Findoctor

ONAT KUTLAR (1936-1996)

Onat Kutlar Gaziantep'in tanınmış isimlerinden birisidir. 1936 yılında Gaziantep'te doğdu. Gaziantep'in yerli ailelerinden Kutlar ailesine mensuptur. Ben onunla ilgili baz, bilgileri de Akten Köylüoğlu hanımefendiden aldım. Oda Kutlar ailesindendir. Onat Kutlar'ı halk ozanı Karacaoğlan gibi her Antepli bilir ama elimizde onunla ilgili geniş bilgi yoktur. O'nun hayat hikayesinden aşağıya bir kesit yer almaktadır.

Yazar, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki eğitimini yanda bırakarak Fransa'ya gitti. İki yıl Paris Üniversitesi Felsefe Bölümünde okudu. Türk Sinematek Derneği'nin kurucuları arasında yer aldı yöneticiliğini üstlendi. (1965-1976) Öykülerinde ilk gençlik yıllarında yaşadığı Gaziantep yöresinin sözlü edebiyat geleneklerinden; masal ve düş öğelerinden yararlandı. Ele aldığı konuları gerçeküstücü imgelerle aktardı. Olaylardan çok, kişilerin ruhsal durumlarıyla ilgilendi. Ayrıntılara inen yalın bir anlatım kullandı. İshak 1959 TDK (Ödülü) tek hikâye kitabı ile Türk edebiyatında özgün bir yer edindi. Sinema eleştirileri, senaryolar yazdı. Şiirleri “Pera'lı Bir Aşk için Divan' (1981) denemeleri 'Yeter ki Kararmasın" (1984) sinemayla ilgili yazılan, "Sinema bir şenliktir" (1985) adlı kitaplarındadır. 1993'de Cumhuriyet Gazetesinde köşe, yazarlığına başladı. 1996’da İstanbul'da bir otelde patlayan bomba sonucunda vefat etti.

 

Gaziantep’te Kültür Sanat ve Edebiyatta İz Bırakanlar s.136 (Ahmet AYAZ)

 

25 Ocak 1936 yılında Alanya’da doğdu. İlkokulu Gaziantep İstiklâl İlkokulu’nda ortaokulu ve liseyi Gaziantep Lisesi’nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde son sınıfa kadar (son sınıf dahil) okudu.

1961 yılında felsefe öğrenimi için Paris’e gitti. Orada iki yıla yakın süreyle Sorbonne’da felsefe okudu.

1963 yılında doğan Kardeş dergisi yazı işleri sekreteri oldu. 1965 yılı yazında başta Muhsin Ertuğrul olmak üzere Türk sinema, tiyatro ve yazın dünyasının önemli kişileriyle Türk Sinematek’ini kurdu. Aynı yıl Sinematek’in yönetmeni oldu. Arada 1967–68 yıllarında yedek subay öğretmen olarak Karacabey’in Dağkadı köyünde askerlik görevi yaptığı süre bir yana bırakılırsa 1975 yılına kadar Türk Sinematek’in yönetmeni olarak görevini sürdürdü.

1976–1978 yılları arsında Asa Reklâm Hizmetleri ve Sanat Haberleri A.Ş.nin kurucu ve genel müdürü olarak görev yaptı.

1978–1979 yıllarında iki yıl süreyle Bülent Ecevit iktidarı sırasında Kültür Bakanlığı Müşaviri oldu. Bu sürede bakanlığa bağlı İstanbul Film Yapım ve Gösterim Merkezini kurdu ve müdürlüğünü yaptı. A.K.M.nin sinema salonu bu sırada açıldı ve düzenli film gösterilerine başlandı. 1980’de Repro Reklâm Hizmetleri A.Ş.de metin yazarı sonra Copy Departmanı Başkanı olarak göreve başladı. Aynı yıl İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı Yönetim Kuruluna seçildi (Arkadaşlarıyla birlikte başlattığı İstanbul Uluslararası Sinema Gümlerinin vakıf adına süpervizörü oldu. Halen bu vakıf yönetim ve icra kurulu üyesidir.)

1984–1987 yılları arasında Letra Reklâm Hizmetleri A.Ş.yi kurdu ve yönetime katıldı.

1988 yılında Konsept Filmcilik A.Ş.nin kurucuları arasında yer aldı ve şirketin genel müdürü oldu.

1965'te Türk Sinematek Derneği'ni ve Yeni Sinema dergisini kurdu. 1965-1976 yılları arasında, Türkiye'ye dünya sinemasının kapılarını açan Türk Sinematek Derneği'ni yönetti. Yusuf ile Kenan, Hazal ve Hakkâri'de Bir Mevsim adlı yurtdışı ve yurtiçi festivallerde çok ödüllü filmlerin senaryolarına imzasını attı. 1985'te Berlin Film Festivali'nde jüri üyeliği yaptı.

