Üçüncü tertip 35 milyon liralık milli müdafaa tahvilleri, 10 milyon liralık devlet demiryolları tahvilleri 15 Ocaktan itibaren satışa çıkarılmıştır. Millî Müdafaa tahvillerinin karşılığı ordunun fevkalâde ihtiyaçlarına sarf edilecek, demiryolları tahvillerinin tutarı da Diyarbakır ve Elâzığ’dan İran ve Irak hudutlarına giden demiryollarımıza harcanacaktır. Bundan evvel çıkan tüm tahvillerde olduğu gibi devlet, bu tahvilleri de vatandaşlar için paralarını bağlayacakları azamı randıman veren bir irat haline koymuştur. Milli Müdafaa tahvillerinin yüzde yedi faizi vardır. İhraç kıymeti de yüzde doksan beştir. Yani doksan beş lira vermek suretiyle yüz liralık bir tahvil alınmaktadır. Bu suretle ilk senenin faizi yüzde on ikiyi geçmektedir ki, böyle bir faizi hiç bir banka ve müessese veremez.

Devlet demiryolları tahvillerinin faizi yüzde beştir. Yüzde ikisi de ikramiyeye ayrılmıştır. Bunun da diğer tahviller gibi ihraç kıymeti yüzde doksan beştir. Bu hesaba göre ilk senenin faizi yüzde onu geçmektedir. İkramiyesi de ayrı bir ümit ve teselli konusudur tabii.

Her iki tahvil için birçok imtiyazlar vaz edilmiştir:

Faizleri, ikramiyeleri vergiden muaftır. Eksilme ve artırmalarda teminat olarak kabul edecekleri gibi emlâk bedellerinin ödenmesinde de yazılı kıymeti üzerinden nakit yerine alınacaktır. Bu tahvilleri istendiği zaman bankalardan nakit ile değiştirmek de mümkündür.

Harp dolayısile birçok milletler iç borçlanma tahvilleri çıkarmışlardır. Hiç bir memlekette Türk tahvillerine imtiyaz bahşedilmemiştir. Parası olanlar, para biriktirmek isteyenler için en iyi gelirli hatta akardan daha faydalı işletme yeri hiç şüphesiz devlet tahvilleridir.

Bir çok vatandaşımızın biriktirdikleri parayı altına tahvil ettiklerini görmekteyiz. Altının harpten evvelki kıymeti düşünülür, Merkez bankasındaki altın stokumuzun harpten evvelki yedi misline çıkarılmış olduğu göz önünde tutularak olağanüstü durumun geçmesiyle evrakı nakliyenin gerçek değeri piyasadaki hakiki yerini alırsa altına çevrilen paraların en az beş misli zarar edeceğinden şüphe bile edilemez.

Bu saydıklarımız devlet tahvillerinin fert için sağladığı faydalardır. Bu tahvillerin karşılığı, altı uzun ve çetin harp yılı içinde memleketimizde sükûn ve huzuru temin eden kahraman ordunun fevkalâde ihtiyaçlarına bizi iki komşu memleketle birleştirecek ve iktisadi gelişmelerimizi artıracak demiryoluna sarf edileceği de mülahaza edilirse devlet tahvillerinin hem fert için hem cemiyet için taşıdığı yüksek değer ve önemi kendiliğinden anlaşılır.

Şehrimizden ve bütün yurt içinden aldığımız haberler devlet tahvillerine milletimizin büyük bir rekabet gösterdiklerini ve birçok yerlerde ayrılan tahvillerin ilk günlerde satılarak yenilerinin istendiğini bildirmektedir ki bu ulusumuzun millî menfaatlerdeki yüksek hassasiyet derecelerine bir ölçü olmak bakımından da öğülmeye ve öğünmeye lâyıktır. Milletler hayatında değişmeyen bir düstur vardır: İstiklâl, ona lâyık olan milletlerin hakkıdır.

Yazan: Ali Nadi ÜNLER