Piyes: (2 Perde)

(Dekor: Basık, küçük hapsane odası, karşıda kalın demir parmaklıklı küçük bir pencere. Tozlu kitap ve gazeteler. Murdar kokulu bir karyola)

Birinci meclis: (papas yanlız. Sonra hayaletler)

Papas – (kendi kendine) İyi hatırlıyorum: henüz on iki yaşındaydım. Mektepte yanı başımda oturan arkadaşımın çakısını çaldım. Evvelce de bir kalem aşırmıştım. Mektep idaresi tardıma karar verdi. Tabii babama bir şey diyemedim. Hergün sabahları kalkar, güya mektebe gider gibi evden çıkar, mahalle çocuklarıyla kaydırmaç oynardım.

Bir gün arkadaşlarla karar verdik: Komşunun bahçe duvarını aşarak yemiş çalacaktık. Duvara iptida. Beni çıkaran başka bir arkadaşı çıkarmam tekerrür etti. Öyle yaptık. Ben bahçeye atladım. Arkadaşım henüz duvarda. Bahçede azılı bir köpek varmış. Birdenbire üstüme hücum etti. İstimadıma bahçe sahibi yetişti. Yakalandım, kulaklarım çekildi. “Bu defalık” kaydile babama teslim edildim. Zaten babam her şeyi haber almıştı. Mükemmel bir dayak.. Evden dışarı… Düşündüm: Artık bu mektepten de kaçacaktım. Fakat param yoktu. Buna da çare kiliseye gittim ufak kıtada gümüş bir haç çaldım. Kırdım ezdim, sattım. Beş on kuruş tedarik ettim. Kaçtım.

Beş senelik hayatımı rüya gibi hatırlıyorum. Hayal meyal gözümün önünden geçiyor. Meyhaneler, gazinolar, falan ve filan .. Tabi param yoktu Fakat her gittiğim, her çağrıldığım yerde çok hürmet görüyordum. İkram ikram… Bayılıncaya kadar içiyordum… Gözümü açtığım zaman vücudum kırık adalelerim uyuşuk olduğu halde kendimi bir viranenin çürük duvarları altında buluyordum. Geceleri bilmediğim arkadaşlar nerede? Mamafiyh her günkü halim, değil mi ne zarar?

Bu böyle ne kadar devam etti, bilmiyorum. Bir gün çok sarhoştum, sızmış bir tacik gencini hançerlemiştim. “Zünnarile oynayarak” Birinci düğüm. (o sırada pencerenin kanlı parmaklığından sıyrılarak kanlı beyaz kefenli birinci hayalet içeri girer. Papas görmez, tekrar eder.

- Birinci düğüm,

Hayalet!:

Hain papas: (Hayalet kaybolur, papas devam eder:)

- Birinci düğümden sonar artık burada barınamazdım. Küdüs’e gittim. Niyetim rahip olmaktı. Cinayetimi artık rahip kisvesi altında gizleyebilirdim. Kamama da Rahip mektebine devama başladım. Bir gün ak sakallı bir muallim ile İlahiyat dersinde “Allahın İlmi Ezelisi” bahsinde münakaşa ettik. O diyordu ki:

“Allah kullarını halketmeden evvel hayatta yapacağı her efalı bilir.” Sırrı Tekvin bunu icap ettirir. Bilmeseydi uluhiyyeti naakıs kalırdı. Ben buna itiraz etmiştim. O itirazı Kabul mensubu bulduğum mesleğin pek hercai olması fırıldak gibi rüzgara tabi bulunması, yağmurlu yere tarla götürmesini unutmuştum. Sakallı ile dövüştüm. Haydi bi kama da ona… “Zünağrile oynayarak” bu ikinci düğüm.

(İkinci hayalet girer, hakaretle’:

- Mel’un…

(Papas etrafa bakınır, istavruz çıkarır, bir şey görmez, devam eder):

- Artık burada ip tutturmak kabil olmadı. Hayda yine kaçtım. Tam manasıyla bir serseri oldum. Taşnaklara, Hınçaklara… Bilmem nerelere başvurdum. Benim gibi bir serseriye kim itimad ederdi? Bahusus böyle politikacıları, komitecileri! Bir gün derdimi Marko Paşa’ya yandım. Hayatımı olduğu gibi anlattım. Beni dinledi…

Aradığımız gençsin. Mısır’a gitmek ister misin? Dedi, Kabul ettim. Nobar Paşa’ya bir mektup. Bol harçlık…

