Cilt: 127
Sayfa: 234 Ferman
Tarih: Muharrem 1192 (Ocak 1773)
Halep ve Maraş Valileriyle Malatya sancağı mutasarrıfına, Bozak Sancağı Mutasarrıfı Cebbarzade Mir Mustafa, o tarafta bu işe memur Halil bey, Rakka mütesellimi Zülkadirzade Ömer Bey, Bayazıt oğlu Abdullah bey, Antepli Battal Ağa oğlu V.S. bilineki:
Reyhanlı oymağı 15 yıldan beri ayaklanmış olup bir kaç Boybeyli haydudu da kendileriyle birleşmiş haldedir. Yılda iki defa yaylak ve kışlaklarına gidiş gelişlerinde Antep-Maraş tarafında bağ, bahçe, zeytin ve başka bitkilere, ekinlere zarar vermekte, hayvan sürmektedirler. Elbistan'da yaylak bahanesiyle 5 ay kadar kalıp günde 100 süvari ile köylere baskınlar yaparak mal ve eşya gasbetmekte, kız kaçırmakta, ekinler içine çadır kurup hasar yapmaktadırlar. Bundan ötürü ahali evlerinden dışarı çıkamamaktadır. Bunların Rakkaya iskânı ile olaylara bir son verilmesi için Maraş Beylerbeyi İbrahim Paşa tarafından emrim tebliğ edildiği zaman itaat etmeyerek karşı koyup, paşa ile muharebe ve Elbistan halkı üzerine saldırmışlardır. Bu sırada 8 kişi ölmüştür. Rakkaya iskânları ve karşı gelenlerin cezalandırılmaları Maraş Beylerbeyi Rişvanzade Ömer Paşa'danAntep’e Rişvan cemaatinden miri alacağın tahsili için gidileceğinden ve bu nedenle Antep’e uğranacağından savaşa elverişli askerlerin hazır bulundurulmaları.
Cilt: 127
Sayfa: 169 Not
Tarih: 1186 (1772)
Rişvandaki Miri alacağın tahsili için hareket edileceğinden bir günlük zahirenin Bedir hanı mahallinde hazır bulundurulması hakkında yine Ömer Paşa'nın bir başvurultusu vardır. Burada geçen Bedirhanı Bedirkentköyü önündeki handır. Bu han halâ oldukça sağlam ve yerindedir. Güney'den gelip kuzey ve orta Anadolu'ya giden bütün yolcular Antep'ten geçerek bu yollardan ve Besni üzerinden geçtiklerinden Bedir hanı önemli bir yol uğrağı olmuştur. Han denen bu yerin eski menzil yerlerinden biri olduğu böylece anlaşılıyor.
Cilt: 127
Sayfa: 110 Buyurultu
Rakka Valisi Numan Paşadan Antep kadısına.
Antep’te oturur Bâttal oğlu Mehmet adındaki haydut başına bazı adamlar toplayıp yağma tecavüz ve adam öldürme suçlarına işlemekteydi. Bundaki başka Maraş Valisi Mehmet Paşa Vilayet merkezine giderken Antep çevresine vardığında, yanındaki haydutlarla birlikte Paşa'nın gideceği yolu kapatarak paşanın hazine ve eşyalarının yağma edilmesi için köylere teskere yazdığı tesbit edilmiştir. Köylüler bu eşyaları yağma eylemişlerdir. Yağma edilen malların ortaya çıkarılması için Kilis ve Azaz mutasarrıfı Halil Paşa'ya gönderilen buyrutlu üzerine kethüdası vasıtasıyla yapılan kontrolda ve arama da, yağma edilen eşyanın birçoğu ortaya çıkarılmıştır. Bu durum gönderilen şerî ilamla belli olmuştur. Adı geçen haydudun yaptıkları burada ve Antep'ten buraya gelen kimselerden öğrenilmiştir. Nihayet Birecik iltizamından kalan borçları için verdiği senetleri de geri aldığı tarafımıza haber verildi. Bu sebeple cezası tertip olunmuştur.
