. Yetmiş birinci cemaatten: Tütütüncüoğlu, Helvacıoğlu, Fıstıkçıoğlu vardır. Bunların soy adları belli olduğu için kaydettim. Adı geçenlerden Kasapoğlu İbrahim ağa, Mehmet Nuri ağanın amansız düşmanlarındandır. Sonra paşanın idamında rol oynamış, müsadere edilen mallarını satın almış, sonra kendisi de idam edilmiştir. Tüzsüzoğlu eski ve ünlü bir ailedir içlerinden bir de mütesellim çıkmıştır.
Cilt: 134
Sahife: 365 Ferman Maraşa
Tarih: IIRecep1203 (7 Nisan 1789)
II Recep 1203 günü Abdülmecithan ölmekle saltanat ve hilafet el değiştirmiştir. Camilerde ve mescitlerde buna göre hutbe okunması, bu emrin mahkeme siciline işlenmesi.
Cilt: 134
Sahife: 332, 316, 348, 358, 371, 373, 332, 434, 441
Bu sayfalarda Rus seferi hakkında ferman ve buyurultular yer almaktadır. Bunlarda, asker şevki, malzeme gönderilmesi, vergi artıklarının toplanması gibi konular yer almaktadır.
Cilt: 134
Sahife: 295 Ferman
Tarih: Zilkade sonu 1203 (23 Ağustos 1789)
Payaslı Küçük Ali adındaki kimse kendi halinde olmayıp çeşitli haydutluklara cesaret eylediğinden idamıyla ortadan kaldırılması emredilmişti. Sonra uslu oturacağını vaat ve taahhüt eylediğinden af edilmişti. Küçük Ali’nin şimdi ise eskisinden daha kötü hareketlere başladığı haber alınmıştır. Başına topladığı piyade ve süvarilerle Halep ve Maraş eyaletindeki bazı yerlere birkaç defa saldırmıştır. Maraş’ın içine girerek adam öldürme ırza tecavüz gibi
Cemil Cahit GÜZELBEY
(Devam edecek)
