GAZİANTEP BAĞCILIĞI (1)

Kategori: Kültür
Konu: Gaziantep

1- Dünyada üzüm istihsal eden Devletler arasında Memleketimizin durumu.

Türkiye bağ sahası itibariyle dünya devletleri arasında 4. gelmektedir.

İlimiz ise Türkiye’deki illere göre bağ bölgeleri içinde ekli 1 numaralı cedvelde görüleceği veçhile:

A- Bağ sahası birinci,

B-Üzüm istihsali birinci,

C-Hektar’a verim üçüncüdür.

2- İstihsal olunan üzüm ürününün halen miktarı ve kullanılış yerleri, kullanılış şekilleri:

A- İstihsal miktarı:

İlimiz bölgesinde yıllık istihsal edilen üzüm miktarı takriben 500.000 ton raddelerinden olup her sene bu ye kûn % 15 oranında artmaktadır.

B- Kullanış yerleri ve Miktarı	Miktarı (Ton)
1- Taze halde yemeklik olarak	165.000
2- Pekmez imalinde kullanılan	70.000
3- Kurutulan	225.000
4- Sucuk, bastık gibi mahalli mamüller	20.000
5- Şarap ve Rakı imâlinde	20.000
TOPLAM	500.000

1- İlimiz üzümlerinin 165.000 tonluk kısmı taze halde yurdumuzun Batı Anadolu hariç diğer bütün bölgelerinde sarfedilmektedir.

Bu hal üzümlerin taze olarak değerlendirildiği manasını taşımamaktadır. Zira Gaziantep İlinde değerlendirilmeyen mahsulü müstahsil çaresiz kaldığından uzak mesafelere götürüp satmak mecburiyetini duymaktadır. Hiçbir ticari esasa vs hesaba dayanmayan bu zaruri taşımalar bağcının ekseriya zararını mucip olmaktadır.

İki yıldan beri girişilen ihracat teşebbüslerinden çeşitli sebeplerle henüz müsbet bir sonuç alınamamıştır.

2- Pekmez hem taze, hem kuru üzümden yapılmaktadır. Taze üzümden pekmez münhasıran köylerde Masara denilen ilkel yerlerde bağ çubukları ve odun yakılarak yapılmaktadır.

Kuru Üzümden de pekmez şehir ve kasabalarda yine çok ilkel yerlerde imal edilmektedir.

Her iki imâl tarzında da kalite ve evsaf karışık ve yetersizdir.

Pekmez imâlatı sistemli, programlı bir sinaî faaliyet olmaktan ziyade yine değerlendirilemeyen üzümlerin kısmen kıymetlendirilebilmesi için devam ettirilen ve bugüne kadar Müstahsile belirli bir faydası da görülemeyen zaruri ve fakat verimsiz bir yoldur.

MEMLEKETİMİZİN 15.000 HEKTARIN ÜSTÜNDE BAĞ ALANI BULUNAN İLLERİ

Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (Zirai Dünya ve İstihsal) 1966-1962-1960

İller	Bağ Sahası Hektar	İstihsal Olunan Ürün (Ton)	İstihsal Olunan Ürün (Hek. Kg)

Adıyaman	22.400	43490	1.966
Ankara	28.845	118.554	4.110
Bursa	16.400	8.285	505
Denizli	26.890	131.580	4.893
Diyarbakır	16.472	30.971	1.880
Gaziantep	82.035	401.490	4.894
İçel	17.480	53.705	3.072
İzmir	28.673	129.975	4.533
Kayseri	30.500	91.500	3.000
Konya	76.404	190.743	2.496
Manisa	41.402	323.331	7.810
Maraş	29.220	179.657	6.148
Mardin	34.955	149.075	4.264
Nevşehir	38.870	84.770	2.180
Niğde	18.850	60.100	3.188
Urfa	53.600	109.500	2.043

Halen saha miktarı 100.000 hektara, istihsal yekûnu da 500.000 tona yaklaşmaktadır.

3- Üzümün kurutulmasının temel sebepleri de pekmezde olduğu gibi mecburi hallerdir. Zira kuru üzümden müs tahsilin elde ettiği gelir, yaş üzüm fiatlarına kıyaslandığından müsbet bir fark göstermemekte, kurutmak için yapılan emek ve masraflar da ayrıca zarara mucip olmaktadır. Bütün gayretlere rağmen her sene tamamı da satılmamaktadır ve bu mühim bir proplem teşkil etmektedir.

4- Sucuk, bastık, tarhana gibi mahalli mamüller için önemli miktarda bir üzüm istihlaki olmadığı gibi, örf, ve adetlere göre yapılagelen bu mamüllerin tüketim değer ve miktarları da gün geçtikçe azalmaktadır.

5- İlimizde Tekel’e aitler milyon kapasiteli 2 şarap, 3.000.000 randlı bir rakı fabrikası ile Özel Sektör’e ait cem’an 5.500.000 litre kapasiteli bir kaç şarap imalathanesi bulunmaktadır.

Bunlar rakı ve şarap imali için takriben 20.000 ton kadar yaş üzüm alabilmektedirler ki bu miktar Gaziantep Bağcılığı için mühim bir önem taşımamaktadır.

(Devam edecek)

, G. " GAZİANTEP BAĞCILIĞI (1)". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1966)

Anahtar Kelimeler: pkayserip, p4894p, bastık, urununun, diger