Gaziantep’in Kalkınmasına Yararı Olacak Bilgileri Araştıran ve Derleyenlere Öncülük Eden: HULÛSİ YETKİN

Kategori: Kompozisyon
Konu: Gaziantep

16 yıldan beri Hulusi Yetkin ne yapıyor?

1957 Kasım ayında Hulusi Yetkin tarafından Gaziantep Kültür Dergisinin ilk sayısı yayınlanmıştı. Gaziantep Kültür dergisinin önsözünde Gaziantep’le ilgili her türlü bilgi ve fikirlerin "araştırılıp derleneceği açıklanıyordu. Ben o zaman bir öğrenci idim. Doğum yerim olan Gaziantep’in ve hemşehrilerimle ilgili araştırmalara ben de büyük bir ilgi duyuyordum. Araştırmalara verdiğim önem sebebiyle yüksek tahsilimi İstanbul üniversitesi Edebiyat fakültesi Sosyoloji bölümünde yapmayı tercih etmiştim. Bir sosyal araştırma dergisi yayınlamaya başlayan Avukat Hulusi Yetkini yakından tanımak ve tanışmak istedim. Aralık 1957 ayında bir gün Hulusi Yetkinin yazıhanesine ilk defa girdiğim zaman, kendisini 9-10 kişilik bir genç gurubu ile konuşurken buldum. Bazı gençler, bir edebiyat dergisi çıkarılması fikrini savunuyorlardı. Hulusi Yetkin ise, (bilgi malzemesi toplanmadan edebiyatımızın taklitçilikten öteye geçemiyeceğini, eskiden Doğu edebiyatını nasıl taklit etmiş isek şimdide batı edebiyatını taklit zorunda kalıyoruz. Evvelâ kendi milletimizle ilgili bilgi ve fikirleri araştıralım ve derliydim) diyordu. Hulusi Yetkin, gençlere, Türkiyenin ve Gaziantep’in hızlı kalkınabilmesi için, her türlü bilgi ve fikirlerin araştırılması ve derlenmesinden başka bir çare olmadığını anlatıyordu. Bazı bilgisiz aydın ve yöneticilerin Türk milletinin gelişmesini nasıl engellediklerini tarihten örnekler vererek açıklıyordu. Gençleri boş zamanlarında bilgi malzemeleri toplamıya teşvik ediyordu. Hulusi Yetkinle tanıştıktan sonra, aradan tam 16 yıl geçti. 16 yıldan beri birçok araştırmalarda Hulusi ağabeyle omuz omuza çalıştım ve Kültür derneği çalışmalarını çok yakında takip ettim. Gaziantep’in kalkınmasına yararı olacak bilgileri ve fikirleri araştırma ve derleme çalışmalarına Hulusi Yetkinin bıkmadan usanmadan 16 yıldan beri her gün devam etmesini, birçok Gaziantepli gibi ben de yakından takip ediyorum. Derlenen bilgilerle gözlerimizin önündeki sisin yavaş yavaş dağıldığını, geleceği açıkça gördükçe rahatlık duyuyoruz.

Gaziantep'in kalkınması ile ilgili arşiv deposu nasıl meydana geldi ?

Hulusi Yetkin, 16 yıl aralıksız devam eden çalışmaları sonucunda bugün 3 oda dolusu Gaziantep’le ilgili bir arşiv deposu meydana getirmiş bulunuyor. Ömer Asım Aksoy, Şakir Sabri Yener, Cemil Cahit Güzelbey, Ömer Özbaş, Turgut Ergin, Cemil Güçyetmez, Mustafa Güzelhan gibi eski Gaziantep Halkevi araştışıcı ve derleyicilerin de desteğini sağlıyan Hulusi Yetkin, birçok yeni genç araştırıcıları da Gaziantep Kültür Derneği çatısı altında bir araya getirdi. Öğretmenlerle de işbirliği yaparak köylere ve ilçelere kadar yayılan çok geniş bilgi araştırma ve derleme çalışmalarına girişti. Bir kuruş ücret almadan çalışan 50’den fazla araştırmacıyı bir arada topladı. Gaziantep’le ilgili her türlü gazete, dergi, kitap, buroşür, harita ve fotoğrafları bir araya getirdi. Resmi daireler tarafından hazırlanan raporların suretlerini elde edilip konularına göre dosyaladı.

Gaziantep’in hızlı kalkınmasını engelleyen (Su azlığı), (Yol yetersizliği), (İmar politikası), (Konut ve işyeri yetersizliği), (Tapulama ve kadastro), (Enerji azlığı), (Ekmek sorunu) ve (Şehir temizliği) gibi elliden fazla önemli mesele için ayrı ayrı dosyalar tanzim ettiğini gördük. Meselâ İmar durumu konusunda derlenen bilgilerin 3.000 sayfayı bulduğu, Su davasını dile getiren rapor ye projelerin ise 3.500 sayfayı geçtiği günlere gelmiş bulunuyoruz. Bir araya gelen araştırıcıların gayretleri ile nasıl büyük sonuçlar alındığını gördükçe, büyük bir rahatlık ve Gaziantep’in geleceği hakkında ümitlerimiz artıyor.

