Vatansever ve Maarifperver Nuri Pazarbaşı’yı bundan bir yıl önce 19 Nisan 1961 tarihinde kaybetmiştik.
Nuri Pazarbaşı, bütün hayatı boyunca yurduna ve vatandaşlarına hizmet için çırpınmış, servetini bu uğurda sarfetmiş nadir büyüklerimizden biri idi.
1910 Yılında Anteple ilk olarak yetimler ana okulunu kuran ve geliştirenin başında Nuri Pazarbaşı vardı.
Antep Harbinde Heyeti Merkeziyenin idare heyeti başkanlığını yaptı. Savaşlarda şahsî servetinden binlerce altın sarfetti. Nice aç, muhtaçları yidirip, içirdi, elbise, silah yardımı yaptı.
Vatan severliği için Antep milli mücadelesinde yaptığı fedakârlıklara karşı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından istiklâl madalyasiyle ayrıca taltif edildiği gibi Millî müdafaa vekâleti Genel Kurmay 10 uncu şubesinin 1938 yılında bastırıp yayınladığı (Kahramanlar) destanı adlı eserinin (91) inci sayfasında Gaziantep Mücahitlerinden Pazarbaşı oğlu Nuri başlığı altında hizmetlerinden bahsedilmiştir.
Nuri Pazarbaşı tam 45-50 yıl önce ileriyi yakından gören maarifperver insan olduğundan çocuklarına hususi olarak İngilizce, piyano gibi dersleri ayrıca okutturmuş ve öğrettirmiştir.
Oğullarının okuduğu (Reşadiye Mektebi) şimdiki Cumhuriyet okulunun talim heyeti öğretmenlerine her yıl yazlık ve kışlık elbiseler diktirip hediye ederdi. Öğretmenlerle ilmi konuşmalarda bulunur. İkram ve hürmetler yapardı.
Antep Savaşından sonra Antebi görmek için şehrimize gelen merhum Müşir Fevzi Çakmak Paşa hazretlerini maiyyeti erkâniye şehir namına evinde misafir etmişti.
Ve yine (21-Ağustos-1938) Pazartesi günü Antep’i görmek için gelen Merhum Sülale’i peygamberinden olan el Seyyit Şerif ahmet Sünusi hazretlerini de evinde misafir etmiş ve duasını almıştı.
Nuri Pazarbaşıyı çok cömert, latifeyi sever, büyükle büyük olur, kibirlik hiç bilmez idi.
Ticarethanesini Adana’ya naklettiği günlerde Adana’ya gelip giden yüzlerce Antepli onun sofrasında yiyip içerlerdi. Hatta birçok düşkünlere harçlık ve sermaye olarak yardımlarda bulunurdu.
1940-1941 yıllarında Gaziantep Milletvekili olaıak bulunduğu zaman İkinci Dünya Savaşı devam etmekte idi. Her yerde vesika ile halka ekmek dağıtılıyordu. O dar günlerde kendi parasiyle 2 vagon buğdayı fakir halka dağıttırmıştı. Hayatının sonuna doğru servetini kaybetmişti
1959 da Büyük Millet Meclisinin kendisine kaydi hayat şartiyle tahsis ettiği ayda 500 lira ile hayatının son yıllarını münzevi olarak yaşadı. Sık sık tüccardan Kâmil Yetkin ile Reşit Büdeyri beylere uğrardı.
Yayınlanmış birkaç büroşürü vardır.
1947 yılında yazdığı kur’anı kerim duasının sonunda yazdığı münacaatını bir örnek vermek için buraya aynen alıyorum:
ALLAHIMA
Beni dünyada hiçbir ferde muhtaç etme Allahım
Değil namerde hatta merde muhtaç etme Allahım
Hazineden hesapsız ver de muhtaç etme Allahım
Maraz verme Tabibi derde muhtaç etme Allahım
Elimden tut aman her yerde muhtaç etme Allahım
Eseri şevki visalin serde muhtaç etme Allahım
Açılsın gözlerimden perde muhtaç etme Allahım
Azabından koru makberde muhtaç etme Allahım
Günahım af edip mahşetde muhtaç etme Allahım
Cemalı pakini göster de muhtaç etme Allahım
Zakirim ol bir yerde muhtaç etme Allahım
İlahi affini yalvarırım. Senden lutfunu dilerim. Ve yine senden umum mahlukatına merhametini istirham eylerim. İstanbul 1947 Gaziantepli Tüccardan Kenan Matbaası Mehmet Nuri Pazarbaşı Nuri Pazarbaşı, 1961 yılı Nisanının üçüncü günü hastahaneye girmezden evvel yıllarca önce hazırladığı vasiyetnamesini dostlarından Reşit Büdeyriye vermiş, onu vekil tayin etmişti. Ahbaplariyle helallaşıp Amerikan Hastahanesine girmişti.
Ak saçlı, nur yüzlü, mütevazi, gayet dindar miislüman bir insanı kâmil olan Pazarbaşı, müptelâ olduğu prostat ameliyatından zatürreye düşüp kurtulamıyarak 19 Nisan 1961 Çarşamba günü Amerikan Hastahanesinde (7) Nolu odada gündüz saat 17 de hayata gözlerini yumdu.
Nuri Pazarbaşının Millî mücadele yıllarındaki ve Birinci Dünya Savaşı senelerinde Antep Maarifine ait yardımlarını öğrenmek istiyenlere Gaziantep Kültür Dergisinin 10 Mayıs 1959 tarihli sayı 19 da yazdığım geniş bilgileri ve Kültür Derneğinde satılan (Nuri Pazarbaşının Hayatı) isimli buroşürümü okumalarını tavsiye ederim.
Gaziantepte yeni yapılacak bir ilk okula Nuri Pazarbaşı isminin verilmesini de ilgililerden dilerim.
Fotoğraf: Mehmet Nuri Pazarbaşı (1875-1961)
