ESKİ GAZİANTEP MAHALLELERİNDE AÇILMASI GEREKEN YENİ YOLLAR

Kategori: Kültür
Konu: Gaziantep

1968 YILI GAZİANTEP’İNDE: ESKİ GAZİANTEP MAHALLELERİNİN, ŞEHRİN MERKEZİ DURUMUNA GELMİYE BAŞLAMALARI

Gaziantep şehrinin nüfusu: bundan 20 yıl evvel 1948’de 65.000 civarın da iken, 20 yıl gibi kısa sayılabilecek bir zaman sonra 1968 yılında 180.000 kişiyi geçmiş bulunmaktadır.

Eskiden beri mevcut Gaziantep mahallelerinin çevresinde yeni yeni mahalleler kurulmuş ve kurulmaktadır. 1968 yılına doğru, eski Gaziantep mahallelerinin kapladığı alanlar, Gaziantep’in merkezini teşkil etmiye başlamıştır. Gaziantep şehri, merkezden çevreye doğru hızla gelişmektedir.

ESKİ GAZİANTEP MAHALLELERİNİ DAR SOKAKLARDAN VE ÇIKMAZLARDAN KURTARMAK GEREKİYOR

Her büyük şehirde, işyerleri ve ticarethanelerin çoğunun, büyük şehrin merkezî kısımlarında toplandıklarını müşahade etmekteyiz. Büyük şehir olmaya başlıyan Gaziantep’te de şehrin merkezi durnmuna gelmekte olan eski Gaziantep mahallelerinde, arka arkaya birçok yeni iş yerleri, dükkânlar, imalâthaneler, ticarethaneler, iş hanları ve çarşılar kurulmaktadır.

Fotoğraf: Gaziantep Belediyesi tarafından kurulan asfalt hatırlama şantiyesi ve tesislerden bir görünüş

Fotoğraf: Gaziantep'te Öğretmenevleri Mehmet Tahtacı Sokağı Beton yol yapımı faaliyeti

Atlı ve motorlu arabalar çoğalmadan evvel kurulan eski Gaziantep mahallelerini binlerce dar sokak ve çıkmazlar kaplamaktadır. Eski mahallelerimizde arabaların geçişine elverişli yollar pek az olduğundan, trafik tıkanıklığı gittikçe artmakta ve bu yollar üzerinde sıralanmış işyerlerinin mülkiyeti ve kiraları akıl almaz miktarlara yükselmektedir.

Eski Gaziantep mahallelerinde hem yeni yeni işyerleri kurabilmek ve hem de trafiğe elverişli yolların sayısını artırmak için dar sokaklarımızı genişletmek, çıkmazlarımızı çıkar hale getirmek zamanı gelmiş ve geçmektedir.

Cumhuriyet devrinde Gaziantep Belediyesi tarafından birçok dar yollar genişletilmiştir. Bilhassa 1963 yılından bu yana geçen 5 yıl zarfında Gaziantep Belediyesi tarafından, yol açma faaliyetine hız verilmiştir. Şehreküstü caddesi, Tefteğin (Hamdi Kutlar) caddesi, Uzunçarşı, Kızılca oba sokağı gibi önemli yollar son beş yıl içinde trafiğe elverişli hale getirilmiştir. Son yıllarda görülen hızlı çalışmalara rağmen, Gaziantep şehrinin eski mahallelerinde açılması gereken yüzlerce dar yol ve çıkmaz sıra beklemektedir.

YENİ ÇARŞILAR VE DEPOLAR KURULMASINA, BELEDİYEMÎZ DAHA FAZLA YARDIMCI OLMALIDIR

Eski Gaziantep mahallelerinde sık sık harap yerlere rastgelinmektedir. Sorulduğunda; genellikle bu yerlerin miras sebebiyle birçok kimsenin mülkiyetinde olduğu, imarının çok müşkül hale geldiği öğrenilmektedir. Şehrin merkezinde harap yerlerin süratle daha çok istifade edilir hale getirilmesini mümkün kılmak için kanunlarımız, Belediyelerimize yetkiler tanımıştır. Aynı iş kolundaki işyerlerini mümkün olduğu kadar bir araya getirmek bazı iş kollarında çok faydalı sonuçlar doğurmaktadır. Bir arada olmasında fayda olan aynı cins işyerlerini bir araya getirecek iş hanları ve çarşıların kurulmasının da süratle planlanması gerekmektedir. Depolarında işyerlerinin ihtiyacına göre şehirin muhtelif mahallelerine dağıtılacak şekilde sayılarının artırılma zarureti belirmektedir.

Bir misal vermek için mesela Emirali hanı ve civarını ele alalım. Miras sebebiyle birçok hisseye bölünüp şehrin merkezinde çıban başı gibi duran Emirali hanı ve civarının modern bir çarşı ve iş hanı haline getirilmesi, hem çevre mahalleleri canlandıracak ve hem de şehrimize yeni işyerleri kazandıracaktır. Mal sahiplerinden anlayış göstermiyen olursa ortaklık cihetine gidilmeyip, istimlak yolu ile de yeni çarşının, eski eserler mevzuatınada uygun olarak kurulması mümkün olabilir.

