AKKAŞE (ÖKKÂŞİYE) ZİYARETGAHI

Kategori: Folklor
Konu: Gaziantep

Gaziantep ve Maraş havalisinde, Ökkâş veya Hökkâş isimlerine sık sık rastlanır. Başka şehirlerde Ökkâş isimli erkeklere rastlanmadığından, Ökkâş ismi şehrimizi ziyaret eden yabancıların daima dikkatini çekmiştir.

Halkımızın Ökkâşiye adını verdiği meşhur ziyaretgah, ilçemizin Sakçagöz (Keferdiz) bucağı sınırları içinde bulunmaktadır. Keferdizin çok yüksek yalçın bir tepesi üzerinde bulunan ziyaret, her yıl yüzlerce insan tarafından ziyaret edilir. Eski Gaziantep evlerinin camlı dolaplarında, vazolar içinde beyaz tüylü tavuk kanatlarına benzer bir bitki yer alırdı. Bu orijinal bitki, Ökkâşiye makamını ziyaret edenler tarafından, tepeden koparılarak, kutsal bir hatıra olarak evlerine getirilir ve saklanırdı. Bu bitkiye Ökkâşenin Sakalı denirdi.

Halkımız arasında yaygın ve değişmez rivayete göre: Halkımızın Hökkâş dediği Akkâşe hazretleri Peygamberimizin ileri gelen eshaplarındanmış. Akkâşa hazretleri, Gaziantep bölgesine ilk gelen İslâm ordusu saflarında imiş. Düşmanla savaşırken bu civarda şehit düşmüş. Hazreti Akkâşe için Keferdizin en göze görünen tepesinin başında bir türbe yapılmış. Asırlardan beri bu tepe, binlerce islamın ve Türk’ün ziyaretgahı olmuştur. Hökkâşiyenin adını meşhur eden ikinci önemli özelliği ise, erkek çocuğu olmuyan ailelere erkek çocuğu hediye etmesidir. Erkek çocuğu olmuyan aileler, bu yeri ziyaret etmekte, eğer erkek çocukları olursa adını Ökkâş koyacaklarına söz vermekte, dilek dilemekte, dua etmektedirler. Erkek çocuk doğunca da çocuğun ismi mutlaka Ökkâş konulmaktadır. Bu sebepten Gaziantep’te Ökkâş ismi taşıyanların ezici çoğunluğu ya ailenin tek erkek çocuğu veya ailenin ilk erkek çocuğu olduğu dikkati çekmektedir. Halk arasında Akkâşe, Türk milletine savaşçı kazandıran büyük bir ulu sayılmaktadır.

1931 yılında Gaziantep’te ilk okul müfettişi bulunan folklorcu Ali Rıza Yalgın, Akkâşe ziyaretgahında tetkiklerde bulunmuştu. Akkâşe’nin mezarı olduğu iddia edilen yerde kazı yapan Yalgın, bu yerde bir yazı veya kitabeye rastlamadığını sadece bir mezarın mevcut olduğunu söylemişti. Mezarın İslâmî bir mezar olduğundan şüphelendiğini ve hatta bir hıristiyan mezarı olmasından dahi şüphelendiğini sözlerine ilave etmişti. Bu yerin İslam’dan evvelki durumu hakkında, elimizde bir yazılı belge olmadığı veya mahallinde ilmi bir araştırma yapılmadığı için, bilgimiz yoktur. Fakat, yüzbinletce Gaziantepli ve Maraşlının inandığı gibi, bu tepede yurt uğruna ölen, peygamberimizin sevgili sehabelerinden Akkâşe’nin mezarı bulunmaktadır. Akkâşe’nin Gaziantep aile hayatı ve ruhsal yapısı üzerinde oynadığı rolü incelemek, bir araştırıcı için çok ilgi çekici olacaktır kanaatindeyim.

GÜZELHAN, M. " AKKAŞE (ÖKKÂŞİYE) ZİYARETGAHI". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1965)

Anahtar Kelimeler: pgaziantep, olen, gaziantepli, dogunca, ilcemizin