Bireciğin mutasavvuf şairlerindendir. Bundan önce Kültür Dergisinde hayat ve kişiliğinden bahsettiğim Şeyh Abdurahman Halis Erol’un mensup bulunduğu, aslen Türkistan'dan göçüp gelme Şukalı yani çadırlı oymağının Karababa kolundandır. Kadirî şeyhlerindan Abdülkadir adında bir adamın oğludur. Annesi ayni soydan Ünlü Şeyh Taha’nın hemşiresi Safiye hatundur.
Şerif 1820 de Birecik’in Meydan mahallesinde doğdu iyi bir medrese öğrenimi gördü. İyi Arapça ve Farsça öğrendi. Bir aralık Birecik’i işgal eden Mısır ordusunda adını tesbit edemediğimiz birinin yanında çalışarak pratik tıp tahsilettiŞerif efendinin tıpdaki bilgisi sonradan torunu Sadeddin Efendiye geçmiştir.
Sadî’nin babası zamanın tanınmış şeyhlerindan birisi olduğu halde, kendisi tekke mensuplarından hoşlanmazdı. Onlarla alay ederdi. Bir gün Birecik’e gelen Urfalı Mehmet Bakır adında yarı mevzup bir adamın etkisiyle bugün Birecik’te türbesi -belkide makamı- bulunan Sadettin Cibavi’nin kurduğu Sadiye tarikatına girdi. (I)
Bana dedesi hakkında bu bilgiyi veren Sadeddin Efendi olayı şöyle anlattı.
“Bir gün Birecik’e bir devrişler gurubu gelir. Servili cami avlusunda büyük bir ayin yaparlar. Bunu duyan dedem yakın arkadaşlarına devrişler ne maskaralık ediyorlar gelin gidip seyredelim der. Birlikte camie giderler. Avludan camiin hücresine çıkan merdiven üzerine oturup alaylı alaylı bunları seyretmeğe başlarlar. Bu durum, o sırada avluda yakılan bir ateş çevresinde gösteri yapan devrişlerden birinin gözüne çarpar. Yanma yaklaşır. Bir şeyler söyler. Bunun üzerine dedem bulunduğa yere yıkılır. Bir süre baygın yatar. Olaydan bir süre sonrada tahrikata girer. Yaşayışında büyük bir değişiklik olur. Coşkun bir devriş haline gelir. Bu arada şiire heves eder. Sadî takma adıylaşiir yazmağa başlar. Pratik tabiblik, şiirden başka hattatlıkla da uğraşır, zamanla Birecik’in en ünlü hattatlarından biri olur”
Sadi’nin bir divan dolduracak şiirleri bulunduğu söylenirsede ancak iki parçasını elde edebilirim. Bunlardan biri Şeyh Abdülkadir Geylani, o biri de Saddedin Cibavi için yazdığı mehdiyedir. Birinci Sadeddin efendiden not edilmiş, ikinci Şair Baba Kani'in cönkünden kopya edilmiştir. Halen Sadeddin efendi ölmüş olup Enver adında bir oğlunu tanıyorum.
Elemdi bulunan iki parçası şunlardır:
Menba-i Feyz-i hakikat Kâşif-i esrar-ı huda
Varis-i ilm-i Nübüvvet Kaimmakam-Mustafa
Pertev-i Mihr-i şeriat Mahzen-i lütf-ü ata
Dürr-ü deryay-ı hidaye nur-u misbah-ül hüdü
Kutbulaktap-ı vilayet şah-ı küll-ü evliya
Gavs-ül azam baz-il eşhep Şeyh-i Abdulkadira
Cedd-i pâkidir Hasan İbnil Emirelmü’minin
Faris-i meydan-ı hikmet madenci ilm-i ledün
Nur-i çeşm-esfiya mahbub-u re'sil âlemin
Tacidar-ı evliya oldur İmam-ül müttekin
Nakarat
Sahip-i sıdk-ı adalet Zülhaya hilm-ü kerem
Arif-î cud-i sehaveteşca-i hayr-ül imem
Merkad-i cism-i latifi aşıka beytülharem.
Sadi'ya kıl iltica ancak budar Alem himem.
Nakarat
Cürm-ü isyanım bilip geldim kapuna kılma ret
Senden özğe yok penahım ya velyüllah-ı fert
Derdimin dermanı sensinkıl imaye bi adet
Şeyh-isadeddin cibavi Hamielhavran medet.
Kutbübaktap-ı vilayet Ehlinin sultanısın
Hak ile haksın hakikat bahrinin ummanısın
Hem hudanın kullarına Rahmeti ihsanısın
Şeyh-i ….
Gelmişem ruy-ü siyehle Padişahım kıl kabul
Ver muradım ey efendinin gönlümü etme melul
İlticamızdır sana her an dilim de daim ol
Şeyh-i ….
Nice yüzbin kimseler buldu yüzünden devleti
Kurb-u hakka vasıl olup buldular hep riatı
Bendenizden rahmedip kesme nazarla himmeti.
Şeyh-i ….
İltifatını umar Sadî kulun eyler niyaz
Bahr-i lutfun bi nihayet ey kerim-i çaresaz
Aczile hayrette kaldım elfiyas-ı elfiyas
Şeyh-i ….
Bu parçanın baştarafndaki nota göre şairin asıl adı Hacı Mehmet Şerif’tir.