Not:Haydutluk ettiğinden cezası tertip edilen yani cezalandırılan Battal oğlu Mehmet, Nuri Mehmet Paşa’nın babası olan Hacı Mehmet Ağa'dır. Zira başka bir belgede Haci Mehmet Ağa'nın Urfa'da öldürülmüş olduğu kayıd edilmiştir. Garip ve hazin bir tecelli. Baba da oğul da devlet eliyle öldürülmüş oluyor.
Not: Bu cilt içinde Antep’ten birçok kimselerin (Sefer-i hümayüa) dolayısıyla Hotin ve Bender’e orada öldüğü yazılıdır.
Cilt: 127
Sayfa: 102 Buyrultu
Tarih: 1184 (1771)
Kilis Mirimiranı Halil Paşa'dan Antep’e Milli Temur başına toplandığı aşiret haydutlarıyla Suruç köylerine saldırmış olduğundan imdat istendi. 2.000 süvari ile Birecike hareket ediyorum. Burç ve Tılbaşar nahiyelerinde 800 süvari hazırlanarak bana katılmaları.
Cilt: 127
Sayfa: 105 Buyurultn
Tarih; 21 Zilkade 1184 (1771)
Maraş Valisi Mehmet Paşa'dan Kilis mutasarrıfı Halil Paşa ve Mehmet Ağa’ya.
Antep çevresinde ve içinde yapılan ve birçok kimselerin perişan olmasına sebep olan olaylara Antep müftüsü Abdurrahman Haki ve oğulları sebep olduğundan ihbarla anlaşılan bu durum dolayısıyle adı geçen Haki Abdurrahman ve oğullarının Rumkale'ye sürülmeleri için işbu buyurultu Maraş divanından gönderildi.
Cilt: 127
Sayfa: 95
Tarih: Sefer 1186 (1772)
Batal hüyük çayırı Haci Hanefizade Mustafa Efendi'den Vilayetin vakfı meri olmak üzere 100 kuruşa satın alınıp, içindeki ceviz ağaçları da Berber Hıdır usta veresesinden 40 kuruşa iştira edilip bedeli hayır sahiplerinden toplandı.
Not: Belgenin altında satın alınıp şehir adına vakıf olarak kurulan çayırlık bedelinin halktan toplandığına dair iki cetvel vardır. 74,5 kuruş tutan birinci cetveldeki para kadı tarafından toplanmıştır. 25,5 tutarındaki ikinci cetveldeki parada nakibüleşref kaymakamı eliyle derlenmiştir. Bu satın alış bir çeşit kamulaştırmadır. Bağış cetvelinde o zaman ki Gaziantep’in hemen hemen bütün ileri gelenlerinin adı geçmektedir. Bu yerin Kavaklık mesiresi, şimdiki belediye mülkiyetinin ilkin bu şekilde kurulduğu anlaşılıyor. Vakfedilen yer 28 x 112 zira yani 210 x 85 metrekarelik bir alandır.
Cilt: 127
Sayfa: 180
Tarih: 3.M.1186 (1772)
Maraş Valisi Rişvan zade Ömer Paşa'dan Antep kadısı. Voyvodası Hasan efendi, Battalzade Sadık Ağa'ya, Miralay ve yeniçeri serdarına vs.
Maraş kervanı Halep'ten gelirken Pazarcık'ta Kılıçlı eşkiyalar tarafından üzerine saldırılarak hayvanları ve yükleri yağma edildiği Maraş kadısı ve halkı tarafından ihbar edilmiştir. Bu nedenle hareket edilerek Araban ve Merzimene gideceğim. Savaşa elverişli piyade ve süvari askeri toplayıp haydutların geçecekleri ve gidecekleri yolları bağlayın. Maraş ahalisi de sözbirliğiyle sözü geçer haydutların üzerine gideceklerdir.
Cilt: 127
Sayfa: 56 Not
Tarih: 1185 (1771)
Maraş Valisi Halil Paşa’nın Mehmet Ağa adında birinin Antep Voyvodası tayinine ilişkin 1185 tarihli buyurultusundan anlaşıldığına göre, bundan önce Voyvoda Hasan Efendi'nin haydutlar tarafından konağının basılıp yakıldığı, eşyası yağma edildiği, kendisinin ailesiyle birlikte kaçtığı kayıtlıdır.
(Devamı bir sonraki sayıda)
