Bu yazımla Gaziantep Savaşının bir kronolojisini veriyorum. Umduğum hizmeti yapabilirsem bahtiyar olacağım.

30 Ekim 1918 Mudanya Mütarekesi (Mütareke şartlarına göre Gaziantep ve havalisi Türklerde kalıyordu.)

15 Ocak 1919 Gaziantep’in İngilizler tarafından işgali

12 Ekim 1919 Gaziantepte müdafai hukuk cemiyetinin kuruluşu

5 Kasım 1919 İngilizlerin Gaziantep’ten çekilişi ve Fransızların işgali (bu işgalle birlikte Fransız ve Ermeni taşkınlıkları başladı.)

30 Aralık 1919 Belediye önünde tertiplenen muazzam mitingde işgal şiddetle protesto edildi, miting gösteri yürüyüşü takip etti.

11 Ocak 1920 Gaziantepten İslahiye istikametinde hareket eden 400 kişilik bir Fransız birliği milli kuvvetler tarafından Çatal Mazı mevkiinde imha edildi.

19 Ocak 1920 Maraş giden bir Fransız müirezesi Karabıyıklı civarında milli kuvvetler tarafından basılarak büyük zayiata uğratıldı.

3 Şubat 1920 Kilisten Antebe gelen bir Fransız konvoy’u Kertil mevkiinde milli kuvvetler tarafından geri çevrildi.

10 Şubat 1920 Şahin Bey Antep-Kilis yolu kuvayi milliye kumandanı unvanile Çapalı köyünde karargâh kurdu.

8 Mart 1920 Kilisten Antebe hareket eden bir Fransız konvoyu Oylum köyü yanında Şahin Bey tarafından zayiatla geri çevrildi.

18 Mart 1920 Akçakoyunludan Kilise gelmekte olan bir alaylık düşman kuvveti, Şahin Bey tarafından Seve boğazında çevrilerek şiddetli yağmur ve sis içinde akşama kadar savaşa icbar edildi. Düşman karanlıktan faydalanarak Kilise perişan halde girebildi.

25 Mart 1920 Topçu, süvari ve istihkâm birlikleri ile takviyeli bir piyade alayı Kilisten hareketle Anaz köyü yanında ordugâh kurdu.

26 Mart 1920 Fecirle harekete geçen düşman Şahin Bey müfrezesine saldırdı. On saat çetin bir savaştan sonra kuvvetlerimiz çekilmek zorunda kaldı.

27 Mart 1920 Düşman Kertil mevzilerine saldırdı. Akşama kadar savaşarak Bostancık önüne gelebildi.

28 Mart 1920 Fecirle başlayan düşman saldırışları karşısında kuvvetleri dağılan Şahin Bey, tek başına son nefesine kadar kahramanca savaşarak, Elmalı köprüsü önünde şehit oldu.

1 Nisan 1920 Şehirde savaş başladı. Milli kuvvetler, Fransız işgalindeki askeri fürunu (şimdi Şehit Kamil okulu) Mardin, Kurbanbaba, Azaz yokuşu ve Kargasekmez tepelerini işgal ederek Koleji muhasara ettiler. Türkler 1800 silahlı semt efradı, düşman 1500 ermeni gönüllüsü, üç piyade, bir ağır makineli bölüğü, iki batarya top ve bir istihkâm müfrezesi kuvvetinde idi.

8 Nisan 1920 Semt efradından Yıldırım ve Şimşek taburu adlariyle dörder bölüklü iki tabur teşkil edildi.

16 Nisan 1920 Kolonel Norman kumandasında Karkamıştan gelen takviyeli dört tabur piyadeden mürekkep düşman Babilge sırtlarında karşılaştığı kuvvetlerimizi dağıtarak Antebe girmiş ve şehri çevirmiştir. Bu gün ilk defa kolejden atılan toplarla şehir bombardıman edilmiştir.

25 Nisan 1920 Norman birliklerinin Mağarabaşı cephesinden zırhlı arabalar himayesinde yaptığı taarruz zayiatla püskürtülmüştür.

26-27 Nisan 1920 içeriden ve dışarıdan yapılan hücumla şehrin kuzeyindeki muhasara hattı yarılmıştır.

2 Mayıs 1920 kuvvetlerimiz Kurban baba ve Mardine taarruzla Kurbanbabayı zaptetmiştir.

22 Mayıs 1920 Kilisten gelen kuvvetli Fransız birliği ile Akbaba da savaşıldı, cephaneleri biten kıtalarımız çekildi. Düşman, Antebe gelerek şehri ikinci defa muhasara etti.

24 Mayıs 1920 Sarmısak tepeye tarafımızdan bir taarruz yapıldı, ilk hamlede inkişaf etti ise de Karayılanın şehit olması netice alınmasına mani oldu.

29 Mayıs 1920 Türkiye ile Fransa arasında bir mütareke imzalandı. Ateş kesildi. Fransızlar Ermeni mahallelerini ve diğer işgallerinde bulunan yerleri boşaltarak Kollej ve Zerdalılık ile Çitçinin harafına çekildiler.

29 Temmuz 1920 Bir taburumuzun Haraftaki Fransızlara baskını ile harbin ikinci devresi başladı.

10 Ağustos 1920 155 lik toplarla da mücehhez kuvvetli bir Fransız birliği Akçakoyunludan hareketle Körkün şimal sırtlarındaki müdafaamızı dağıtarak Antebe geldi ve şehri üçüncü defa muhasara etti.