Mısır’da Türk düşmanlığını ilk defa bu Koca Nobar Paşa’dan öğrendim. Meğer vakitle biz de hükümdarlık tacını taşıyan bir milletmişiz. Bizim de tarihimiz, bayrağımız, vatanımız varmış. Kafkasya’dan İskenderun körfezine kadar (Tabi Kilikya dahil) bizim mahrusemizmiş. Fakat sonradan gelme Türkler bu yeşil, bu cennet yurdumuzu almışlar. Binlerce katliyam yapmışlar. Hele mezalim… Bir domuzun sırtındaki tüylerin adedinden fazlaymış. Zaten kanlanmış gözlerimi ihtiras bürüdü. Artık en koyu Ermeni komitecisi olmuştum. (Gözünün önünde bir Ermeni İmparatorluğu tebessüm eder. Papas hırsla bağrır.):

Ah Hayıstan… Berdantların… Tigranların… Antıraniklerin yurdu… Hayranik. Havranik! (Telaşlar bir gardiyan girer.):

- Bir şey mi var, Monper! (Papaz kitabı açar,biraz okurgibi durduktan sonra):

- Bir şey yok… Nasıl bir parti daha yapalım mı?

- Siz bilirsiniz Monper! İki pakete!

- Hay hay!

Damanın altına Kitab-ı Mukaddes serilir. Dama devam eder aynı zamanda konuşulur:

Papas: Şu İtalyan Milleti tuhaf! Geçen gün gazetede gördüm. Bu sene harp bütçelerine yirmi bir bin teyyare bedeli koymuşlar. Tuhafı şu ki bu teyyareleri bir sene zarfında yapıp teslim etmeyi yanlız başına bir usta taahhüt etmiş. Eh nasıl iyi değil mi?

Gardiyan: İki taş isterim.

Papas: Vermem. Dikkat et ben senden bir taş istiyorum.

(Gardiyan düşünür. Papas devam eder):

Papas: Hele Paşa hazretlerinin sarayı ne kadar muhteşem? Şu zamanda Büyük Milletler bir araya gelse bir mislini yapamaz. Sen Piyer Kilisesi o kadar yüksek ki en kuvvetli dürbünle kubbesini kimse görememiş vakitle damından bir küre atmışlar, ancak on beş dakikada yere düşmüş. Ne dersin bu işe?

Gardiyan: veriyorum… Oyna

Papas (Bir taş kımıldatır ve devam eder.): Gün gelecek bütün dünya katolik olacak. Papa Hazretleri’nin duası. Musolini’nin gayreti… Eh Musolini bu haftaya nutketti. Bütün dünyaya meydan okuyor. Yaman adam! Papa Hazretleri ile de uyuştu. Yeni faşist kongresinde :

Gardiyan: İki taş al! Bird aha al! Üç ile dama!

Papas: Allah belasını versin Papa’nın da Musoli’nin de… Beyhude dama dedirttik… Al paketleri… (Gardiyan gider. Papas yalnız devam eder.):

- Ne diyordum? Hele Mısır’da başıma bir iş geldi. Kahire’de (Lofsor) madenini geziyordum. Daha ötede Ehramların yükseldiği noktaya yakın bir yerde (Ebülhevl’in) muhteşem gölgesine zengin bir Avrupalı ziyaretçi olduğunu işittim. Oraya koştum. Çok zengindi. Vasati Avrupa’dan elmas ticaretinden dönüyormuş. Şu Avrupalılar ne boşbeyin adamlar? Benimle görüştü. Derhal ahbap olduk. Misafiri kaldım. Gece yarısından sonra ay ölüm sarılığıyla Ankara’da batarken bende Avrupalıyı şişledim, elmasları aldım. (Zünnarile oynayarak… Üçüncü düğüm. Üçüncü hayalet görünür.):

Alçak nankör!

(Papas odadan dışarı kaçar. Limon kabuğu kadar takyası arkasından fırlayarak düşer.)

İkinci Meclis

PAPAS-DELİ

(Papas balkonda deli aşağıda.)

Papas (deliye) Bonjur. Nasılsın?

-Deli: Baba iyiyim. Fakat baba sana bir şey soracağım: (kaşınarak) Allah tahta kurularını niçin yarattı? (Ayaklarını göstererek) Bu kadar dikenlerin uçlarını kim sivriltti?

-Papas: (ciddiyetle) Tahta kuruları cenabı hakkın yarattığı haşeredir. Bir papazdan işittim: Allah kullarını halkelemden evvel havatta yapacağı her şeyi bilirmiş. Bunun içindir ki hayırlı bir hayvan olmasaydı rab onu yaratmazdı. Dikenlere gelince, İselmesih Efendimizden sonra yetişen nabatatadan olduğu için İncil-i Şerifte yeri yoktur.

-Deli: Seni bu aklınla mı papaz ettiler. Zır deli, vay gidi papaz vay alimallah gelirsem yok mu? Hacını da putunu da birbirine katarım. (papaz elini başına götürür. Takyasız olduğunu anlar, aranır. Eyvah! Diye çırpınır.)

