ALİ BEY (M. ALİ BUDAK)’IN SOYU

Kategori: Biyografi
Konu: Gaziantep

Üzerinde bir hafta geçtiği halde çarşıda, pazarda, büroda, dairede, otobüste, dolmuşta ölümünün acı yankılarını duymaktayız. Konuşulanların hepsi rahmetlinin olgunluğu noktasında toplanmaktadır. Halk vicdanında bu kadar olumlu ve derin etki yapan Ali Budak’ın soya copu hakkında bilgi vermek gerekli ve yerinde bir iş olmuştur.

Ailesine eskiden (Battal Beyler) denirdi, Aile bu adını 1763 yılında ölen ve Koca Battal diye anılan Emir Ağa oğlu Hacı Mehmet Battal Ağadan almıştır. Battal Hacı Mehmet Ağa yaşadığı devrin çok sayılan ünlü bir kişisiydi. Bölgeyi tehdit eden kimi ayaklanmalar, büyük haydutluk olayları için kadı, Naip, Mütesellim, Yeniçeri Serdarı, Nakiybüieşref kaymakamı gibi adli idari, askeri kişilere topluca hitap eden ferman ve buyurultularda hiçbir sıfatı olmaksızın ona da hitap edilmiş yardımcı olması istenilmiştir. Bu örnek Koca Battal nüfuz ve gücünün derecesini göstermektedir.

Battal Hacı Mehmet Ağa, Gaziantepte, Kilitte, Müteseilimlik (kaymakam gibi bir çeşit idari amirlik) Maraş Beylerbeyine Kethudalık (Vali muavinliği) etmiş, Cami, Mescit, Medrese, Çeşme, Maslak gibi çeşitli dini ve sosyal yapıtlar bırakmış, vakıflar kurarak gelirleriyle bu müesseselerin yaşamaları için gelir getiren mallar adamıştır. Koca Battal’ın iki kardeşI Ebubekir ve Emin ağalar birbiri arkasında uzun yıllar Dindarlık (Kale Komutanlığı) yapmışlardır, Bundan başka oğlu Hacı Mehmet Ağa Gaziantep ve Kilis Voyvoda (Mütesellimliğin anlamdaş) lığı, bunun oğlu Nuri Mehmet Paşa Antep Sancak BeyliğI, torunlarından Hacı Sadık bey bunun oğlu Battal Bey müteseilimlik Mustafa ağa, Süleyman bey Belediye başkanlığı yapmışlardır.

Bilindiği gibi Nuri Mehmet Paşa adıyla anılan camii, Battal Bey Gümüş Kasteli Mustafa ağa belediye hanını yaptıran kişilerdir.

Aile soyadı kanunu çıkınca Battal Özbattal, Battalbey, Budak, Soy soyadlarını almışlar, arsak Saylar Koca Battal’ın soyundan gelmekle birlikte (Arif Ağa zade) diye anılırdı.

Aileden bir kolunun Budak soyadını almasları ise, bu adla anılan bir Türkmen beyinin soyundan gelmiş olandandır. Budak adı Oğuz destanlarında geçer Ailenin Dulkadir oğallan uy olla Osman oğulları ile, yine Dulkadir oğulları kansıyla Takke camiini yaptıran Sancak Beyi Mustafa ile akraba oldukları söylenir.

Rahmetli Ali Budak’ın Koca Battalla doğru nesebi şöyledir.

Ali Budak-Battal Özbattal- Tahir Bey- Battal Bey- Hacı Sadık Bey (Masasa silahşörü, Kapenhaşı rütbeli.) – Ömer Battal (Nuri Mehmet Paşa’nın kardeşi)- Hacı Mehmet Ağa- Battal Hacı Mehmet Ağa (Koca Battal)

Dr. Ahmet Hurşit Battal, Emekli Albay Müfit Budak Hacı Sadık beyin başka oğullarından gelmedirler.

Ali bey, anne tarafından da ayni soydandır. Annesi Asiye Hanım Battal beyin kızı Emine hanımın Überi zada Ahmet Ayas’dan [Dr. Hayri Hayas’ın Dedesi] olma kızıdır.

(9 Kasım 1969)

GÜZELBEY, C. " ALİ BEY (M. ALİ BUDAK)’IN SOYU". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1969)

Anahtar Kelimeler: olen, dr, bey, pstrong9, acı