İlk bankanın 1825 yılında İstanbul Bankası, adı ile kurulduğu Osmanlı İmparatorluğunda, Ziraat Bankası’nın temelleri 1884 yılında Bulgaristan’ın Rusçuk bölgesinde Tuna Valisi sıfatı ile bulunan MİTHAT PAŞA tarafından atılmıştır. MENAFİ SANDIĞI olarak çiftçiye ödünç para vermek gayesi ile kurulan bu tesis sonradan bütün Tuna Vilâyetinde faaliyette bulunmuş ve 1866 yılında bütün Osmanlı Vilâyetlerine yayılmış ve Menafi Sandığının ZİRAAT BANKASI halinde isminin değiştirilmesi 1888 yılında olmuştur.
Gaziantep’teki Ziraat Bankası İdare Heyetleri tarafından yönetilirdi. Hicri 1287 yılında 1326 yılına yani 1871 yılından 1910 yılına kadar olan Ziraat Bankası İdare Heyetlerinden ve bu bankanın mensuplarından bahseden bu yazı hazırlanırken Türk Ansiklopedisinden: Osmanlı ve Halep salnamelerinden istifade edilmiştir.
1871- Menafi-i Umumiyye Sandığı Komisyonu: Mustafa Rifat; Mehmet; Abdülkadir; Karabel Ağa;
1872 - Sanai-i Umum Sandık Komisyonu, Hafız Efendi; Abdülkadir Efendi Karabel Ağa.
1873 - Menafi-i Umumiyye Sandığı Komisyonu Hafız Efendi; Muhammet Efendi; Karabel Ağa.
1874 - Menafi-i Umumiyye Sandığı Komisyonu Başkanı: Muhammet Efendi, Kâtip: Rahmi Efendi; Sandık Emini Teyfik Bey.
1879 - Menafi-i Umumiyye Sandığı Memuru: Muhammet Efendi.
1891 - Ziraat Bankası Başkan Abdurrahman Efendi, Kâtip: M. Sait Efendi; Sandık Vekili: Şıh Hüseyin Efendi, Azalar: Mulla Ağa, Hosep Efendi, Agop Ağa.
1892 - Ziraat Bankası Başkan: Kendirciyan Hosep, Azalar: Mulla Ağa, Agop Efendi, Kâtip Avni Bey, Sandık Vekili: Şıh Hüseyin Efendi.
1893 - Ziraat Bankası Başkan: Kendirciyan Hosep, Azalar: Mulla Ağa, Agop Efendi, Kâtip: M. Sait, Sandık Vekili: Şıh Hüseyin Efendi.
1894 - Ziraat Bankası: Başkan: Hosep efendi, Azalar: Ahmet Hamdi; Abdurrahman, Mulla Mustafa Efendi, Şıh Hüseyin Efendi, Artin ağa, Muhasebe Kâtibi: Mehmet Sait Efendi, Süvari Kâtibi Tahsildar: Ömer Efendi, Suvari Tahsildar: Mustafa Efendi.
1897 - Ziraat Meclisi Başkanı A. Hurşit Efendi, Azalar: Hamdi, Hosep, Şıh Hüseyin, Arif Efendiler, Artin Ağa Mehmet Bey, Kâtip: Abdullah İsmet Efendi.
Ziraat Bankası Şubesi Başkanı: Hosep efendi, Azalar: Mandıros Efendi, Hamdi Efendi, Ali Bey, Sakıb Efendi Abdülkadir Efendi, Muhasebe Kâtibi: Mehmet Sait.
1898 - Ziraat Bankası Meclis Başkanı: Ahmet Efendi, Azalar Hamdi Efendi, Muhammet Bey, Arif efendi Şıh Hüseyin Efendi, Hosep Efendi, Katip: Abdullah İsmet Efendi.
Ziraat Bankası Şubesi: Başkanı: Hosep Efendi, Muhasebe Kâtibi: Muhammet Sait Efendi, Azalardan: Mandros Efendi, Ahmet Hamdi Efendi, Sait Ağa, Suvari Tahsildarı: Ömer Efendi.
Ziraat Bankası 1895 yılından naklen: 25.748 kuruş 35 para Seneyi mezkûr mesarif 13.847 kuruş 23 para olup B….! 11.897 kuruş 35 para fazladır.
1899 - Ziraat Meclisi Başkanı Ahmet Hurşit Efendi, Azalar: İsrop zade Hamdi Efendi, Muhammet Bey, Arif Efendi Şıh Hüseyin Efendi, Hosep Efendi.
Ziraat bank Şubesi: Müdür: Hosep Efendi, Muhasip Katip: Yusup Efendi, Katip Refiki: Madros Efendi, Azalar: Sait Ağa Hamdi Efendi, Suvari Tahsildarı: Mustafa Ağa.