-Deli: Patla! Şişlenmiş domuz gibi ne bağrıyorsun? (Papaz odasına kaçar, takyasını bulur.)

Papas: Eyyy… Türkler yaman şey! Delilerini bile kandırmak mümkün olmuyor. Hiç düşünmedim, Mesihten once dünyada diken yok muydu ki?

Deli çok haklı! (Oda da gezinir.) Ne ise Her ne ise Avrupalı’nın elmaslarını yakaladığım gibi doğru İtalya’ya gittim. Kendimi elmas tüccarı olarak tanıttım. Ah bu elmaslar bana ne zevkler temin etti. Şehevi bütün ihtiyaçlarımı kendiliğinden ayağıma geliyordu. Her gün her saat başka bir kadının kollarında sermest-i hazuz oluyordum. Fakat bir gün elmas tüccarı, elmas gibi kıvrak, parlak bir İtalyan dilberinin aşkıyla elmasları bitirdim. Tabi kadın alacağını almıştı. Artık benim mekruh çehremi sevecek değildi ya! Benden yüz çevirdi. Bir gün onu da (ertiyen) şehrinde boğdum. (Zünnarile oynayarak: dördüncü düğüm. Dördüncü hayalet masum bir eda ile bağırarak)

- Cellat! Namus hırsızı

- Papaz :(Birdenbire sıçrar) Aaa! Sinyora… (Gardiyan girer)

- Ne var?

- Papaz: Ben çağırmadım.

- Gardiyan: “gel buraya” diyen sen değil miydin?

- Papaz: Şey şimdi olmuştu… Ne ise oynarsın bir tavla.

- Gardiyan: Nöbete gireceğim. (çıkar)

-Papaz: (devam eder.) ne ise (Todrayı) boğduktan sonra Vatikan’a koştum. Türkiye’de bir hizmet istedim. Attım kabağı buraya. Bu cinayetim de ötekiler gibi suya düştü. Teresanta’da çok rahattım. Ermeniler kamilen gitmişlerdi. Kilisede vaaza falana hacet yok. Birkaç ermeni genç kızı var ama bunları ufak bir odada yola getirmek mümkün oluyordu. Amma da güzel fıkırdak cemaatlarım vardı ki! Zamanın en büyük memurları bile bu cemaat arasında beni dinlemiyordu. .Hele Havaarilerimden bir genç ermeni kızı, Rovza… Herkesi celbetmişti. Ya ben, ben yanıyor tutuşuyordum. Bu sefer de elime çokça bir para menbaı geçti. Teresanta’da ne kadar kıymetli, salipler, heykeller, tablolar, halılar varsa “Türkler almış” diyerek kaldırıyordum, satıyordum. Paraları Rovza ile beraber Kemal-i afiyetle yiyorduk. Öyle Ya!

Kilisenin ziynete ihtiyacı var mıydı? Allah altını ne yapsın? Mesih de para delisi değil. Hepsi de Rovza’ya kurban olsun. Parası da, kitabı da… Bu sırada Teresanta’ya Katolik bir aile geldi. İki kız, bir anne, üç kardeş bir de baba. Bunlar da can sıkacak şey değil. Baba hışıltılı bir tüccar. sabah gidiyor, akşam geliyor. Kardeşler küçük ve büyük. Kızlar piliç mi piliç. Hele anneleri balkabağı... Tüccar odasın da hışıldaya dursun, ben Rovza, kızlar, anne arasında tohuma kaçmış kedi gibi düşünüyorum. Bahçe de güller topluyoruz, şeftali deriyoruz.

Memnû’ gayri memnû’ bütün meyveleri istediğimiz gibi. Ah! Hayır bunak, ihtiyar ben, meğer meyveleri ben yetiştirmişim, yetirir tadına başkalarını baktırırmışım. Meğer benim vaazıma geliyor zannettiklerim “öksürerek” o büyük adamlar benim meleklerimi baştan çıkarıyorlarmış. İyi hatırımda; Bir gün hamama gittik. Benden başka erkek de yok. Kızlar, kadınlar çırılçıplak. Çırpınıyor, kaçışıyor, Oynaşıyorlar. Peri kızları gibi, Kelebekler gibi... Bu sırada kızların annesi olgun vücudu ile, Havvaî Cazilerile nazarı dikkatimi celbetti. Öyle ya! Benim gibi ruhani bir adam dururken, bu kadına o hırıltllı ihtiyar, neden malik olsun? Cismanilerin bu dünyada meleklere sahip olması kabil mi? hayır! Bu ruhanî kadın, ruhanilere layıktır. Asıl mal sahibine gelince "İş kolay" dedim. Bir gün hiç yoktan bir kavga çıkardım, göğsüne bir yumruk indirdim. Meğer herif çürük kabukmuş. Öldü. (Zünnarile oynıyarak beşinci düğüm de düğümlendi. Fakat Hayallerin beşi birden karşısına dikildiler. Papas korkarak istavrız çıkarır, kitaba sarılır. İsa’nın ruhu şiddetle içeri atılır. Hayaletler bir köşeye iner. Papaz. mehiyp hatıradan ürker. Ruh başlar.)

