(Sayfa 44’den devam)

Hüseyin Ağa bir medresenin de kurucusudur.

Belgede adı geçenlerden Daldabanoğlu Mehmet Ali Paşa 1203 yılında Antep’te halk tarafından öldürülmüştür. Bu olaydan önce Nuri Mehmet Paşa Antep’ten kaçmıştı. Bu sırada her iki paşanın mal ve eşyaları yağma edilmiş olduğu gibi 1205’de isyan edan Nuri Mehmet Paşa ve akrabalarının malları da müsadere edilmişti. Hüseyin Ağa’nın tahsilinde gecikme olduğu için Paylandığı, mal ve eşya bedelleri bu hadiseler dolayısıyle yağma edilen mallar olsa gerektir. Belgede adı geçen Sadık Ağa Nuri Mehmet paşanın amcasıdır.

Hüseyin Ağa’nın (Ayanlık) görevinde de bulunduğu 64’ncü sayfada kayıtlı Şaban sonu 1215 günlü belgeden anlaşılmaktadır.

Cilt: 136

Sahife: 15 Ferman

Antep kadısına:

Eski Maraş valisi İsmail Paşa’nın uygunsuz hareketlerinden dolayı cezalandırılması için verilen emir paşanın adamları tarafından öğrenilmiş İsmail Paşa hemen Antep’e doğru kaçmıştır. Kendi ve yakınlarının izlenerek yakalanmaları, başları kesilerek gönderilmesi, daha önce bildirilmişti. Takip olunan paşanın başındaki adamlar dağılmış kendi ve kardeşleri yaralı olarak Antep’e üç saat mesafede bulunan İncesu köyüne sığınmışlardır. Emir gereğince hemen yakalanarak başının kesilmesi, İstanbul’a gönderilmesi. Bu iş için ayrıca Sivas valisine, Maden eminine, Adana mütesellimine ve gerekli yerlere emir tebliğ edilmiştir.

Not: Belge tarihsizdir.

Cilt: 137

Sahife: 135 Ferman

Tarih: 1 Cemaziyelevvel 1219 (8 Ağustos 1804)

Antep Naibine ve ileri gelenlerine

Antep voyvodılığı iltizam yolu ile üzerinde bulunan Kalender paşanın voyvoda tayin ettiği kardeşi Numan Bey’in, kasaba halkından kimi kişiler tarafından konağı basılarak malları yağma edildiği anlaşılmıştır. Bu hal suçluların cezalandırılmalarını gerektirir. Siz ki Mevlâna ve kasaba ileri gelenlerisiniz. Yağma edilen malların tümünün elde edilerek sahibine teslimi, Turabulusşama sürgün edilmesi için emir gönderdiğim Arif ve akrabalarından Eski naip Cenanizade ve Karagözoğlu İbrahim’in sürgün yerlerine gönderilmeleri ve emir gereğinin yerine getirilmesinde göz yumulmaması, dolayısıyle sadrazam baş silahşörü Ali gönderilmiştir.

Numan Bey’in Antep’e giderek işine başlaması, yağma edilen malların eksiksiz olarak teslimi, sürgün edilmeleri kararlaştırılan ve adları geçen kimselerin menfaalarına gönderilmeleri süratiyle yerine getirilmesi isteğimdir.

Cilt: 137

Sahife: 136 Ferman

Tarih: Rebüyülahir sonu 1219 (Ağustos 1804)

Antep ve Trablusşam kadılarına:

Serdar Karagözoğlu İbrahim’in uygunsuz hareketlerle şehirde ihtilale sebep olduğu, memleketin düzenini bozduğu bildirildiğinden, islah oluncaya kadar Trablusşama sürgün edilmesi fermanım olmakla, sen ki Antep Naibisin, adı geçen serdarı bir mübaşirle Trablusa süresin, sen ki Trablusşam kadısının, adı geçen serdar geldiğinde o tarafta oturtup emirsiz başka yere adım attırmayasın. Gelişini İstanbul’a ve ocağa bildiresin.

Cilt: 137

Sahife: 127

Tarih: 5 Rebiyüevvel 1217 (7 Temmuz 1802)

Antep’te abacılar şeyhi ve abacılar esnafından kimi adamlar, Antepte ve

Köylerinde keçi ve koyun sahipleri, kozalı pamuk ekicileri mahkemeye baş vurarak:

Eskiden beri belde çulhalarını dokuyup sattıkları dokumalardan (Dokuma resmi) alınmaktadır. Ancak bizlerin sıfatımız olan abacılıktan damga resmi alınmazken, efrenç taifesinin (yabancıların) etkisiyle eski mukataa sahibinin bezi bu çevrede abacılar yapar deye İstanbul’a bildirdiklerinden ötürü, damga resmi mukataası kapsamına alınmakla bir süredir aba yapamamaktayız. Dokuduğumuz abalar, kıl, yapağı ve bazan da ipliktendir. Böyle olduğu halde uygulana gelen usule aykırı olarak damga resmi alınmaya başlandığı gibi bir de resmi kıl ve yapağı diye para alınmasına girişilmiştir. Kuzu ve oğlaktan maada her keçi ve koyundan bir para, pamuk, kozalı pamuk, pamuk İpliğinden, ancak pazar içinde satıldığı zaman resim alınması gerekirken mültezimler emre aykırı olarak koyun ve keçiden ikişer para aldıkları gibi pamuk kozalı, pamuk va pamuk ibliğinden köylerden tarlalardan herkesin kendi evinden alıp ta sattıklarından da resim almayı âdet etmişlerdir. Bu zulmün kaldırılmasını isteriz dediler. Sicil kayıtlarındaki emirler, davacıların iddialarına uygun olduğundan bilginler ve halk da bunu doğruladığından, abacı esnafının iplikten yaptıkları abalardan dokumalar gibi damga resmi alınmasına, kıl ve bundan dokunanlardan bir şey alınmamasına, keçi ve koyun satışından birer para tahsiline, pazarda satış konusu olmuyan pamuk, kozalı pamuk, pamuk ipliğinden de bir nesne alın mamasına…

Tanıklar: Aynacı zade Ali Efendi, Küllüzade Had Emin Efendi, kardeşi şerif

Efendi, Besnili zade Ahmet Efendi Bazoğlular zade Ali Efendi, Karadaşı Ebubekir ve Hamdi Efendi, Bedesten şeyhi eski müftü emini ihsanullah Efendi.

Cilt: 137

Sahife:109

Tarih: 25 S. 1218 (17 Haziran 1803)

Fazuletli Kadı Efendi hazretleri. Selamdan sonra bildilir ki: Mahkemeden verilen İzinnamelerin mühürlenmesi işi tarafımızdaa mektupcumuz Emir zade Mehmet Efendi’ye ihale olunmuştur. Bundan sonra verilen izinnameleri adı geçen Mehmet Efendi’ye göndermeniz isteğimizdir.

Maraş ve Antep mutasarrıfı

Rumeli payeli Kalender

Not: Eskiden evlenecek olanlar mahalle veya köy ihtiyar heyetinden evlenmelerine engel bir durum almadığına ilişkin bir ilmi haber alır, kadıya götürürler, kadı nikahın kıyılması için mahalle imamına bir tezkire yazardı. İşte bu tezkirenin adı izinnamedir. Mahkemede bu iş için bir harç alınırdı.

Cilt: 137

Sahlfe: 4,11

Tarih: 1217 (1802)

Halep valisi İbrahim Paşa’dan Antep’e Antep Voyvodası Hüseyin’in Sefer ortası 1217’de öldürülmesinden sonra maktul Hüseyin’in avenelerinden boybeyi Yahya, Muhsin (Malisen), Çarpıntı Ebubekir ve arkadaşlarının halkı kandırıp kışkırttıkları, haklarında emir çıkan Ocaklı eşkiyalarını kendi taraflarına çekmiye çalıştıkları bunların birleşerek Antep’i zaptetmek gibi kışkırtıcı bir düşünceye kapıldıkları, bundan dolayı yardım istenildiği öğrenilmiştir. Bu iş için bizzat kendim hareket etmek istedi isem de sonradan buna hacet kalmadığı anlaşılmıştır. Bu münasebetle askerlerimizin her zaman hazır bulunduklarının

Bilinmesi

Cilt: 138

Sahife: 27 Şevvel 1227 (6 Kasım 1812)

Kızzık adında bir aşiretten bahsedilmektedir.

Not: Kızzık, bir Türkmen aşiretinin adıdır. Tekirsin, Koçlu, Hamurkesen, Ağcaburç ve çevresindeki sakinlerine nisbetle bu ad verilmiştir.

Cilt: 138

Sahife: 277

Tarih: 11 Rebiyülevvel 1223 (10 Mayıs 1808)

Antep’e ferman:

Kilis’e ve manastırlarına, ziyaret yerlerine ve ayinlerine müdahale olunmayacağı hakkında ferman olduğu halde, Antep’teki Meryem ana kilisesinin tamirine mütesellim ve başkaları tarafından müdahale edildiğinden bahisle İstanbul Ermeni patriği Ohanls adında bir rahip taraflıdan şikâyet edildiğinden eskiden verilen fermanlara uyularak karışılmaması.

Cilt: 138

Sahife: 255

Tarih: Şaban ortası 1225 (Eylül 1810)

Ferman Muhadini Hümayun vekiline: Antep voyvodası İbrahim, memleketin idaresi, asayişin korunması ile meşgul, hiç kimseye zulmu yok iken bazı garazcı ların teşvik ve fesatlıkları ile memleketin

(Devam edecek diğer sayı)