DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLUNUN TİCARET VE SANAYİ MERKEZİ OLAN GAZİANTEP'TE: MİLLİ EĞİTİME YENİ BİR YÖN VERİLMESİ GEREKİYOR

Kategori: Eğitim
Konu: Gaziantep

Halkımıza göre: Ziraat, Sanayi, Ticaret, Kültür ve sağlık alanında kurulması gereken eğitim müesseseleri nelerdir?

Bundan birkaç yıl evveline gelinciye kadar Gaziantep ili, ilkokul nisbeti ve okuyan ilkokul öğrencisi nisbeti bakımından, Türkiyenin en geri vilâyetlerinden biri olarak istatistiklerde gözükmekte idi. Son 3-4 yıllık gayret neticesinde, Gaziantep ilinde mevcut köylerden nüfusun 250 ilâ 300'ü geçenlerin hepsi okula kavuşmuştur. Gaziantep şehri ve ilçe merkezlerinin ilk okul ihtiyacı büyük ölçüde karşılanmıştır.

Orta öğrenim alanında da gayretler devam etmektedir. Atatürk Ortaokulu binaya kavuşmuş, Devrim ortaokulu ile Kız Ortaokulunun da bina ya kavuşması için çalışmalar hızlanmaktadır. Ticaret Lisesi, Sağlık Koleji binaları tamamlanmıştır. Erkek Sanat Okulu ek bina inşaatı bitmiştir. Bu faaliyetlerden dolayı halkımız memnundur. Fakat, Milletvekili Genel Seçimleri münasebetiyle yakından temas ettiğimiz halkımızın, milli eğitim politikamızın genel gidişinden, asla memnun olmadığını öğrenmiş bulunuyoruz. Münferit bir çok şikâyet ve dilekleri bir araya getirdiğimiz zaman, genel memnuniyetsizliği 5 bölüm altında şöylece özetliyebiliriz:

1- Gaziantep bölgesinde ziraatle uğraşan halkın çoğunluğu fıstıkçı, üzümcü, zeytinci, pamukçu, sebzecidir. Bunlar, her zaman para getiren mahsullerdir. Fıstık, döviz kaynağıdır. Üretimi artırmak mümkündür. Ne çareki çiftçimizin çoğu fennî ziraat bilgisinden habersizdir. Birçok köylü çocukları genel bilgiler veren okullarda halkımızın dertlerine çare olacak bilgilerden yoksun olarak yetiştirilmektedir. Neticede: Aydın dediğimiz okumuşlara, işe yaramadıkları için köylü itibar etmemekte, aydın da köylüyü beğenmemekte; işler sürüncemede kalmaktadır.

Bir an önce sırası ile Gaziantep Ziraat Araştırma Enstitüsünde, Kilis, Nizip, İslâhiye, Oğuzelinde Ziraat orta öğretim okulları açılmalı, bölgenin dertlerine eğilen bir proğram uygulamalıdır. Bu okulların öğrenim kadrosunun çoğu, mahallen temin edilebilir. Yabancı öğrenim üyelerinin nezaretin de çalışacak mahalli kabiliyetli ziraatçılar, kısa zamanda en iyi öğretici olabilirler kanaatindeyiz. Ziraat orta öğrenim kurularına paralel olarak yüksek ziraat okulları da barakalarda dahi derhal faaliyete başlamalıdır.

2- Gaziantep Doğu ve Güneydoğu Anadolunun sanayi merkezidir. Gaziantep şehrinde büyük sanayiye parça temin edebilecek küçük bir sanayi vardır. Binlerce Gaziantepli sanatkârın maharetli olduğu, Gaziantepte sanayi potansiyelinin yüksek bulunduğu, Gaziantep’i ziyaret eden yabancı uzmanlarca ittifakla ileri sürülmektedir. Yüksek Plânlama Dairesi, İmar ve İskân Bakanlığı gibi teşekküller tarafından hazırlanan Gaziantep Sanayii pilot projesi gereğince, kabiliyetli gençlere ihtisas eğitimi sağlıyacak teknik okulların kurulmasında, acele etmemiz gerekmektedir.

Gaziantep sanayii, iyi yetişmiş uzmanlar yönetiminde, bütün Türkiyeye ve devlet hazînesine büyük faydalar sağlıyacak duruma getirilebilir. Bina bakımından takviye edilmiş Gaziantep Erkek Sanat Enstitüsünde, yabancı uzmanların, mahallî kabiliyetlerinde katılacağı öğretim kadrosu ile derhal işe haşlamak gerekmektedir. Gençlerimizi Gaziantep Sanayiini hızla geliştirecekşekilde yetiştirmeye mecburuz.

