Folklor bilgileri arasında "Hayır dualar, beddualar, vs. gibi, konulara da yer verilmiştir. Ötedenberi halk dilinde kullanılan bir çokları olduğu gibi, Gazi- antepte iki yıl şehirdeki ve öğretmenliklerinde bulunduğum köylerle gezdiğim köylerde on beş, on altı yıl kadar uzun bir zamanda, erkek kadın halk ağzından bu gibi bir çok sözleri de kaydetmiştim. Bunları mümkün mertebe alfabetik bir sıra ile yazıyorum:
Ağzına sağlık! (İyi ve hakikat olan bir sözü tasdik makamında ve doğru, haklı görülen sözlere karşı "İyi söyledin! Ne güzel buyurdunuz! kabilinden söylenir). Bir biçimi de: Ağzına, diline sağlık!
Ayağına sağlık! (Ayakla yapılmış bir iş, bir hizmet veya yardıma karşı), Eline ayağına sağlık! veya: Elin ayağın dert görmeye! şekilleride söylenir.
Allaha emanet! Yahut:
Allahın birliğine emanet! (Bilhassa çocuklar ve gençler için merhamet, şefkat ve sevgiden doğan bir nida).
Allah bilence ola! olsun! (Bu hayır dua Antakya ve hattâ bütün Hatay ilinde kullanılır)
Allah haneni mamur eyliye! — ede!
Allah İslah eyliye! Yahut: eylesin- etsin! (Allah seni islah eyliye! yani bir teessürle hayır dua şekli tabirdir).
Allah işini (veya işini, gücünü) ras getire!
Allah etmiye! - etmesin! (Kötü bir hal veya hadisenin çıkmamasını temen etmek maksadiyle hayır duadır).
Allah göstermesin! (Bu da öncekinin eşidir).
Allah kıymasın! (Bu da öncekinin eşidir).
Allah o günü göstermiye! (Göstermesin)
Allah ömrünü uzun etsin. (Osmanlıca kalem veya yazı dilinde: Allah ömrünü müzdad eyleye!)
Allah ömürler vere! (—Versin!) Bu söz teşekkür etmek makamında da bir hayır duadır). Allah uzun ömürler versin! de böyledir.
Allah dert verip derman aratmasın!
Allah mırazını (muradını demek) vere! (—versin!) ... Her ne türlü muradın varsa versin! Biçimi de vardır. En çok ihtiyarların duasıdır.
Allah imdad eylesin! (Yahut daha eyi bir çeşidi olarak "imdad"ın öz türkçesile yardım eylesin!
Allah seni anana babana bağışlasın! (- bağışlıya!)
Allah seni ıslâh eyliye! (- eylesin!)
Allah seni kazadan, belâdan (bazan bir çeşidi: görünmez afetlerden) esirgiye! (-esirgesin!)
Allah razı ola! (-olsun), yahut: yardım eylesin!
NOT:
Genel olarak gerek hayır duaların, gerek bedduaların en çoğu "Allah, diye başlar, (Bu da: bilhassa sözün tesirini artırmak içindir).
Cemil GÜÇYETMEZ
(Başpınar)