11 Ağustos 1920 Düşman bir ültümatom vererek şehrin teslimini ve buna işaret olmak üzere kaleye beyaz bayrak çekilmesini istedi. Verilen cevap kesindi: Şehirde taştaş üstünde durdukça ve tek bir Türk sağ kaldıkça teslim olmak yoktu. Kaleye de şanlı Türk bayrağı çekildi.

11 Ağustos 1920 Heyeti merkeziyenin kararı ile Özdemir Bey Antep kumandanlığına getirildi. Ayni günde şehir 155 lik toplarla bombardıman edildi.

15 Ağustos 1920 Mütarakede teslim olup Türklere silah çekmiyeceklerini ahd eden ermeniler ahirlerini bozdular.

15 Ağustos 1920 Ermenilerin de düşmana katılmasile kritik duruma düşen şehir müdafaası için tekrar halkın reyine müracaata karar verildi. Her semtin ileri gelenlerine karatarla camiinde bir toplantı yapılıp vaziyet izah edilerek fikirleri soruldu. Ve sonuna kadar savaş kararı alındı.

19 Ağustos 1920 Hariçten ve içeriden yapılan hücumla şehrin şark ve şimalindaki düşman muhasara hattı yarıldı.

5 Ekim 1920 Çınarlı taarruzu Cami ve mektep obüslerle dövüldükten sonra şiddetli bomba ve makineli ateşi himayesinde düşman seçme birliklerile Kendirli Kilisesinden (şimdiki Öğretmen Okulu) hücuma geçti. Enkaz altından silkinen kahramanlarımız bomba ve tüfenk ateşile düşmanı kovdular.

12 Ekim 1920 Düşman Çınarlıya hücumuna tekrarladı. Ayni akıbete uğradı.

21 Kasım 1920 Düşmanın on iki bin mevcutlu dördüncü tümeni Antebe gelerek şehri kuşattı. Bu tümenin emrinde dokuz sahra ve dağ topu bataryasile 105 ve 155 lik obüs bataryaları ve bir tayyare filosu vardı. Şehirde mevcut Türk kuvvetleri 1470 silahlı ve 500 silahsız inşaat müfrezesinden ibaretti. Şehirde 13 bin miktarında ahali vardı. Mevcut erzak bu nüfusa bir ay yetmeyecek kadar azdı. Bu muhasara huruç hareketine kadar açılamadı.

11 Aralık 1920 Cephane kıtlığını karşılamak için bir bomba ve fişek imalathanesi kuruldu. Kara baruttan mermi ve patlamıyan düşman mermilerinin dinamitiyle bomba imaline başlandı.

26 Aralık 1920 Hariçteki kuvvetler muhasarayı yarmak için şehrin güneyinden Karataş istikametinden bir taarruz yaptılar. İlk hamlede inkışaf eden saldırış askerin eğitim noksanından sonuca ulaştırılamadı.

31 Aralık 1920 Şehirde açlık devri bütün şiddetle hüküm sürmeye başladı.

18 Ocak 1921 Hariçteki kuvvetlerimiz Akçakoyunlu-Antep arasında erzak ve cephane taşıyan düşman konvoyuna saldırdılar. Bir miktar zayiat verdirmekten başka bir şey yapamadılar.

30 Ocak 1921 Şiddetli bir bombardımanı müteakip düşman tanklarla Musullu cephemize saldırdı. Bomba ve çelik mermilerle yapılan müdafaa sonunda zayiatla çekildi.

30- “1 Ocak 1921 Şehre erzak ve cephane sokmak amacile içeriden ve dışarıdan şehrin şimal sırtlarına bir hücum kararlaştırıldı. Saat 1,30 da içerideki birliklerde hücuma başladı, düşman siperlerini aldı. Dışarıdaki birliklerde hareket görülmediğinden sabahleyin eski yerlerine döndü.

6 Şubat 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisi Antebin emsalsiz kahramanlığına mükafat olarak 93 numaralı kanunla Antebe GAZİLİK ünvanını verdi.

6/7 Şubat 1921 Erzakın son kırıntısı bitmiş, son fişenk sıkılmıştı. Muhasara yarılamıyor ve şehre bir şey sokulamıyordu. İçeride ve dışarıdaki kumandanların tensibile şehrin şarkından, salevat yokuşu ve Perlikaya istikametinden bir çıkış yapıldı. Çetin bir savaştan sonra Yıldırım taburu salevat yokuşundaki düşman siperlerini zaptederek diğer birliklerle beraber harice çıktı.

8 Şubat 1921 Silahlı kuvvetlerden yoksun kalan şehir Fransızların teklifi ile ve nisbeten müsait şartlarla teslim oldu.

20 Ekim 1921 Ankara itilafnamesi imza olundu. Bu anlaşma ile Gaziantep, Adana ve havalisi Türklere bırakılıyordu. 25 Aralık 1921 Gaziantebin kurtuluşu. Bu gün son düşman askeri çekilmiş ve şehre muazzam tezahürat arasında kahraman Türk ordusu girmiştir.

SONUÇ:

11 aylık emsalsiz kahramanlıkla dolup taşan bir savaştan, 70 bin mermi ile bir harabezare döndükten ve 6 bin evladını bu uğurda şehit verdikten sonra Gaziantep kurtulmuş ve bu esatiri kahramanlığı ile çevre vilâyetleri de beraber kurtarmıştır.