Geçen gün Anadolu hanında bir dostumu ziyarete gittim. Kemerli eski tip bir han odasıydı burası. Köşede bir masa ile birkaç sandalye, duvarda bir takvim, ötede bir kasa ve bir sedir üzerine yığılmış ipekli dokumalar bu eski işyerinin antik dekorunu kuruyordu.

Hoş geldin sözlerinden sonra ipekli dokumalarla ilgilendiğimi gören dostum bana açıklamalarda bulundu. O açıkladıkça ben sordum. Böylece Gaziantepli olan herkesin tanıdığı ipekli dokumalar üstüne çok ilginç bilgiler edindim.

Dostum bu işle 1937 yılından beri uğraşıyordu. İpekli Dokumaların tarihi çok eskiydi. Binlerce yıldır işlenen de sen ve renkler, Halk şiiri gibi Türk köylüsünün anonim eseriydi. Bugün de ipekli dokuma tezgahlarının çoğu köylerde bulunmaktaydı Köylü yazın tarlasıyle güzün hasadıyle uğraşır, kışın ise boş zamanlarını evindeki ipekli tezgâhının başında geçirirdi. Bu çalışma arzusuna tipik bir örnekti, öğünç vericiydi.

Gaziantep’de ilk defa bu işi Türkistanlı Abdülkerim, Bekir Menetli ve Tahsin Tamer gibi kişiler organize etmişler, 1937 yılından başlıyarak ipekli dokumalarımızı bütün Türkiye’ye tanınmışlardı. Kısa zamanda tanınan dokumalar o zamanlar Edirne’den Malatya’ya, Konya’dan İzmir’e kadar Türk köylüsünün düğün—bayram giyeceği olmuştu. Bu başarıya paralel olarak kentimizde ipekli dokuma ile uğraşan ticarethanelerde çoğalmış 1955 yıllarında rekor seviyeye ulaşmıştı. O zamanlar Gaziantep’de bu işle uğraşan 127 ticarethane bulunmaktaydı. Bugün ise bunların sayısı sadece 12 idi. Buna sebep olarak dostum, fabrikasyon dokumala çekileceği gösteriyordu.

İpekli Dokumacılık gittikçe sönen bir sanattı artık Gaziantep’de. Bu gerçeği üzülerek kabullanmek gerekti. Artık o, Türk halkının asırlık renk ve desen dehasını belirten bir hâtıra, bir turistik sahne olmuştu. Nitekim İstanbulun Turistik eşya mağazalarında Gaziantep dokumaları aranan eşya arasındaydı. Hâtıra terlik yüzlerinde, bebek elbiselerinde Gaziantep kutusu, Gaziantep Kemhası kullanılmaktaydı. İstanbul’a gelen her kadın turistin Kapalı Çarşıdan alacağı şeyler arasında Gaziantep ipeklisi de yer almaktaydı.