Gaziantep Belediye Başkanlığı ile Özel İdaresine sunulmak üzere hazırlanan Gaziantep Yüksek Tahsil Okutma ve Kültür Derneğinin 1958 Yılı Faaliyet Programı

1) Derneğimizin Gayesi ve Bu Gayeyi Gerçekleştirebilmek İçin Şartlar:

Gaziantep Kültür Derneği, on yıldan beri, şu iki gayenin tahakkuku için çalışmaktadır:

1- Gaziantep yüksek tahsil öğrencilerine yurt teminini ve kabiliyetli fakir gençlerimize talebe bankası vazifesi görmek.

2- Gaziantep Kültürel hayatını canlandırmak ve organize etmek. Bu iki gayeyi gerçekleştirebilmek için: Her şeyden önce paraya ve aynı zamanda feragatle çalışan bir teşkilâta ihtiyaç vardır.

2) Derneğimizin On Yılda Yapabildiği İşler:

a) Kültürel alanda yapılan: Şehrimizin kurtuluşunu kutluyan anma gecelerinden başka, Gaziantep’te Kültürel alanda faaliyette bulunmak mümkün olamamıştır.

b) Talebe Yurdu İşi: Derneğimiz her yıl Özel İdareden ve Belediyemizden beş̧ biner lira yardım görmektedir. Özel İdaremiz son yıllarda bu yardımı beş̧ bin liradan ikibin beş yüz liraya indirmiştir. Halkımızın her yıl yaptığı yardım ise ortalama, bin lirayı bulmaktadır. Bu kadar az para ile yurt tesisi mümkün olamamıştır. Dernek İdare Heyetleri, hiç̧ olmazsa elde mevcut parayı işe yaratabilmek için; her yıl onbeş talebeye, geri iade etmek şartiyle yardım yapmıştır. Böylece on yıl içinde yüze yakın gencimiz derneğin yardımı sayesinde yüksek tahsil mezunu olabilmiştir. Diğer yandan derneğimiz, yurt tesisi için on beş̧ bin lira para da yığmıştır. Bu para ile Ankarada bir yurt arsası satın alınacaktı. Derneğin Ankara şubesi senelerce önce bu işi üzerine almıştı. Son aldığımız haberlerden, şube idare heyetlerinin ilgisizliği sebebiyle bu arsanın dahi alınamadığını öğrenmiş bulunuyoruz.

3) Derneğimizin Yeni Yönetim Kurulunun İş Başına Geçişi:

Derneğimizin pasif durumu, Gaziantep Gençliğini ve münevver muhitlerini son derece üzüyordu. 15 Eylül 1957 tarihinde fevkalâde kongreye gidildi. Gaziantep Gençliği kongrede, bilhassa kültürel alanda faaliyet gösterilmesi arzusunu açıkladı. Yönetim Kurulumuzu iş başına getirdi.

4) Merkez İdare Heyetinin Üç̧ Buçuk Ayda Yaptığı İşler:

a) Yeni İdare Heyeti önce derneğin mazisini öğrenmek ve yapılan hataları tesbit etmekle işe başladı. Defterler, dosyalar yeni bastan tanzim edildi.

b) İdare Heyetimiz, derneğin gayesini gerçekleştirebilmesi için; bir yandan gelir kaynaklarını artırmaya çalışırken, diğer yandan da mevcut teşkilâtı islaha ve yenilerini kurma işine girişti.

c) Derneğin bir merkez idare heyeti ile Ankara ve İstanbulda da birer şubeleri vardı. Şubeler idare heyetlerini de harekete geçirmek gerekiyordu. Ankara ve İstanbul şubeleriyle işbirliği yapmak için, mümkün olan yapıldı.

Şube idare heyetlerinin çalışmak istemediği ve derneğimizin tüzüğünü hiçe saydıkları neticesine varıldı. Şubelerin feshi ile Derneğimizin Ankara ve İstanbul mümessilliklerinin, ehil kimselere verilmesi ittifakla kararlaştırıldı.

d) Talebe yurdu tesis etmek için yığılan, mevcut parayı artırmak için çareler aramaktadır. Derneğin yardımı ile mezun olarak, hayata atılan arkadaşlara verilen paraların geri alınmasına çalışılmaktadır. Bunlardan bir kısmı icraya verilecektir. Böylece yurt için yığılan mevcut 15.000 lira, yardım görenlerden geri alınan paralarla 1959 yılında 50-55.000 liraya çıkmış̧ olacaktır. Derneğimiz, yurt meselesinde İlmi incelemeler yapmakta ve bu meselenin kafi halini 1959 yılı faaliyet programına almış̧ bulunmaktadır. 1958 yılında, talebe yurdu için 30.000 liraya talebeye yardım için 20 bin liraya ihtiyaç̧ vardır.

e) Gaziantep Kültürel hayatını canlandırmak maksadıyle, bundan üç ay önce Kültür ve Yayın Şubesi kurulmuştur. Bu şubeyi teşkilatlandırmak vazifesi tam selâhiyetle Avukat Hulûsi Yetkin’e verilmiştir. Derneğimizin ikinci başkanı Hulûsî Yetkin’in Gaziantep Kültürel hayatını canlandırmak maksadı ile bir plânı vardır. Kültürel kalkınmada, idare heyetimiz aynı görüşe sahip olduğundan, H. Yetkinin plânının tatbikini tam tasviple karşılamıştır.