1900 - Ziraat Bankası Şubesi: Başkan Hosep, Azalar: Sait Ağa Hamdi Efendi, Abdullah Efendi, Muhasebe Katibi: Mustafa Nedim, Muhasebe Katibi Refiki: Abdurrahman Efendi.
1901 - Ziraat Bankası: Başkan: Hosep Efendi, Muhasebe Katibi: Mustafa Nedim, Muhasebe Katibi Refiki: Nuri Efendi, Azalar: Hamdi Efendi, Abdurrahman Efendi.
1902 - Ziraat Bank Meclisi Başkan Abdülkadir Bahçet, Azalar: Hamdi Efendi, Mehmet Bey. Hosep Efendi, Arif Efendi, Şıh Hüseyin Efendi.
Ziraat Bankası Müdür: Hosep Efendi, Muhasebeci: Nedim, Muhasebeci: Refik Nuri Efendi, Azalar: Hamdi Efendi Hasan.
1903 - Ziraat Bank Meclisi Başkan Hosep Efendi, Muhasebe Katibi: Şıh Mehmet Efendi, Muhasebe Katibi Refiki: Nuri Efendi, Azalar: Hamdi Efendi, Mazlum Efendi.
Ziraat Bankası Şubesi Başkan İzropzade Hamdi Efendi, Azalar: Muhammet Bey, Hosep Efendi, Arif Efendi, Şıh Hüseyin Efendi.
1904 - Ziraat Bank Meclis Başkanı Hosep, Azalar: Sadık Efendi, Mazlum Efendi, Muhasebe katibi: Şıh Mehmet Efendi, Muhasebe Katibi Refiki: Rüştü.
Ziraat Bank odası Meclisi; Başkan: İzropzade Hamdi Efendi, Azalar: Muhammet Bey, Hasan Efendi, Arif Efendi, Şıh Hüseyin Efendi.
1905 - Ziraat Bank Meclisi Başkan: Hosep Efendi, Muhasebe Katibi: Şıh Mehmet Efendi, Muhasebe Katibi Refiki: Mustafa Efendi.
Ziraat Odası Meclisi Başkan: Kadir, Azalar: Hosep Efendi, Teyfik Efendi, Koruç Ağa, Ohannis Efendi.
Ziraat Bank Sandık Müstahdemi (Yani memurları): Muhasebe Katibi: Şıh Mehmet, Muhasebe Katibi Refiki: Mustafa Efendi.
1906 - Ziraat Bank Müstahdemleri Memurları, Muhasebeci: Şıh Mehmet Efendi, Muhasebe Katibi Refiki: Mustafa Efendi, Ziraat Bankası Meclisi: Başkan Hosep Efendi, Azalar: Sadık Efendi, Hamdi Efendi, Şıh Mehmet Efendi, Mustafa Efendi.
Ziraat, Ticaret ve Sanayi Odası: Başkan Abdulkadir Azalar: Hosep efendi, Tevfik Efendi, Kâtip: Şemsettin Efendi.
Ziraat Bank Sandık Müstahdemleri: Muhasebe Kâtibi: Şıh Mehmet Efendi, Muhasebe Kâtip Refiki: Mustafa Efendi.
Ziraat Bank Meclisi: Başkan Kendirciyan Hosep, Azalar: Daizade Sadık Efendi, İzropzade Hamdi Efendi, Şıh Mehmet Efendi, Mustafa Efendi.
Ziraat, Ticaret ve Sanayi Odası; Başkan Abdulkadir, Azalar: Hosep Efendi, Tevfik Efendi, Koruç Ağa, Ohannis Efendi, Kâtip: Şemsettin Efendi.
1908 - Ziraat Bank Müstahdemi, Muhasebe Kâtibi: Şıh Mehmet Efendi, Muhasebe Katibi Refiki: Mustafa Efendi.
Ziraat Bank Meclisi Başkan: Kendirciyan Hosep efendi, Azalar: Daizade Hasan Sadık Efendi, İzropzade Hamdi Efendi, Şıhcı Hocazade Mehmet Efendi, Agop Efendi.
Ticaret Ziraat ve Sanayi Odası Başkanı: Mustafa Efendi, Azalar: Hosep Efendi, Tevfik, Koruç Efendi, Ohannis Efendi, Başkâ tip: Şemsettin Efendi.
1910 - Ziraat Bank Müstahdemi, Muhasebe Kâtibi: Mehmet Emin Efendi, Muhasebe Kâtibi: Muhammet Beşir Efendi.
Ziraat Bankası Meclisi: Başkan Ahmet Hurşit efendi - Azalar; M. Emin efendi, Daizade Sadık İzropzade Hamdi.
Ticaret Sanayi ve Ziraat odası: Başkan Mustafa Efendi, Azalar: Mulla Efendi, Ahmet Efendi, Kiork Efendi, Agop Efendi, Katip Şemsettin Efendi.
Uğurol BARLAS
