GAZİANTEP BAĞCILIĞI VE BAĞ ÜRÜNLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
İç ve dış pazarlarda satış imkanlarının sağlanması şekillerinin tespitine yarayacak varlık ve esasları belirten rapor
1-Giriş:
1-Gaziantep vilayetinin yüzölçüsü 779.800 hektar olup, bunun %11,2’si (88.000 hektarı) bağdır.
İlçelere göre yayılışı:
|
İLÇELER |
BAĞ SAHASI MİKTARI HEKTAR |
TAKRİBİ MAHSUL MİKTARI, YAŞ, KG. |
|
Merkez İlçe |
25.250 |
85.500.000 |
|
Kilis |
21.500 |
115.500.000 |
|
Nizip |
18.000 |
56.700.000 |
|
Oğuzeli |
16.000 |
54.000.000 |
|
İslâhiye |
6.000 |
18.900.000 |
|
Yavuzeli |
750 |
2.587.500 |
|
Araban |
500 |
1.687.500 |
|
Yekün |
88.000 |
334.875.000 (335 milyon kg kabul edilmiştir.) |
Not: Genç, yaşlı, hastalıklı takriben (23.000 hektar) hariç verimli saha (65.000) hektardır.
1 numaralı cetvelde yüzde nispetleriyle belirtilmiştir.
2-Vilayetimizde bağ ziraatı geniş ölçüde yapılmakta, takriben %40-45’i fıstık ve zeytin bahçelerinde ara ziraatı halinde; mütebakisi yalnız (kapama) bağ plantasyonlarıdır.
3- Arazi meyli, toprak vasfı, üzüm cinsi, bakım nispeti, budama şekli gibi faktörlere ilaveten, bağların yalnız bir kısmının da fıstık ve zeytinlerde ara ziraatı halinde dikişleriyle dekara ihtiva ettikleri omca (tiyek) adetleri yer yer değişir.
Güneydoğu bölgesinde (bilhassa Gaziantep’te) bağ dikimi diğer bütün bölgelerden farklı olarak çok seyrektir. Vilayetin Kilis hariç diğer yerlerinde kıraçlarda (2.25-2.50, 2,75-300) ortalama 2.60. Normal arazi ve kapama bağlarda (3.25-3.50- ila 375) ortalama 3.50. Daha ziyade ara ziraatı halinde (4) metre aralıklarla Kilis kazasında (300-3.25,3.75-4.00). Az ve hayırlı yerlerde de (450-500) arasında, ortalama 3.75 aralıklarla dikilmiştir.
Buna göre vilayetimiz bağlarında dekara isabet ederi omca (tiyek) ortalaması;
Takriben:
A-Merkez, Nizip, Oğuzeli, İslâhiye, Yavuzeli, Araban: 90 adet
B-Kilis İlçesi: 70 adet
C-Vilayet olarak ortalama: 85 adet
4- Genel olarak 88 bin hektar bağ sahası 3’ncü maddenin (A.B.C.) paragraflarındaki endekslerle takriben (75) milyon bağ omcası tahmin olunmaktadır.
Fakat bunların, cinsi, yaş ve sıhatları ayrı ayrıdır. Hastalıklı, yaşlı olup verimden düşmüş; genç olduklarından istihsale başlanmamış, genç, yaşlı ve hastalıklı olanlar (1) numaralı cetvelde tahmini % de miktarları ile gösterilmiş olup ortalama 26,5’dir.
Gençliği, yaşlılığı, hastalıklı oluşlarla verme rantabilitesi standardının dışında kalan %26,5 nispetindeki bağ miktarı çıkarılırsa vilayetimizde takriben 65.000 hektar (veya 55,5 milyon omcalık) verimli bağ bulunduğunun (hakikate uygun bir tahmin ile) tespit edildiğine kani bulunmaktayız.
5- GAZİANTEP BAĞCILIĞININ İKLİM ve TOPRAK FAKTÖRLERİ KARŞISINDAKİ DURUMU:
Gaziantep vilayeti sahası, umumiyetle Akdeniz ile kontinantal iklim arasında geçit iklimi karakteriyle;
toprak yapısı bakımından da üçüncü zamanın miyosen ve eğosen dördüncü zamanın aleviyonları, birinci permakarbonifer teşekkülleri ile volkanik sahraları muhtevi jeolojik bünyesiyle bağcılığa elverişlidir.
6- GAZİANTEP BAĞCILIĞININ ZİRAİ DURUMU:
Tabiat faktörlerinin imkânları ile eksitansiyon bağcılığına müsait bulunan Gaziantep vilayetinde bağlara tatbik olunan zirai kültür; toprak hafrı (kâfi miktarda sürülme), budama (yatık bölge orijinalinde), hastalık ve zararlılarından kısmen korumadan (ekseriyetle devlet yardımı ile) ibarettir. Sulama yoktur. Gübreleme henüz bağ ziraatına sokulmamıştır.
Bu sebeplerden omca veya dekar başına verim düşüktür. Dekardan ortalama yarım ton yaş üzüm alınabilmektedir.
Vilayetin nev’i ve kaliteleri ayrıt edilmeksizin yıllık istihsal ortalaması tahminen ve takriben (335) bin ton yaş üzümdür.
7- GAZİANTEP BAĞLARINDA MEVCUT ÖZÜM ÇEŞİTLERİ:
Gaziantep Vilayeti Güneydoğu'nun kültür, sanat ve sosyal hayatında olduğu gibi ziraat konusunda da önderi sayılabilir. İsimleri ve olgunluk zamanları (erken, orta, geç olarak) üç gurupta toplanılan 30 kadar ve değerli üzüm çeşidi bulunmaktadır. (Cetvel numara 2 eklidir.)
8- GAZİANTEP BAĞLARINDA YETİŞTİRİLEN ÜZÜMLERİN KULLANILIŞ ELVERİŞLİLİKLERİ:
Vilayet içinde istihlak ve ithal edilenler (sofralık/kurutmalık, şiralık, şaraplık) memleket çapında yaş sevkiyata müsait bulunanlar hariç memleketlere sevk edilebilme evsafını haiz bulunanlar üç esas bölümde toplanmıştır. Muhtelif yönlerden kullanılmaya müsait bulunanlar da puanları (X) işaretiyle derecelendirmek sureti ile üç numaralı cetvelde gösterilmiştir.
(Devamı var)
