GAZİANTEP gazeteciliğinin 1901’den bu yana bir tarihçesini yapmak istedim. Bu tasnifi yaparken, mümkün olduğu kadar vesikadan faydalandım. Bugün hayatta olup da 1958 yılına kadar Gaziantep basınını takip eden kişilerin bilgilerine müracaat ettim. Ve bilhassa H. Cemil Göğüş’ün koleksiyonlarından faydalandım. Belki bir iki tarih hatası olmuştur. Onlar için de peşinen özür dilerim.
KOLLEJ: 1901’de Antep’deki Amerikan Koleji mensupları tarafından yayınlanmıştır. Bu gazete Kolej’in matbaasında Türkçe olarak Ermeni harfleri ile basılmış ve ancak Kollej mensupları tarafından okunmuştur.
MECLAYI MUARİF: 1903’de Hüseyin Cemil (Göğüş) tarafından el yazısı ile çıkarıldı. Bu gazetenin yazarlarından biri de Mustafa Efendi’dir.
İMAM BABA: 1906’da Celâl Kadri (Barlas) ve İshak Refed’in müştereken çıkardıkları bu mizahî gazete kısa kenarlı teneke üzerine erimiş tutkal ile harf şekli verilmek suretile yerli şapiloğraf’a basılarak iki defa 10’ar adet çıkarılmıştır. Resmen teşekkül etmeyen ve ruhsatsız bulunan bu gazete ancak kendi arkadaşları arasında tutunmuş olup sonradan büyükleri tarafından kapatılmıştır.
REHNÜMA: 1908’de yine Kolejliler tarafından Kolej matbaasında Ermenice harfler ile Türkçe olarak çıkarılmıştır.
GENÇ: 1913’de Celâl Kadri (Barlas) tarafından şehrin muhasarasında alınan ruhsatla resmen çıktı. 6 sayfa olan bu gazete şimdiye kadar çıkan en büyük gazete ise de matbaasızlık yüzünden neşriyatına devam edememiştir.
AHALİ: 1. Dünya Harbinde kaymakam madullerinden Mustafa Asım Efendi tarafından bir müddet çıkarılmıştır.
AVEDAPER: 1. Dünya Harbi sırasında Harzetyan kardeşler tarafından çıkarılmıştır.
ANTEP HABERLERİ: İlk defa 1918 yılının sonlarında yani mütarekeyi müteakip Halebin işgali arifesinde Kethudazada Hüseyin Cemil (Göğüş) tarafından çıkarılmağa başlanmıştır. Yazarları arasında Ali Kemal (Göğüş) ile Celâl Kadri (Barlas) ta vardır. Gazetenin başlığı altında Antep Türktür, Türk Kalacaktır ve Antep Türklüğün Kalasıdır yazıları yer almıştır. İngilizlerin işgalinde de bütün zorluklara rağmen çıkmış ve halkın ruhi haline tercüman olmuştur.
AJANS HABERLERİ: Bu bültenleri 1919’da Rüştü Hoca (Atalar) çıkarmıştır.
ANTEP HABERLERİ: İkinci defa 1920 yılında Antep Harbi içerisinde 9. Kafkas Alayı Kuvayi Milliye Kumandanlıkları yaveri Celâl Kadri (Barlas) tarafından karargahın şehir dahilinde bulunduğu müddetçe çıkarıldı. Bu gazetenin çıkışında M. Kemal Paşanın önderliğinde inkişaf etmeye başlayan büyük savaşın mana ve mefhumumu halkımıza tetkin eden ateşli yazılar ile dolu idi.
ANTEP HABERLERİ: Üçüncü defa 1921 yılında işgal zamanında intişar etmiştir. Bu defa yaralı halkımızın bütün alemlerini teskin edici yazılarla çıkmıştır.
GAZİ SANCAK: 1922’de Rüştü Efendi (Atalar) matbaasında Ömer Asım ve Ekrem Cenani taraflarından bir müddet çıkarılmıştır. Gazete Gazianteple ilgili çok kıymetli bilgilerle doludur.
HAVADİS: Gazi Sancak kapandıktan sonra Hüsnü Levent önce C.H.P. sonra kendi adına çıkardı ve 1929’da kapanmıştır.
HALK DİLİ: İlk önce Ekrem Cenani tarafından 1924 yılında çıkarılmıştır. Sonradan Rüştü Efendiye (Atalar) geçmiştir. 1949 sonuna kadar aralıklarla çıkmıştır.
(Devam edecek)
Halil Uğurol BARLAS