Gaziantepli fakir yüksek tahsil ögrencilerine derneğimizin maddî yardım yapmaktan maksadı; yüksek okulu bitirirlerse cemiyete yararlı olacaklarına dair kuvvetli deliller bulunan ve çalışkan gençleri cemiyete kazandırmaktır. Derneğimiz yardım gayesini 11 yılda ne dereceye kadar gerçekleştirmiştir? Rakamlar ve delillerle inceliyelim.

Gaziantep Kültür Derneği 11 yılda gelirinin yüzde 80’nini öğrenci yardımına tahsis etmiştir. 95 Gaziantepli yüksek tahsil öğrencisine 89.132 lira 15 kuruş yardım yapmıştır. Gelirinin geri kalan büyük kısmını da yurt arsasına ayırmıştır. Kültürel faaliyete ayrılan para çok azdır.

Öğrenci yardımı 1947-1948 ders yılında bağış şeklinde yapılmıştır. 1948-1949 ders yılında ise yardımların yarısı bağış ve diğer yarısı okuldan mezun olduktan sonra geri ödenmek şartıyla yapılmıştır. Bu suretle 1947-1949 yılları arasında Kültür Derneği, 49 öğrenciye 6.799 lira 25 kuruş bağışta bulunmuş oldu. 1949-1950 ders yılından itibaren öğrenciye yapılan, her yardım, mezun olduktan sonra ödenmek şartıyla yapılmıya başlandı. Bu borca verme esası zamanımıza kadar devam etmiştir.

Yardım yönetmenliğine göre, okuldan mezun olan öğrenci, mezun olduktan bir yıl sonra, ayda yirmibeş liradan aşağı olmamak üzere yardım olarak aldığı parayı derneğe geri ödemeğe başlamağa mecburdur. Öğrenciler bu borcu ödüyeceklerine dair noterlikten de taahhütname verdikleri ve kefil gösterdikleri halde, mezun olduktan sonra borcunu kendiliğinden ödüyen 69 kişiden sadece 10 kişi çıkmıştır. Yardım yönetmeliğine göre, 91 öğrenciye geri iade edilmek üzere verilen 82.332 lira 50 kuruştan 41.442 lira 90 kuruşun 1958 yıl Mayıs ayına kadar tahsil edilmesi lâzımdı. Halbuki on yılda yardım gören talebenin derneğe geri ödediği para 9.903 lira 90 kuruşu bulmaktadır. Bu demektir ki geri alınması gereken paranın sadece dörtte biri tahsil edilmiştir. Hattâ yapılan tahsilâtın üçte biri son sekiz ay içinde olmuştur. Hülâsa 22 Mayıs 1958 tarihinde 31.539 lira dernek nizamlarına ve öğrencilerle yapılan mukavele esaslarına aykırı olarak yardım görerek mezun olmuş hemşerilerimizde halen durmaktadır.

Bütün bu hakikatler, talebeye yardım işinde esaslı bir ıslâhat yapılması gerektiğini göstermektedir: Kültür ve Yayın Şubesi gibi birde öğrenciye yardım şubesi kurulmalıdır. Yardım şubesinin esas vazifesi derneğin 11 yıllık tecrübelerinden faydalanarak yeniden yardıma karar verilecek öğrencileri seçme işinde titiz davranmak ve borçluları takip etmek olmalıdır. Yardım şubesi hukukçu ve muhasiplerden meydana gelmelidir. Yardım yönetmenliğinde tadilât yapılmalıdır. Borçları muaccel olanlardan yani yardım yönetmeliği gereğince borcunu ödemekte gecikmiş olanlardan, geciktikleri miktar ne kadarsa, bu para, yüzde beş kanunî faize tabi olmalıdır. Bu faiz borçluları çabuk ödemiye teşvik edeceği gibi dernek masrafları da sermayeden değil, faizden temin edilmiş olacaktır. Yani yardım şubesi talebe bankası mahiyetini almalıdır.

Hesaplar gösteriyorki, öğrenciye yardım işi gerekli sermayeye kat kat fazlasıyla 11 yılla sahip olmuştur. Derneğin yüzde 80 geliri dernek idarecileri tarafından yardım işine yatırılmıştır. 1958-1959 ders yılında 14 öğrenciye yardım için taahhüde girilmiştir. Bu öğrencilere ödenecek miktar 8.400 liradır. Derneğe borcu olanlardan ve senelerce bir kuruş dahi Ödemiyenlerden ayda 25 lira istense 1958-1959 ders yılında elde edilecek gelir en az 27.000 lirayı bulacaktır. Bu para ile en az 50 öğrenciye yardım yapılabilir. İşin doğrusunu söylemek lâzımsa, yardım yönetmeliğini tam manasıyla tatbik etmeğe kalkan bir idare heyeti Gaziantep’te yardım yapılmaya muhtaç 30 yüksek tahsil öğrencisi dahi bulamaz. Talebeye yardım taraftarı idarecilerden bazıları onbinlerce lira parayı borçlulardan tahsil edecekleri yerde; Gaziantep Şehir Meclisinin ittifakla kültürel faaliyetler için tahsis ettiği 10.000 lira tahsisatı dahi alıp talebeye yardım işinde harcamak istiyorlar. Dernek genel kongresinin kesin bir karar alarak, talebe yardımının bir sınırını çizmelidir. Yardım Şubesine 72.429 liralık döner sermaye kâfi görülmeli, Kültür ve Yayın Şubesinin 6.000 liralık sermayesinin çoğaltılması cihetine gidilmelidir. Dernek gelirleri bir kaç sene için Kültür ve Yayın Şubesi ile yurt işine tahsis edilmelidir. Kültür ve Yayın Şubesi elde edeceği gelir ile 1958-1959 yılında bir basımevi kurmayı düşünmekte, Gaziantep kültürel hayatı ile ilgili en az 50 kitabı neşretmek; dergiyi geliştirmek; Gaziantep Kitaplığım ve arşiv deposunu kurmak; Gaziantep Tarih ve Kılavuzunu yayınlamak; amatör tiyatro teşekküllerini imkânlara kavuşturmak; sergi kolunu geliştirmek ve bir lokale sahip olmak; ilkokul davasını ve orman davasını ele almak istemektedir. Bütün bunların mümkün olması için genel kongrenin, vardım taraftarlarının aşırı taleplerini firenlemesi ve eski dernek zihniyetine açıkça cephe alması gerekmektedir.

Hulûsi YETKİN