Gaziantep Ticaret Sanayi Odamız 1963 yılında önemli bir kitap yayınladı. (Adres kitabı 1963) İsmini taşıyan bu kitapta Gaziantep şehrinde Ticaret ve Sanayi odasında kayıtlı firmaların adresleri, meslek gurupları ve dallarına göre yer almaktadır. Kitapla önsözü takiben Gaziantep Ekonomisi hakkında kısa bilgi veriliyor ve aynen şöyle deniyor:
(Gaziantep Ticari, Ziraî ve Sınaî güç ve imkânlara sahip bir vilâyettir.
1— Ticarî bakımdan Gaziantep, Güneydoğu’nun düğüm noktasıdır. Gerek yerli mamul ve mahsulleri ile gerekse yurdumuzun muhtelif yerlerinden ve hariçten ithal edilen emtia ile civar vilâyetlerin her türlü ticari intizam ve emniyetle zengin çeşitler bulabildiği dinamik ve canlı bir pazar durumundadır Ayrıca geniş ihracat faaliyeti mevcuttur. Vilâyetimizde az istihlak edilen veya hiç edilmeyen birçok malların mühim kısmı, Antep fıstığı gibi değerli ihraç mallarımızın tamamına yakını tacirlerimiz eliyle ihraç edilmektedir.
2— Gaziantep, verimli ve geniş’toprağa sahip değildir. Gerek toprağı, gerek iklimi bugün çok cazip hale gelen turfanda sebzeciliğe ve meyveciliğe müsaade etmez. Bir hububat ambarı hüviyeti de yoktur. Ancak iç ve dış ticarette çok önemli yeri olan ziraat ürünlerimiz vardır. Bunlar: (Antep fıstığı, Zeytin ve Üzüm) dür. İşaret edilen ziraat tipleri mevcut şartlarla kolayca imtizaç edebilmekte, umumiyetle düşük vasıflı olan arazinin değerlenmesini temin etmektedir. Diğer ziraat çeşitlerinin nisbî önemi zayıftır. Hâkim ve karekteristik ziraat, fıstıkçılık, üzümcülük ve zeytinciliktir.
3— Ticarî ve ziraî faaliyetlerin ehemmiyeti ve genişliği yanında ve bunlardan çok üstün olarak Gaziantep’in İktisadî sitrik türünün temelini ve esasını sanayii teşkil eder. Birçok kuvvetli ve büyük sanayii dalları olmasına rağmen, vilâyetimiz sanayii ekseriyeti itibariyle küçük sanayiinin hususî bir tipidir. Sanayii çok çeşitlidir. Yekûn şehir sanayii büyük bir kudreti, kabiliyet ve istidatı ifade eder. Sanayii faaliyetlerinin bazı dallarında Türkiye veya bölge çapında şöhret ve muvaffakiyet elde edilmiştir.
Gaziantep civarın ve hemen hemen bütün Doğu Anadolunun tamir atölyesi halindedir.)
Gaziantep Ekonomisi hakkında kısa bilgiyi (ihraç mallarımız), (Gaziantep’te mevcut Sanayi), (Gaziantep Sanayi mamulleri) başlıklı listeler takip ediyor. Bu listelerin arkasından Ticaret ve Sanayi meslek grublarına kayıtlı firmalar adresleri ile birlikte gösterilmektedir.
