Ana yurdun büyük derdi imparatorluk idaresi tarafından memleketin sıhhat işleri asırlarca ihmal edildi nihayet her cephede olduğu gibi trahomla ciddi surette savaşmak işide Cumhuriyet rejimine nasip oldu vatandaşların sağlığı üzerinde hassasiyet göstren sağlık bakanlığı 1925’de Adıyaman ve Malatya’da birer trahom mücadele hastane ve dispanseri açmak suretiyle işe başladı. Hastalığın yurttaki coğrafi intişarile mahalli ihtiyaçları göz önünde tutan bakanlık trahom mücadele teşkilatını yavaş yavaş tevsi ederek trahomlu illerde hastane ve dispanserler açmak suretiyle halkın sağlığını korumaya çalışmış.senelerce başlayıp hala devam eden eden gelen bilhassa yurdumuzun cenup bölgelerinde fazla tahribat yapmış olan trahom hastalığı Cumhuriyet devrinin başarılı teşkilatile önlenmiştir. Nitekim şehrimizde ev ev dolaşarak halkı, irşat eden trahom hastalığının yaptığı tahribat ve neticesini belirtici öğütler, ziyaretçi hemşeriler tarafından verilip halkın sağlıklarını korumak maksadile dispanserlere celb edilmekte olduğu iş bu kadarla da kalmıyarak köyde bulunan yurttaşların yapılan mücadeleden istifadelenmelerini temin ve şehre kadar gelmek külfetinden kurtarmak maksadile köylerin birbirleriyle yakınlıklarını nazarı itibara alan mücadele teşkilatı köy tedavi evlerini açmıştır. Şehrimizde 20 yataklı bir trahom hastanesi mevcut olup burada trahomlu ve diğer göz hastaları meccanen yatılarak tedavi ve ameliyat edilmekte ve senede 1.000’den fazla hasta devredilmekte olduğu yine ilimizde halkın kolayca dispanserlere gelmelerini temin maksadile Suburcu ve Pişiricide iki dispenser mecut olup trahomlu ve diğer hastalara burada poliklinik yapılarak tedavileri icap edenler hastaneye sevk edilmektedir. Yine ilimizin Büyükkızılhisar, Güceğe, Hıyam, Ulumasara, Burç, Karacaviran köylerinde birer tedavi evi mevcut olup burada aynı köy ve civar köylerden müracaat eden hastalar muayene ve tedavi edilmektedir. İlimizde mevcut ilkokullardan İsmet Paşa, Sakarya, Bostancı okulları trahomlu olup bunlardan İsmet Paşa okulunda 536 öğrenci mevçut olup bunlardan 222’si ihtilatsız trahom 9 ihtilatlı trahom olup 200 öğrenci de trahomsuz olduğu Sakarya okulunda da 339 öğrenci mevcut olup 156’sı ihtilâtsız trahom 148 öğrencinin de trahomsuz olduğu, Bostancı okulunda da 301 öğrenciden 202 ihtilâtsiz trahom 3 ihtilâtlı trahom 145’de trahomsuz öğrenci olduğu, Erkek lisesinde 569 öğrenciden 50 ihtilâsız trahom ve 487’de trahomsuz öğrenci mevcut olduğu, Ticaret orta okulunda 67 öğrenciden 6 ihtilâtsız trahom 56’da trahomsuz öğrenci bulunduğu, erkek sanat okulunda 143 öğrenciden 16’sı ihtilâtsız trahom 127’si trahomsuz bulunduğu, kız sanat okulunda 262 öğrenciden 6 ihtilâtsız trahom 219 trahomsuz öğrenci bulunduğu cezaevi 320 sanıktan 119 ihtilatsız trahom 19 ihtillâtlı trahom 182 trahomsuz sanık bulunduğu yapılan tarama neticesi tesbit edilmiş ve bunların ilaçlanmaları gün aşırı bir memur tarafından takip edilmekte olduğu, ilimizin trahom endeksi yüzde 71 olup zamanla bu endeksin azalacağı ümitli görülmektedir. Yurdumuzu kavuran bu hastalığı her ne kadar hastane ve dispanserlerimizle önlemeğe çalışıyorsakta esaslı bir şekilde yok edebilmek için hastalığı husu’e getiren ve nakleden kara sineklerin şehir içinde husule gelmemesini temin yollarımızı kaldırımlaştırmak, tozun husulu ne mani olmak ve yazın mahale ve sokakların sık sık sulanmasını temin etmekle kaimdir.