Hulusi Yetkin yazıhanesinde, Kültür derneği için ayırdığı 4 odaya ilaveten, ayrıca Kayacık sokakta bulunan apartmanının üst katını da, ezel kitaplığına ve araştırma çalışmalarına ayırmış olduğunu görüyoruz.

16 yıldır yayınlanan Gaziantep Kültür dergisinin konusu nedir?

16 yıldan beri Hulusi Yetkin, bıkmadan usanmadan Gaziantep kültür dergisini yayınlamaya devam ediyor. 13 büyük cilt 3.720 büyük sayfalık bir koleksiyon haline gelen Gaziantep Kültür dergisi, Gaziantep yöresinin ansiklopedisi gibidir. Halk kitaplıkları için Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Gaziantep Kültür dergisinin ilk sayısından 155’nci sayısına kadar satın alınmış ve alınmaktadır.

Hulusi Yetkin 20 kitap yazarıdır. 60 kitabın yayınlanmasını sağlamıştır.

Hulusi Yetkin ayrıca Gaziantep Kültür Derneği adına 60 çeşit kitap ve buroşürün de yayınlanmasına öncülük etmiştir. Hulusi Yetkin, Gaziantep’le ilgili 20 çeşit bilgi ve derleme kitabının bizzat yazarlığını yaptı. Türkiye’de 20 çeşit kitap yazan kişiler, parmakla gösterilecek kadar azdır: 60 çeşit kitap ve buroşürün çoğu, bilgi malzemeleri ile dolu kaynak eserler olduğundan, 16 yıldan beri Millî Eğitim bakanlığı tarafından kitaplıklar için satın alınmakta ve tebliğler dergisinde okullara tavsiye edilmektedir.

Halkın sevdiği ve fakat bazı siyasilerin hoşlanmadığı Hulusi Yetkin.

Bazı okumuşların ve siyasilerin, Gaziantep’in kalkınması konusunda, derlenen bilgilere aykırı görüş ve beyanatlarını mahallî gazetelerde sıksık okuyoruz. Bu beyanatların yayınlanmasını müteakip Hulusi Yetkinin büyük bir üzüntüye kapıldığına şahit oluruz. Hulusi Yetkinin bazen dayanamayıp tenkit yazılan yazdığı ve konuşmalar yaptığını duyuyoruz. Benim gibi araştırmacıların çoğu, Kültür Derneği araştırma ve derleme çalışmalarının aksamasından endişe duyarak, Hulusi Yetkinin günlük politika tartışmalarına girmesine engel olmaya çalıştığımız zamanlar çok olmuştur.

Cumhuriyet’in ilk elli yılında Gaziantep Belediyesinin maddi desteği ile faaliyet gösteren birçok mahalli dernek, Gaziantep kültür ve sosyal hayatında bir canlılık meydana getirmişlerdir. 1968 seçimlerinde işbaşına gelen belediye yöneticileri ve şehir meclisi, cumhuriyet devrinde yapılan en büyük hatalardan birini yaptı ve mahallî derneklere yarımını kesti. Fahrî çalışan yüzlerce kişinin faaliyetini durdurdu. Meselâ Gaziantep Kültür Derneği her yıl aldığı 25.000 TL yardım ile 15 yıl içinde Gaziantepli 210 yüksek öğrenim gencinin tahsil yapmasını sağlamıştı. 1968 seçimleri sonucunda, Gaziantep Kültür derneğine 1947 yılından beri devam eden Belediye yardımı kesilince, bir ara Kültür derneği araştırmalarının dahi aksayacağı endişesine kapılmıştık. Birde baktık ki araştırma ve derleme çalışmaları devam ediyor. Dernek bütçesi açıklarını Hulusi Yetkin şahsi gelirinden kapattığını gördük.

13 ciltlik Kültür dergisi ile 60 çeşit kitap ve buroşür serilerinin hazırlanmasında en büyük emeği geçen Hulusi Yetkini, gelecek kuşakların unutmaması için bu yazımın Gaziantep Kültür Dergisinde yayınlanmasını dilerim.

Halil Uğurol Barlas

BARLAS, H. " Gaziantep’in Kalkınmasına Yararı Olacak Bilgileri Araştıran ve Derleyenlere Öncülük Eden: HULÛSİ YETKİN". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1973)

Anahtar Kelimeler: gucyetmez, avukat, yetkinl, aralıksız, gecemiyeceğini