GAZİANTEP TİCARET VE SÂNAYİ ODASI SİCİLİNE KAYITLI FİRMALAR
1) Birinci meslek gurubu: (148 firma)
a) Deri ve Kösele imâlatçıları 84 Firma
b) Kavaflar ve kavafiye işleri 7 »
c) Kondura malzemesi alım satımı 57 »
2) İkinci meslek gurubu: (74 firma)
a) Kasaplar 47 »
b) Canlı hayvan alım satımı 27 »
3) Üçüncü meslek gurubu: (49 firma)
a) Zahireciler 49 firma
4) Dördüncü meslek gurubu : (126 firma)
a) Kuru ve kurutulmuş meyva tacirleri 126 firma
5) Beşinci meslek gurubu : (408 firma)
a) Manifaturacılar 188 firma
b) Tuhafiyeciler 66 »
c) Kilimciler 89 »
ç) Tüccar terziler 32 »
d) İplik ve bez satanlar 12 »
e) Kitap ve kırtasiye satanlar 13 »
f) Şapkacı, hazır elbiseci ve halıcılar 8 »
6) Altıncı meslek gurubu: (254 firma)
a) İnşaat malzemesi satanlar 110 firma
b) Attariye, Hırdavat, kırtasiye işleri 66 »
c) Ağaç ve kereste satanlar 24»
ç) Karoserciler ve karoser boyacılar 19»
d) Mobilyacılar 12 »
e) Züccaciyeciler 8 »
f) Kasacılar, Bıçakçılar, Sobacı ve Demir Darabacılar 15
7) Yedinci meslek gurubu : (242 firma)
a) Oto yedek parçaları 63»
b) Tornacılar, Oto tamircileri, Doğrultmacılar ve dökümcülar, akümülâtörcüler 56 »
c) Oto lastiği alım satımı ve oto lastik kaynakçıları 17»
ç) Bakırcılar. 27 »
d) Eczacılar, hususi hastahane işletenler, kimyevî madde satanlar 25 »
e) Matbaacılar, fotoğrafçılar ve fotoğraf malzemesi satanlar 14»
f) Elektrik malzemesi, radyo, saatçı ve gözlükçüler 40 »
8) Sekizinci meslek gurubu : (56 firma)
a) Bankacılar ve sigortacılar 21 »
b) Kuyumcular ve sarraflar 35 »
9) Dokuzuncu meslek gurubu: (90 firma)
a) Nakliyeciler ve garaj işletenler 61 firma
b) Akaryakıt ve makine yağı satanlar 6 »
c) Odun ve kömür Satanlar 22»
10) Onuncu meslek gurubu : (153 firma
a) Kabzımallar. Bilumum bakkallar ve Bakkaliyeler, inhisar maddeleri bayileri 1-28 firma
b) Ekmek fırınları 25 »
11) Onbirinci meslek gurubu (84 firma)
a)Bilumum inşaat müteahhitleri 84 firma
12) Onikinci meslek gurubu : (81 firma)
a) Otelciler. 35 »
b) Sinemacılar 11»
c) Hancılar - Hamamcılar 13 »
ç) Lokantacılar-Sas ve harcılar 12 »
d) Kahveciler Kulüpçüler 10 »
Oniki meslek gurubuna 1765 firma kayıtlı bulunmaktadır,
1-B) Sanayi meslek gurubu (117 firma)
a) Un fabrikası, mercimek kırma, Nişasta ve bulgur imalâtçıları 31 firma
b) Sabun imalâtçıları 35 »
c) Şeker, Şekerleme ve büskiii imalâtçıları 21 »
ç) Baklavacılar 13 »
d) Helvacılar ve dondurmacılar 10 »
e) Gazoz ve şarapçılar. 7 »
2-B) Sanayi meslek gurubu (307 firma)
a) Trikotaj ve çorap imalâtçıları 58 firma
b) İpekli ve dokuma imaltâçılar 195 »
c) İplik, İp ve kendir imalâtçıları 18 »
ç) İplik boyacıları 36 »
2 Sanayi meslek gurubuna 424 firma kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
GAZİANTEP TİCARET VE SANAYİ ODASINDA KAYITLI ŞİRKETLER
Kitaptan, Gaziantep Şehrinde ticaret Siciline kayıtlı 147 Şirket olduğu anlaşılmaktadır.
a) Anonim Şirketler 5 adet
b) Limitet Şirketler 2 »
c) Komandit Şirketler 8 »
ç) Kollektif Şirketler 110 »
d) Kooperatif Şirketler 22 »
Kitabın son bölümünde Ticaret ve Sanayi odamıza kayıtlı firmalar yeni bir tasnife tâli tutulup (îhraçatçılar) ve (İthalatçılar) bağlıkları altında tanıtılmaktadır.
Bilindiği gibi, Gaziantepte Ticaret ve Sanayi odamıza kayıtlı olmayan binlerce küçük sanayici ve ticaretle meşgul esnaf vardır. Gaziantep Esnaf Dernekleri birliğinin de bir adres kitâbı yayınlamasını dileriz.
Ticaret ve Sanayi Odamızın yayınladığı Adres kitabını, ideal ölçülerle, incelersek bir çok kusurlarını bulmamız mümkündür. Fakat odamızın 1953 yılında yayınladığı adres kitabından daha kullanışlı olan bu kitabın ileri baskılarda daha da gelişeceğine şüphe yoktur. Büyük bir ihtiyacı karşılayan kitabın yayınını seviçle karşılıyoruz. Adres kitabını hazırlıyanlara teşekkür borçluyuz.
Hulusi YETKİN
