Herhalde okumuşsunuzdur; Dünyada seksen yıla kadar akıllı insan diye kimse kalmıyacakmış. Bir ilim adamının faraziyesi olan bu tasavvuru sizlerde pek garip karşılamışsınızdır, zannederim. Evvela deliği icağ ettiren ne gibi tehliklere karşı karşıya bulunmaktayız. Bunu, bir türlü mantıkla çarpıp zekama böldüm muhakememle çıkarıp zekama böldüm muhakememle çıkarıp aklımda topladım netice sıfır. O halde bu adam deli olsa? Evet evet belkide bu adam delidir. Yok canını ne delisi. Deli olsaydı böyle bir fikri inandıracak kimse bulamazdı. Atom, kobalt hidrojen tesiriyle mi acaba? Öyle olsaydı yazısında belirtirdi. Allah aşkına bu adam saçmalamış değil mi? Nerden de gözüme ilişti bu yazı.

Bir an için o adam olduğumu farzadeyim kendimi: Düşünüyorum... insanların müşterek tehlikeleri ne olabilir acaba? Hepsi Ölüme mahkûm kimseler. E... Bu evveldenberi devam edegelmekte. Hepsi giyinmek, yemek, içmek eğlenmek ister. Sevmek, sevilmek bir eser vücuda getirmek, kutsal varlığa inanmak ve ona ibadet etmek istir. Herşeyi yapmak imkânı bir evvelki seksen yılla mukayese edilirse azalmıştır. Herşey de bir eksilme veya bir çoğalma mevcut. Bu, dengesizliği vucuda getiriyor. Okunacak çok kitap, sevilecek çok şeyler var. İnsanoğlu hangi birine yetişsin. Şehirler koskocaman heryerini görmeğe insan ömrü kâfi gelmiyor. Dünya gittikçe muamma olmaya başladı. Oturduğu apartmanda 20 senelik komşusunu tanımıyor. Tesadüfler sayesinde istikbal tayin ediliyor. Hayat sudan ucuz olJu. Bugün milyonersin, yarın dilenmez dilenci. Bugün evlisin, yarın bekâr. Doğuştan büyük ümitlerin var. Hepsi Fiyasko... Sosyal düzensizlik almış yürümüş. Ahlâk stokları iflâs etmek, bitmek üzere. Bazı miiletlerinki ancak seksen yıl ya yeter ya yetmez. Top yekûn insanlık iflas ediyor. Medeniyet kurlar nezleyi önleyecek keşif kadar değil. Dünya milletleri çıkmaz emeller peşinde. Hürriyetler tehlikede. Fertler her şeye ihanet ediyor: Piyatro dolandırıcılık, Jorj devlet aleyhine casusluk, Rober karısını fuhuşa sevkederek para kazanmakta Alberto para mukabili adam ödürmekte, Mehmet sahtekarlıkta, Françeska kumarbaz. İyi insan varsa, işte onlar sayesinde dünyamız daha seksen yıl ayakta durabilir.

Yanılmadımsa Alim Efendi benim gibi mi düşündü de gelecek neslin deli olacağı hükmüne vardı? Siz ne dersiniz bu işe? Bakınız sinir doktorları çoğalıyor. Sivri akıllıların kare kökü kadar. Her sabah işime giderken iki üç evde bir çığlık, iki üç dükkanda bir pandomina kopuyor. Bunlar seksen yılın habercileri midir? Dersiniz. Bakınız bende de ilk emareler gözükmeye başladı... Başım dönüyor... Üstüme iyilik... Hıçkırarak gülüyorum... Hapşiiiiii... Üstünüze sağlık asya gribi olmuşumda neler saçmalamışım. Siz boş verin yaşamak güzel şeydir. Deli olsakta bile.

Nezih ÇANKAYA