Bugün üzerinde yaşadığımız yurdumuz, 4. Zamanda (pliyosen) gerçek şeklini almıştır. Bu bakımdan yurdumuzda geniş ölçüde piliyosen tortularına Taşlanmaktadır. Gerçi Torosların büyük bir kısmı, Saruhan, Menteşe, Istırancalar ve Doğuanadolu dağlan 2. zaman (Mezozoik) 3. Zaman (Tersiyer) da oluşmuşlarsada, gerçek olarak 4. Zaman kabul edilir.

İç Anadolu bölgesi tersiyerin sonlarına doğru sular üzerine çıktığından, yer şekili bir antiklinal, bir sekninal şeklinde devam etmektedir. Bu bölgede yalnız Haşan Dağı ve Erciyas Dağları Neojende faal birer ya nardağ halindeydiler. Kısacası:

İç Anadolu bölgesi, andazit ve gazit püskürmelerinden sonra peneplen haline gel miş bir arazi şeklidir. İç Anadolu’nun he men güney doğusuna düşen, Güneydoğu Anadolu bölgesi, Gaziantep Platosunun kuzey tarafları hariç, diğer kısımlar 1.2 3. zamanlarda sular altında bulunuyordu. Ancak Güneydoğu Anadolu Bölgesi piliyosende bugünkü şeklini almıştır. Bu bakımdan bu bölge, genç birikinti tabakalariyle örtülmüştür. Gaziantep platosu Kilis platosundan daha önce sular üstüne çıkmıştır. Se viye farkı bunu bize apaçık gösteriyor. Bu yükseklik faydalarla ilgilidir. Arazi areal halde yayılmış bazaltlardan oluşmuştur.

Kilisteki arazi şekli ise: Genç birikinti maddeleri ile kaplanmıştır. Buradaki yükseklikler batı, kuzeybatı, kuzey tarafları, toroslar yükselirken kısmen buraları karıştırmış, dolayısiyle yüksek bir plato şekline sokmuştur. Buradaki yükseklikler bin metreye çıkarlarsada, nisbi yükseklikleri 250-600 m. arasındadır. Bu yüksek plato büyük bir ihtimalle, Doğu Toroslar’ın başlangıcı sayılan Amanoslann bir devamı halindedir. Kilis’in güney batısına düşen ve yerli halk tarafından “Pırasa” dağı adı verilen Kurt Dağı, yapı bakımından Amanoslara benzemektedir.

Özellikle Kilis’in güney kısmı Arabistan blokunun kuzey yönüne doğru uzanmaktadır. Bu kesimde nisbi yükseklikleri 10-20 metreyi aşmayan tepecikler görülür. Kilis’in 12 Km. batısında bulunan ve muhtemelen tetonik bir hat boyunda uzanan Afrin Çayı, deniz miyosenleri ile örtülü bir araziden geçmektedir.

Kilis kenti, Resulosman Dağı adı verilen ve yapısı çeşitlilik gösteren bu dağın güney eteklerinde kurulmuştur. Kent, biri dağ eteği, diğeri daha alçak bir yüzey arzeden ova üzerinde bulunur. Toprak yeraltı suları ile beslenmektedir.

(Kent)