5) Kültür ve Yayın Şubesinin Faaliyeti:

Kültür ve Yayın Şubesi, her gün feragatle bu işlerde çalışacak ve hiç̧ bir menfaat beklemeden şahsi islerini feda edecek, elliye yakın genç̧ tarafından kurulmuştur. İkibuçuk ay kadar kısa bir zamanda teşkilatını sür’atle genişletmiştir. Aşağıda bu şubenin yaptığı işler ve yapmak istedikleri ve ihtiyaçları sıralanmıştır:

a) Kitaplık ve Arşiv kolunun kurulusu:

Geniş̧ bir propaganda faaliyetine girişerek hemşerilerimizin elindeki Gaziantepden bahseden kitap, dergi, gazete film, fotoğraf, yazı vesika ve plâkları bir araya toplamalıyız. Sanatkarlarımızla röportajlar yapıp etiğimiz bilgileri yaymalı ve saklamalıyız. Böylece Gazianteple ilgili eserler unutulmaktan kurtulacaktır. Bu işi başarabilirsek, senelerden beri bir türlü gerçekleşemiyen Gaziantep Kılavuzu, Gaziantep Tarihini yazma işi çok kolaylaşmış olacaktır. Bu depodan faydalanacak aydınlarımız kendi şahsiyetlerini de katarak çok mükemmel eserler vücuda getirebileceklerdir. Uzun sözün kısası: Bu depo, Gaziantep Kültürel kalkınmasının ve tanınma kampanyasının temel taşı olacaktır. Önce temel taşın atılmasına inanan Kültür Derneğimiz harekete geçmiştir. Gazianteple ilgili kitap, gazete, dergi, yazı, vesika, fotoğraf toplama işine girişmiştir. Halkımızdan topladığı paralarla fotoğrafların klişesini yaptırarak, dergide yayınlamıya başlamıştır.

1958 yılında depo vazifesi görecek iki dolaba ihtiyacımız vardır. (1.000) lira kitap, dergi, gazete, fotoğraf, film, plak ve vesikaları satın almak ve klişeleri yaptırabilmek için en az 6.000 liraya ihtiyacımız vardır. Yalnız bir kartpostal büyüklüğündeki fotoğraf ve klişeyi elde etmek için 30 - 35 lira masraf olmaktadır. Bu işleri devamlı yürütecek hemşerilerimizle röportajlar yapacak bir gönüllü genç kâtibe ihtiyacımız vardır. Bu kâtibe ayda 150 lira verirsek, kâtibe verilen para senede 1.800 lirayı bulur.

Hülâsa: kitaplık ve arşiv depomuzun kurulması için, 1958 yılında en az 8.800 liraya lüzum vardır. Bu parayı Belediyemiz ile Özel İdaremiz yarı yarıya verirlerse Gaziantep Kültürel kalkınmasında temel taşı atmış olacaklardır.

b) Kitap ve Dergi Yayın Kolunun faaliyeti:

Kitaplık ve arşiv kolumuzun faaliyetine muvazi olarak, kitap ve dergi neşriyatına da başlamış̧ bulunmaktayız. Yayın kolumuz (Gaziantep Kültür) isminde bir aylık dergi yayınlamıya başlamıştır. Gayemiz Gaziantebi tanıtmak ve Gaziantebdeki kültürel hareketleri teşvik etmektir. Derneğimiz

Dergiye sadece 300 lira yardım yapabilmiştir. Halbuki bu derginin en az 1.800 lira döner sermayeye ihtiyacı vardır. Aradaki açığı dergiyi çıkaranlar kapamıştır. Bu derginin her sayısından en az 200 adet kütüphanelere, yüksek okullara, tanınmış̧ aydınlara parasız olarak göndermemiz icap ediyor. Parasız gönderilmek icap eden dergilerin bedeli yılda 1.800 lirayı bulmaktadır.

Kitap ve dergi yayın kolumuz kitap neşriyatına da başlamış̧ bulunmaktadır. Basılmasında Gaziantebin büyük menfaati olan kitapları tercihan basmayı düşünüyoruz. İlk kitabımız Şakir Sabri Yenerin (Gaziantep Yakın Tarihinden Notlar) isimli eseridir. Bu eser Gazianteplileri çok ilgilendiren bilgileri ihtiva ediyor. Bu kitap 1.500 liraya mal olmuştur. Derneğin bu kitap için ayırabildiği tek kuruşu yoktur. Bu para şube mensuplarımız tarafından şahsen ödenmiştir.

