Demokratik idarelerin en belli niteliği, kesin olarak hoşgörürlülüktür. Karşı tarafın fikirleri düşüncenize uymayabilir. Onun doğruluğunu tartışabilirsiniz. Fakat, karşınızdakini düşüncelerinden dolayı suçlandırmanız, o konudaki zayıflığınızın belirtileridir.

İnsan olmanın ayracı diğer yaratıklarda bulunmayan düşünme gücüne sahip olmadır. Düşünemiyen insan, ayırıcı niteliğinden yoksul kalmıştır ki, buda… Düşüncenin özelliği kendine has olmasıdır. Güdümlü düşünce olamaz! Karşı taraftan sizin gibi düşünmesini ille isterseniz çıkmaz dairenin içine girdiniz demektir. Çünkü, karşıdakinin insan olduğunu inkâr ettiniz!

Cahil insanın fikirlerindeki sertlik korkunç bir durumdadır. Düşünce çemberi daraldıkça, usa güven zayıflar. Güven zayıfladıkça da sertlik artar. Bunun için en sert diktatörler en cahilleridir. Örneğin Musolini, Hitler!...

İleri demokratik toplumların hiçbirinde, düşündüğü ve söylediği için hiç kimse suçlandırılamaz. Olsa olsa, söylediği ve düşündüğünü isbata çağrılır. Aksi tutum insan haklarını çiğnemekten başka anlam taşımaz!

Geri toplumların kalkınması için bazı kimseler, nizamcı bir görüşle diktatörlüğü savunurlar. Oysa, böylesi kalkınmalar temeli zorlamaya dayanan şuursuz, çürük kalkınmalardır. Kişiye yaptıklarının nedenlerini söylemelisin. Kişinin de bu konular üzerinde diyecekleri vardır. Toplumda tartışma ne kadar çok olursa hamleler sağlam ve yerinde olur.

Düşünme özelliğini kaybetmiş kişilerin kurduğu toplumlara siz istediğiniz kadar modern araçlar getiriniz; toplumu bir adım yerinden oynatamazsınız.

Onun için, toplumumuzda düşünce eğitimine önem vermeliyiz. Bu siyasîlerimiz için millî bir ödevdir.

(Genç Kilis’ten)

Selâhattin ÇOLAKOĞLU