İstanbul Film Festivali Düzenleme Kurulu'nda ve İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı İcra Kurulu'nda görev yaptı. 1994 yılında Fransız hükümetince verilen L'OrdredesArts et desLettres ödülüyle onurlandırıldı. 30 Aralık1994'te The Marmara Otel'in pastane katına yapılan bombalı saldırı sonucunda ağır yaralandı. 11 Ocak 1995'te hayatını kaybetti.

 

YAYIMLARI:

 

• 1959- İshak (Öyküler) 1. Baskı “A Dergisi Yayınları” 2. Baskı “Milliyet Yayınları” 3. Baskı “Can Yayınları” İshak 1960 yılında Türk Dil Kurumu Öykü ödülü aldı.
• 1962- Gerçeküstücülük (çeviri) S. Hilav ve E. Ertem ile birlikte hazırlanan kitap “De Yayınları” arsında çıktı.
• 1984- Yeter ki Karamasın (Mektuplar, Denemeler) 1. Baskı “De Yayınları” 2. Baskı “De Yayınları” 3. Baskı “Can Yayınları”
• 1985- Sinema Bir Şenliktir (Sinema Yazıları) “De Yayınları”
• 1986- Bahar İsyancıdır (Denmeler) 1. ve 2. Baskı “De Yayınları”
• 1987- Unutulmuş Kent (Şiirler) Daha önce 1982’de Cem Yayınları arasında Paralı Bir Aşk İçin Divan adıyla yayınlanan şiirlerini de içeren bu kitap 1987’de Ada Yayınları tarafından başka şiirlerle birlikte yayınlandı.
• 1989- Sonsuz Bir Gün Batımı (Çeviri şiirler) İranlı ozan Furuğ’un şiirlerinden oluşan kitap C. Hosrovşahi ile birlikte çevrildi ve Ada Yayınları arasında çıktı.

 

A. DERGİ YAYIMLARI:

 

• 1956–1960 A Dergisi
• 1966–1970 Yeni Sinema
• 1970–1975 Film

 

B. DERGİ YAYIMLARI:

 

• 1979 Yusuf ile Kenan Yön: Ömer Kavur (Film birçok şenliğe katıldı 1980 Mıfedi Milano’da büyük ödül aldı.,
• 1980 Hazal Yön: Ali Özgentürk (Birçok şenliğe katılan film 1981 yılında San Sebastian’da jüri özel ödülü kazandı.
• 1984 Hakkâri’de Bir Mevsim Yön: Eren Kiral (Birçok şenliğe katılan film 1984 yılında Berlin festivalinde gümüş ayı ödülünü kazandı.)

 

Onat Kutlar 1965 yılında Sevil Akdoğan ile evlendi. 1966 yılında doğan Gazel 1970 yılında doğan Mazlum adında iki oğlu vardır. Halen Gazel İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Malum ise Yıldız Üniversitesi bilgisayar Fakültesinde öğretim görmektedir.

 

Meral Can Uludağ, Cumhuriyetten Günümüze Gaziantep Şairleri 1, TYB Gaziantep Yayınları, Gaziantep 2011, s.116.

Şair, yazar ve sinemacı. (D. 15 Ağustos 1936, Alanya / Antalya - Ö. 11 Ocak 1995, İstanbul). Tam adı Mehmet Arif Onat Kutlar. Yazar Seza Aksoy kardeşidir. İlk ve orta öğrenimini Gaziantep'te yaptı. 1955'te Gaziantep Lisesinden mezun olduktan sonra İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisine (1956) girdi.  Bir yıl sonra buradan ayrılarak İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine geçti. Bu okulu da son sınıfta bırakarak Paris'e gitti. Paris Üniversitesi Felsefe Bölümüne iki yıl devam etti (1961-63), bitirmeden ayrıldı ve Türkiye’ye döndü. Paris'ten dönüşünde Doğan Kardeş dergisinde sekreterlik (1963-65), kurucularından olduğu Sinematek Derneğinde yöneticilik görevleri (1965-76) üstlendi. 1956'da ‘a’ dergisinin kuruluşunda yer aldı ve bu dergide yazarlık yaptı. Yeni Sinema dergisinin, Sinematek adına sahipliğini üstlendi, dergide yazılar (1967-70) yazdı. Kuruluşundan itibaren Kültür Bakanlığı Sinema Yapım ve Gösterim Merkezinin yöneticiliğini (1978-80), yine kuruluşundan başlayarak (1982) İstanbul Kültür Sanat Vakfı İcra Kurulu üyeliği, Sinema Danışma Kurulu üyeliği ve başkan yardımcılığı görevlerini üstlendi. Bu kurumdaki görevleri ölümüne kadar sürdü. Cumhuriyet gazetesinde “Gündemdeki Konu”, “Gündemdeki Sanatçı” başlıkları altında haftada bir yazılar yazdı. 1991'den ölümüne kadar (1995) İstanbul Film Ajansı'nın ortağı ve yöneticisi oldu. 30 Aralık 1994'te, İstanbul / Taksim’deki The Marmara Oteli’nin  pastanasine teröristlerin bıraktığı bombanın patlaması ile ağır yaralandı, kurtarılamayarak Amerikan Hastanesi’nde yaşamını yitirdi