Sosyal hareketlerin, fikir hareketlerinin yayıcı ve kökleştirici rolünü Halkevlerine verdiğimiz gün inkılâbımızın realite haline geldiğini hayretle gördük. Her medeni topluluğun, millet alinde; dünya ölçüsünde yer almış her fikir düzenini, içtimai ananesini, sanat kapasitesini tanzim ve idame edecek bu türlü sosyeteleri mevcuttur. Fakat , tetkik ediniz hiç bir sosyete Halkevleri nin üzerine kurulduğu fikir ve teşkilatı kadar maşerin organı olmamıştır.

Halkevleri, fikirlerin kaynaştığı ibadet yeridir Anânenin teessüs ettiği bir mekteptir. Gayenin renk ve mana iktisap ettiğI bir mihraptır. Dokuz kol, dokuz "huzme, hayır dokuz mihrak noktasıdır. Dimağ ölçülünde yeri ne'olursa olsun ona gelen her ışık o mihrakta varlık haline, tamamlayıcı bir hale geliyor.

Siyasî teşkilâtın dayandığı fikir organları, milletin ve imanını işliyecek bir nizamda olmazsa kalite derhal kabiliyet bozulur. Bir tek omuza ve idrake yüklenmek modası çoktan geçtiğine göre, Halkevlerinin bu dayanmada en büyük vasfı kollektif bir mahiyet taşımasındadır. İttihat ve terakki siyasi sosyetesi fikir namına Ziya Gokalpa ve onun mecmuasına dayanıyordu. Bir daha çok kere paytaklaşır, çocuklaşır, acze düşer. Kuşu uçuran kanattır. Makinenin en küçük çivisinin bile görülen büyük işte rolü vardır Halkevleri tek adama, tek idrake, tek kabiliyate güvenmiyor. Milletin hamur halinde, küme halinde bütün varlığını hulâsa ederek ondan milletçe benimsenen bir anane, bir tarih, bir san’at top yekun bir lüktür çıkarıyor.

Bu gün on yaşını dolduran bu fikir teşkilâtı o kadar kökleşmiş, o kadar millete mal olmuştur ki günün bütün sosyal ihtiyaçları bu evlerin çatısı altında ve kaynağı içinde bulunmaktadır,

Halkevleri her zaman bir mektep hüviyeti göstermişti. Bir Halkevinin verilmi bu itibarda bir neslin terbiye ve kültür silindirinden geçmesine tevakkuf eden bir zamanda belli olacaktır. Dikilen bir ağaç nasıl derhal meyve veremezse bir halkevinden de derhal bir fabrika mamulâtı gibi randıman beklenemez. Bu irfan işi, izan işi; inanan ve inândıran baş işi yılların kucağında, emeğin cocuğu olarak hasılatın! verecektir.

Halkevine giriniz. Oradaki büyük ruhî îstıfâyı görünüz. Bir mâbede girer gibi, bir kudsiyet âbidesine yüzünüzü kor gibi, ATA mn ulviyetine benliğine, İhrabına sindirmiş bu evlerin feragatli eşiğinden atlar gibi, huşû ile, vecitle- istek ve heyecanla oraya girerek, orada çalışmak aşkını yenemiyeceksiniz.

Bana öyle geliyor ki: Vatan ancak iyi bilinince sevilir. Daha bir on yıl sonra vatanın içini inanan ve inandıran baş kaplıyacak, bunların hepsi nurunu, ateşini, aranan inan ve sevgiyi Halkevlerinden almış bulunacaklardır. Bu ülkü evine bağlılık Millete, Vatana, inkilâbe bağlılıktır.

Yazan: T.Tarhan