Beni bildin mi? Tabi bilemezsin. Ben Rabbin kulu İsebni Meryem’im…

(Papaz yere diz çökmüştür.)

Anladın mı? Kim olduğumu katil papaz, alçak, namus hırsızı, kilise soyucusu… Namıma yaptığın rezaletleri zaten biliyordum. Senin ve senin gibi( Abâi kenisa) namını taşıyan şerik-i mel’anetiyin, benim seriatim namına nasıl denaetler yaptığınızı Rabbin melekutundan seyrediyorum… Neron’un şerrül halefleri… Neron bir zevki için Roma’yı yaktı. Siz şehevi ihtiraslarınız uğurunda dünyaları harap ettiniz. Yangınlarınız külü Himalaya’lardan yüksek. Akıttığınız seylabeleri dünyanın en büyük nehirlerinden daha coşkun. Günah çıkarmak bahanesiyle pâmâl ettiğiniz iffetler hazan rüzgarı ile dökülen yapraklardan daha çok. Behimi ihtiraslarınız karşısında nice bakireler mahvoldu. Bunlar huzur-u İlahide kanlı göz yaşları ile sizden mahvedilen istikballerinin hesabını soracaklar. Bu zavallılardan bazısını, benim mukaddes kilisemin harimin de şeri bir metres gibi dini bir kisve altında “sör” namını taşıtarak beni ve Allahı ıgfal etmeye çalıştınız. Evâmir-i aşere nerede? Cellatlar! Güya siz bunları zavallı halka telkin edecektiniz. (yahuva) Beytüllahim’de bir gecede beni üç defa inkar etti. Ya size y gürühi kıssisin, beni günde binbir defa her biriniz ayrı ayrı yavelerle inkar ediyorsunuz. Muhammed’le benim armada ne vardı? Kudüs bir Nübüvvet rabitasıyla birbirine bağlı olan iki Nebiy’yi Zişan’ın ümmetini birbirine düşürdünüz. Din maskesi altındael uzatılmadık namus, göz dikmediğiniz ikbâl, menfaat önünde çevirmediğiniz entrika dolabı kalmadı. Hele sen ey bunak papaz! Ruhu giyidiği elbiseden daha siyah olan riyakar yalancı…

(Hayaletleri göstererek) – Bunlar kim? Denaetiyin mağdur birer kurbanı cinayetin kan izlerini taşıyan birer bürhanı olan bu zavallılar kim? Bunlara bak diyorum!(Ruh bir dakika susar, papaz ağlar.)

- Affet ey büyük Rabbin aziz oğlu! (Ruh birdenbire feveran eder.)

- Sus Yezit! Susunuz ey din perdesi arkasından korku ve ölüm haykırışlarıyla bağıran ezelî baykuşlar! Yalancı hurâfecîler… Ben Allahın oğlu değil, kuluyum. Hem (Nâsıralı Yusuf Naccar’ın en yakın akrabasıyım. Yirminci asırda, fen ve kanaat asrında bulunuyorsunuz.

Artık insanlar hurafelere aldanmayacak kadar zekidir. Hepsi de biliyor ki babasız çocuk olmaz. Hiç sen ne cüretle benim ahırda bir yemlikte doğduğumu iddiâ ediyorsun! Yoksa annemi, kümesinde civcive yatan bir tavuk mu zannettin. Hurma ağacı altında dünyaya gelmek, şerefsiz bir doğum mu? Ben de insanım, benim de izzeti nefsim var. Bu iftirayı beni tavuk yavrusuna, inek buzağısına benzeten haydut kıyafetli, cellat kılıklı, beşeriyet kalillerini reddederim. ‘Şunlara, şu mazlumlara bir daha bak! 'Yıktığın hanümanların karşında duran enkazını bir daha gör! Bu târümâr enkazın bir gün Allah’ın' adaleti şeklinde senden hesabı denâetini soracağını düşünmedin mi? (Ruh 'Papasın yüzüne tükürür.).Tuh Tuh Katil Papaz… Tuh mendebur İhtiyar! (Ruh, Hayâletler kaybolur. Papaz bayılır Perde iner.)

Yazar: Sait SABİT