Dülük araştırmalarımızı bitirdikten sonra, 1945 yılında keşfedilen Metmenge köyü paleolitik istasyonunu da görmeği ihmal etmedik. Burası 1946 yılı gezimizin son durağı oldu.
Metmenge, köyü Gaziantep’in 27 km. Kuzey-Batısında, Narlı Antep şosesinin 28 inci kilometresinden 2 km Kuzeydedir. Köy bir düzlük ortasındadır. Burada 172X92X58 mm çapında bazalttan yapılmış, iki yüzü işlenmiş tipik bir el baltası bulunmuş ve belki büyük bir ihtimal kaydı ile Şelleen bir el baltası olarak teşhisi yapılmıştır.
Yine Metmenge köyünün 400 metre doğusunda Sütleyen"Ephor bira otlarıyla örtülü tarlalar yüzünde 127X89X44 mm çapında silmeksen (çok fazla silikleşmiş kalker yapılmış ikinci bir el baltası daha ele geçmiştir (Kemal Erguvanlı, Belleten, .sayı 39, s. 375-378 resim 1, 2).
Bunlardan başka Gaziantep’in 17 km. Kuzey batısında, İncesu köyünün 2 km Güneydoğusunda, Sam- İncesu yolunun çakmak sulu denilen yerinde; Sam köyünün 2 km Kuzeydoğusunda yüzeyde bağlar arasında sileks yonga âletler de toplanmıştır.
Bu son iki buluntu yerine gidemedik. Araştırmanımızı yukarıda da zikrettiğim gibi Metmenge çevresinde yaptık. Bulduğumuz baltalar, 2 numara ile gösterilen baltaya daha yakıtı benzerlik gösterir, yalınız bizimkiler çok aşınmış olmakla farklıdır. Püskürük kültelerden yapılmış bir âlet bulamadık.
Kemal Erguvan’ının'. 1,2 numaralı âletlerini, evvelce görmüş, ve müsaadeleriyle Enstitümüz için kalıplarını da almış olduğumdan çok iyi tanımaktayım. Bu bakımdan numaralı âlet bakında ihtimalli görüşlere iştirak edemeyeceğim. Alet Dülük’te bulduğumuz ve Şelleen el baltası olarak teşhisini yaptığım âletlerden birisine çok yakın bir benzerlik göstermektedir. Âlet çok tipikler. Doğu bir istasyonla karşılaştık, yayınlarıyla ilgimizi çeken arkadaşa teşekkürlerimi sunarım.
3 numaralı balta ile, Arkeolog Nurettin Çan’ın Altındere (Antakya) bulduğu el baltası arasındaki benzerlik doğrudur. Yalınız Dr. Muine Atasayan’ın Pendik belgesinin ucu çok sivridir, çevresi üçgen şekle yaklaşır ve yonga yüzleri orta dikey çizgiyi asık, uzun ve yatıktır. Eşimsem sesinden yapılmış. 4,5,6 numaralı aletlerde de ayni hali görüyoruz. İki tarafı gösterilmeyen resimler üzerinde yapılan incelemeler Teknolojiye uygun değildir.
Dağı, taşı, yolu, tarlası sileks yongaları ve yumruları ile dolu olan Güney Doğu Anadolu bölgesinde yonga âletler üzerinde çok dikkatli bulunmak ve tabaka buluntusu çıkartıncaya kadar, en tipikleri üzerinde bile ihtiyatlı davranmak gerekmektedir. (X)
(X) Ankara -Üniversitesi Dil ve, Tarih Coğrafya Fakültesi dergisi cilt V Bayt 2 den ayrıbasım) dan iktibas edilmiştir.
Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi
Antropoloji Asistanı İ. Kılıç KÖKTEN