3- Dicle ve Fırat Havzasında barajların faaliyete geçmesi ile Urfa, Mardin, Diyarbakır, Malatya, Maraş, Elazığ, Muş ovalarının, Çukurova ovası gibi altın yumurtlamıya başlaması ile Güneydoğunun halen ticaret merkezi olan Gaziantebe bugünkünden çok daha fazla büyük vazifeler düşecektir. Gaziantep’in bulunduğu mevkii, müteşebbis elemanları sebebiyle ticaret merkezliğini başka bir şehre kaptırması pek az ihtimaldir. Gaziantep, Doğu ve Güneydoğu Adadoludan İskenderun inen yollar üzerindedir. İskenderun daha ziyade bir ihraç limanı olabilir. Aynı zamanda sanayi mamulleriyle de tanınan Gaziantep’i atlayıp İskenderunla ticaret yapmak, Doğulu tüccarın işine gelmiyecektir. Bugünün ve geleceğin Türkiyesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolunun ticaret merkezi olan Gaziantepte gerekli uzmanların yetiştirilmesi için bir an önce İktisadî ve ticarî ilimler akademisinin kurulması zaruridir. Öğrenim kadrosunun çoğu, sitaj neticesi yetiştirilecek mahallî elemanlardan, yabancı öğrenim üyelerinden temin edilebilir.

Bugünkü Gaziantep Ticaret Lisesi, daha ziyade, devlet teşkilâtına memur yetiştiren bir okulmuş gibi yönetiliyor. Ticaret Lisesinin Bugünkü durumu Gaziantep bölgesi tüccar sınıfının ve Özel teşebbüs çevrelerinin ilgi ve yardımını kendisine çekecek mahiyette değildir.

Yine bu sebeble öğrencilerinin büyük çoğunluğu, ticaret âlemiyle ilgili pek az olan maaşla çalışmaya razı, köylü menşeli gençlerdir. Ticaret Lisesinin bugünkü durumu halk arasında üzüntü kaynağıdır. Buradan yetişen gençlerin çoğunda, Gaziantep’in ticaret alanında görülen atılganlık, özel teşebbüscülük ruhu görülemiyor. Gaziantep Ticaret Lisesine, amacına uygun bir yön verilmesi gerekiyor. Okul idareci ve öğrenim kadrosunun çoğunun, diğer genel orta öğretim müesseselerine nakli ile yerlerine, okulun amacını gerçekleştirecek uzman idareci getirilmesini ve öğrenim kadrosunun Gaziantep’te mevcut olan ve hatta başarı kazanmış özel teşebbüsçü tüccarlar ve elemanlarla takviyesini, okulun Güneydoğu ve Doğu anadolunun ticari davalarını halledecek eleman yetişterme yönüne sevkedilmesini dileriz.

4- Gaziantep bölgesi halkının, Doğudan ve güneyden gelen İran ve Arap kültürleri gibi yabancı kültürlere karşı, dokuz asırdan beri Türk kültürünü savunduğunu; yabancı kültürlerin Anadolunun içlerine yayılmasına başlıca engel olduğu bir gerçektir. Fıratın doğusunda yaşıyan birçok Türk halklarının yabancı kültürlere karşı aynı çetin direnişi gösteremediği, istatistiklerle doğrulanan bir başka hakikattir. Doğu ve Güneydoğu Anadolunun ticaret ve Sanayi merkezi olan Gaziantepte, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile çok sıkı ilişkileri olan Gaziyurtta, yabancı kültürlerle, ilmi usullerle mücadele edecek lemanları yetiştirecek ve bölgedeki direnişi araştırıp değerlendirecek yüksek öğrenim kuramlarına şiddetle ihtiyaç vardır. Bölgede mevcut kabiliyetli gençlerden seçilecek öğrencilerin, güneydoğu Anadoludaki yabancı kültürlerin amansız düşmanı olacaklarına şüphe yoktur. Bu sebeple Gaziantep kurulacak (Sosyal Araştırma Merkezine) paralel olarak Eğitim Enstitüsünün, Edebiyat Fakültesinin Güneydoğunun ihtiyaçlarına göre hazırlanan bir programla faaliyete geçirilmesi gerekmektedir. Gaziantep İlk Öğretmen Okulu da ihtiyacı karşılayan bir binaya kavuşturulmalı, okulun gayesine Güneydoğu Anadolunun kültür davasına uygun bir yön verilmeli, öğrenim kadrosu takviye edilmelidir.

5- Gaziantep, aynı zamanda Güneydoğu Anadolunun salık merkezidir. Her gün Doğudan birçok hasta Gaziantep’e gelir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında da böyle idi. Gaziantepte bulunan Tıp Fakültesinden yüzlerce doctor yetişmiştir. Son yıllarda ise Gaziantepte mevcuttur. Öğrenim için yeni hastahaneler elverişlidir. Gaziantep Tıp Fakültesinin yeniden kurulması ile doğunun sağlık davasını halledecek elemanları yetiştirmek mümkün olacaktır.

H. YETKİN

YETKİN, H. " DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLUNUN TİCARET VE SANAYİ MERKEZİ OLAN GAZİANTEP'TE: MİLLİ EĞİTİME YENİ BİR YÖN VERİLMESİ GEREKİYOR". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1965)

Anahtar Kelimeler: karsı, baslamalıdırp, begenmemekt, guneydogu, yayılmasına