Toplum kalkınmasının başarılmasında ve bir ulusun egemenliğinin korunmasında ilköğretim davası başta gelen unsurlardan biridir. Milletimizin yaşayıp ilerleyebilmesi ve varlığını devam ettirmesi, herşeyden önce ilköğretim davamızın halli ile mümkün olabilecektir.

Uygarlık dünyasında diğer uluslarla olan aramızdaki mesafeyi kapatmak daha iyi bir yaşayışa kavuşmak, varlığımızı koruyabilmek, yurttaşlarımızın temel eğitim ve öğretim alanında hızla yetiştirilmesi kaçınılmaz, ihmal edilmez bir zorunluk haline gelmiştir. Türk Ulusu’nun sahip bulunduğu millî, ahlâkî, İnsanî değerlerini geliştirmek onun batı uygarlığının yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı haline getirmek için yurdumuzda bütün vatandaşların modern anlamlı bir ilköğretime tabi tutmakla kabil olabilir.

Gaziantep, kültüre çok önem veren illerimizden birisidir. Bizde ilköğrenimin bütün çocuklara verilmesi bakımından ilk adım İstanbul’a mahsus olmak üzere 1826 yılında I. Mahmut devrinde atılmıştır. 1848 Tarihinde İstanbul’da ilköğretmen okulu (Darül-Muallimin) açılmıştır. 1869 yılında ise ilköğretim mecburiyeti bütün yurda teşmil edilmiştir, iyi organize edilemediğinden başarıya ulaşamamıştır. 1913 Tarihli "Tedrisat’ı iptidaiye Kanun-u Muvakkatin” ile ilköğrenim mecburî ve parasız olarak bütün yurda girmiştir. Gaziantep bunu kendi başına başarmış bir şehirdir. Arap kültürünü yurda sokmamak için uzun mücadelelerde bulunmuştur. Bir sınır şehri olmasına rağmen Türkçeden gayri bir lisan kullanılmamaktadır. Kültüre bu kadar iştiyaklı, kültür için didinen bir ilimiz olmasına rağmen, esefle okuma-yazma oranı bugün için %26,5 olduğu görülmektedir. Gaziantep şehri içinde bunun pek yüksek olduğunu kabul edemiyeceğiz. Halkı çok uyanık, okula devam etmemiş olanlar dahi görgü ve kültür bakımından geri sayılmaz. Bunları birde öğrenimden geçirmek mümkün olsaydı durumları muhakkak ki çok daha iyi olacaktı. Bunun nedenini bir sanayi şehri olmasında aramak gerekir. Gaziantep’liler çok küçük yaşta çalışma hayatına atılıyorlar. Kazanmaya mecbur olmaları çocukları okuldan yoksun bırakmaktadır. Bu durumlar gözönüne alınarak bu bölgeye has öğrenim sistemi tatbik etmek gerekir.. Gece okullarına devam edenlerin yüzde sekseni okul çağındaki çocuklardır.

Gaziantep 1962-1963 ilköğrenim durumunu rakamlarla göstermek için yan sayfadaki çizelgeyi veriyorum. Çizelge bize daha iyi bir fikir vereceği konusundayım.

Gaziantep ili ilköğretim durumunu diğer illerimizle karşılaştırırsak, ilimizin birçok illere nisbetle geri durumda olduğunu görürüz. Fakat son yıllarda geri durum süratle düzelmiye başlamıştır. Bilhassa Sayın Valimiz Salih Tanyeri’nin, Millî Eğitim Müdürümüz Aziz Gözaçanın ve arkadaşlarının devamlı çalışmaları ile 1963 bütçe yılında ilimizde 6.852.000 TL harcanarak tamamı 159 dershaneli ilk okullar yapılmaktadır. Bu ilk okullardan dördü Gaziantep Şehrinin Yeşilova, Tabakhane, Türktepe ve Öğretmenler Evleri semtlerinde inşa edilmektedir.