Tarihin büyük vekarı içinde onun süzgün, fakat bir âyet gibi parlıyan ilim çehresini her zaman sevgi ile, saygı ile seyrettim.

Koca kavuğunun altında Osmanlı İmparatorluğunun bir irfan yüzü halinde parlıyan gözleri, dil inkilâbımızm kudretli huzzr ıesi içinde sonsuz bir ışık oldu.

123 üncü ölüm yılını anmadan geçirdiğimiz bu memleket kadar büyük hemşerinin varlığı önünde onu unutmamızdan dolayı duyduğum hicabı bir itiraf tesellisi olarak buraya döküyorum.

Şarkın ve garbin büyük dil bilginlerile omuz öpüşen, lisanın zavallı, paytak birdevrinde, istiskale uğradığı bir devirde bir fedai ülvîyetile kalem yürüten, emek harcayan, idrak tüketen bu büyük Türkü, Bu aziz Antepliyi saygı ile anmak, Türk irfan âleminin en ileri borcudur.

Antebin Cenânî ailesine mensup olan bu büyük âlim Kâşgarli Mahmut, Ali Şir Nevai ayarında mütevazi bir ihtişam iddialı bir varlıktır. Divanılûgattittürk, Muhakemetüllûgateyn, nasıl dilimizin üstünlüğünü iddia ve ilân bakımından kaleme alınmış ve isbat edilmiş bir bürhan ise; büyük Arapça (Kamus) un, Acemce (Bürhanıkati) in karşılığını tamamer ile verecek Türk diksiyonunun zenginliğini iddia eden Asımın tercümeleri de bugün yalnız kütüphanelerimizin değil, sayısı çok az irfan hazinemizin en başta gelen ve en övülen birer abidesidir.

64 yıllık fanî ömrünün dağdağa, sefalet, nefiy, azil gibi en elemli, çeklmez yüklerine göğüs veren, tahammül eden bu büyük dimağ bir mumun ışığında bir milletin güneşi çıkarmak için sayılı ömrünü harcamıştır. Çok defa elini uzattığı ekmek tenceresinden eli boş dönen, açlıktan gözleri kararmış, fakat izânı cilalanmış olan bu büyük Türkü (Nuhkuyusu) nun mütevazî bir köşesinde uzanmış mezarı başında tâziz ve tebcil etmek ödevini Istanbülda tahsilde bulunan Antepli gençlere bırakıyorum. Ve onlardan özür diliyorum: Biz burada Halkevinin, bu kültür evinin büyük sakfi altında bugünkü dil varlığımızın bu büyük mücahidini anmayı unuttuk.

Âlim, üverrih, lisancı Asım Efendiyi, o ilim fedâisini 123 yıl sonra o kadar içten anıyor, o kadar derinden tanıyoruz ki: O devrin satış yapan, fakat bugün bir saygı hâlesi içinde gönlüğümüzde bağdaş kuran bu büyük davacıyı içten ve candan seviyoruz.

Onu dil inkilabımızın büyük verimi içinde bütün bu gelişmeleri hazırlayan büyük adam diye saygı ile, rahmet ile, minnet ile anıyoruz.

Turgut TARHAN