Fotoğraf: Gaziantep’te hoşgör yolunun açılışı ve asfaltı

KISA ZAMANDA YENİ YOLLAR AÇMAK, ÇARŞILAR MEYDANA GETİRMEK İÇİN BELEDİYEMİZ BÜNYESİNDE YENİ BİR TEŞKİLAT KURMAMIZ GEREKİYOR

Eski Gaziantep mahalleleri halkı, birçok dar sokakların süratle genişletilmesini, yeni yolların derhal açılmasını, çıkmaz yolların çıkar hale getirilmesini, sabırsızlıkla arzu etmektedirler. İlgili mülk sahihlerinin Belediyemize yardımcı oldukları takdirde, yollarımızın süratle yeniden düzenlenmesinin mümkün olduğunu, mülk sahiplerinin verdikleri örnekler doğrulamaktadır.

Yol açma ve çarşı kurma faaliyetinin daha da süratlenmesi için: Belediyemiz bünyesinde, münhasıran yukardaki konu ile meşgul olacak yeni bir teşkilat kurmamız gerekiyor. Amme hukuku ve işletme ekonomisi esaslarını uygun şekilde, belli bir nizam içinde, kendi kendine işliyen ve fakat başkanlığın murakebesi altında çalışacak bir modern teşkilat kurmamız mümkündür. Bu mahiyette teşkilatların ileri gitmiş ülkelerde benzerleri çoktur. Başka milletlerin başarabildiği işleri arzu ederlerse biz Türklerin de başarabileceğine inanıyorum. Yeni teşkilatta: Gayrimenkul hukuku, Tapu ve kadastro hukuku, Trafik mevzuatından iyi anlıyan ve aynı zamanda Gaziantep’i iyi tanıyan bir veya iki hukukçunun, İmar ve şehircilik konusunda çalışmış mimar ve mühendislerin, Tapu ve kadastro fen memurlarının, desinatörün, İktisatçı ve trafikçinin yer almaları ve ihtisasa önem verilmesi gerekiyordu. İhtisas adamlarını teşkilatta çalıştırabilmek içinde bu gibi uzmanları maddi bakımdan tatmin edecek bir hukuki formül de bulmak mümkündür.

Fotoğraf: Gaziantep Lisesi önü asfalt yolu (Atatürk Bulvarı)

ÇIKMAZ SOKAKLARDAN KURTULMAK ZORUNDAYIZ

Eski Gaziantep mahallelerinin çoğunda, sokaklardan çok çıkmazlar bulunmaktadır. Tekrar ediyorum: Gaziantep’i hızla geliştirmek istiyorsak, çıkmaz yollarımızı geçit verir hale getirmek zorundayız. Mülk sahiplerinin fedakârlık göstererek Belediyeye yardımcı olduğu çıkmazlarda, derhal faaliyete geçip, çıkmazları çıkar hale getirecek bir teşkilata sahip olmalıyız.

AÇILMASI GEREKEN ÖNEMLİ YENİ YOLLAR NERELERDEN GEÇMELİDİR?

Ben bu yazımda : Önümüzdeki bir kaç yıl içinde süratle açılması gerekli yeni yollarımızdan birkaç örnek vermek istiyorum. Eski Gaziantep mahallelerinin her parçasından istifade için, mülk sahiplerinin gösterecekleri anlayışa göre, hatırımıza gelmiyen yeni yollar açmamız da mümkün olabilir.

GAZİLER CADDESİNİ BİR ANA CADDE İLE KOZLUCA MAHALLESİ ÖZERİNDEN ÇIKSORUT İSTİKAMETİNE DOĞRU UZATMAMIZ GEREKİYOR

Gaziantep’in en önemli caddelerinden biri haline gelen Gaziler caddesini, Arasa çarşısını güneyinden geçtikten sonra Çıksorut istikametinde devam ettirdiğimiz takdirde : Kozluca, Suyabatmaz, Kepenek mahallelerine, tarihlerinde görmedikleri bir canlılık getirecektir.Gaziler caddesini, Arasa çarşısı, Kuyumcular çarşısı üzerinden Kozluca caddesine bağlamamız, Kozluca caddesini de daha doğudaki Şehit Ali Karakaş caddesine doğru genişletmemiz gerekiyor. Bu cadde, daha doğuda kurulan ve kurulacak mahalleleri şehir merkezine bağlıyacaktır.

İNÖNÜ CADDESİNİ YENİ BİR ANA YOLLA ŞEHİTLER CADDESİNE BAĞLAMAK LÜZUMLUDUR

Hulusi YETKİN

(Devam edecek)

YETKİN, H. " ESKİ GAZİANTEP MAHALLELERİNDE AÇILMASI GEREKEN YENİ YOLLAR". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1968)

Anahtar Kelimeler: gosterecekleri, arzu, tarihlerind, yetkil, phulusi