Şehrimizle ilgili senede 8 - 10 kitabın neşredilebilmesi için en az 5.000 lira döner sermayeye ihtiyaç vardır. Kitap ve dergi işleriyle gece gündüz uğraşacak, hesapları tutacak, yazı işlerini idare edecek, satış işlerini yürütecek bir kâtibin olması gerekiyor. Bu kâtibe de ayda 150 liradan yılda 1.800 lira vermemiz gerekiyor.

Hülasa, Gaziantebin tanınmasında ve Gaziantebin Kültürel Kalkınmasında en önemli vasıtalar olan, kitap ve dergi yayın işlerinin kökleşmesi için, 1958 yılında en az 10.500 liraya ihtiyaç vardır. Bu parayı temin edemezsek, kurduğumuz teşkilat iş çıkaramayacak ve belkide darmadağın olacaktır. Yine Gaziantep Kültür bakımından Türkiyenin en geri şehirlerinden biri olmakta devam edecektir. Bu paranın Gaziantep Belediyesi ile Özel İdare tarafından yarı yarıya teminini dileriz.

c) Sergi ve Resim kolumuzun faaliyeti:

Resim kolumuz ilk Resim Sergisini Sıhhi müzede açmış, onbinlerce Gazianteblinin takdirini toplamıştır. Bu serginin açılması ve devamı için sergi kolu başkanımız ve mensupları şahsen 200 lira para harcamışlardır. Yeni yeni resim sergilerini açabilmemiz için en az 500 lira sermayeye ihtiyaç vardır. Bu para ile çerçeveler satın alırsak, çerçeve parası verecek durumda bulunmıyan bir çok sanatkârlarımızın fotoğraf ve resimlerini seyretmemiz sık sık mümkün olacaktır.

Fotoğraf 2: Gaziantep Kalesinden bir görünüş Hazırlanan Gaziantep Kılavuzundan bir fotoğraf

d) Tiyatro ve Müzik kolumuzun faaliyeti:

Halk eğitiminde çok büyük faydaları olan, halk, eğitiminin temeli olan. Tiyatrolardan şehrimiz mahrum bulunmaktadır. Tiyatroya kabiliyetli gençleri bir araya toplamak, Devlet Tiyatrosunun şehrimizde bir şube açmasına zemin hazırlamak maksadı ile (Gaziantep Gençlik Tiyatrosunun şehrimizde bir şube açmasına zemin hazırlamak maksadı ile (Gaziantep Gençlik Tiyatrosunu) kurulmuştur. Tiyatro kolumuz, gençlik arasında çok büyük rağbet görmüş, yüze yakın genç bu kolda vazife almışlardır.

Gençlik Tiyatromuzun temsiller verebilmesi için, en az 2.000 lira sermayeye ihtiyacı vardır. İyi bir dekor hazırlamak her şeyden önce paraya bağlıdır. Bu ilk sermayemizi de Özel İdaremiz ile Belediyemiz yarı yarıya verirlerse şehrimiz de bir tiyatroya kavuşmuş olacaktır.

6. ÖZET: Derneğimizin Gaziantep Özel İdaresi ile Belediyesinden istediği:

Biz Gaziantepli gençler, her türlü imkânlarımızı kullanarak bir teşkilat kurduk. Şahsî işlerinden ve ekmeğinden fedakârlık yaparak, Gaziantepli yüzelliden fazla genç bu teşkilâtta vazife almışlardır. Bu teşkilâtın çalışabilmesi için paraya ihtiyacı vardır. Bütün zamanlarını şahsî işleri sebebiyle bu işe hasredemiyeceklerinden, bütün gün halktan yardım toplamakla vakitlerini dolduramıyacaklarına göre, kültürel faaliyetler için zarurî paranın Özel İdaremiz ile Belediyemiz tarafından yarı yarıya verilmesi gerekmektedir. Milyonluk bütçelerde istediğimiz para, çok az bir yekûn tutmaktadır. 1958 yılında faaliyetimiz için zarurî olan parayı hülâsa edersek:

1. Talebe yurdu için 30.000 Lira

2. Taleye yardım için 20.000 Lira

3. Kültürel faaliyet için 21.700 Lira

71.700

Hülâsa: Belediyemizden talep ettiğimiz 35.850 lira; Özel İdaremizden talebimiz de 35.850 liradır. Gaziantep için çalışmak istiyen yüzlerce genç Belediyemiz ile Özel İdaremizin kararını beklemektedir. Proğramımızı saygı ile sunarız.

GAZİANTEP KÜLTÜR DERNEĞİ

MERKEZ YÖNETİM KURULU

, G. " Gaziantep Belediye Başkanlığı ile Özel İdaresine sunulmak üzere hazırlanan Gaziantep Yüksek Tahsil Okutma ve Kültür Derneğinin 1958 Yılı Faaliyet Programı". Gaziantep Kültür Dergisi. ( 1958)

Anahtar Kelimeler: Gaziantep, Sanat, Kültür, Sosyal, Gaziantep Kültür Derneği, Bilgilendirme, Faaliyet Raporu,