Ümitli ümitli uzattığı eline beklediği hiç bir şey düşmeyince; utanarak baktı. Yüzü kızardı. Boğulur gibi oldu.
Üzerinde kumaş yırtılarak çuhası açığa çıkan şapkasını kafasına ters geçirmişti. Belkide yüz tane yaması olan elbisesi de avucuna konacağı yerde tesadüfen sırtına geçen sadakalardan biriydi. Pantolonuda zaten o elbisedendi. Ayakkabı ayağının yüzünde kalmıştı. Taban vazifesi gören ayağının altı timsah sırtı gibi sepsertti.
İçinden sövdü herife (Namussuz kerata) dedi. (Ben senin kadar zengin olsaydım, günde yüz adam doyururdum. Hemde sıkılmadan avucumun içine baka baka geçti. Kurt kocayınca işte) eliyle arkasını tamamladı.
O sırada yanından geçen bir kilimci kalfası bu tir tir titreyen adama acıyarak baktı. (Bu soğukta durada ailenmesi için) dedi; kendi kendine (Çok fazla ihtiyacı olmalı... Zavallı) Elini cebine daldırdı. Bakmadan çıkarabildiği kadar çıkarıp verecekti. (Yine gözümden çıktı) dedi. (Bir sigara parası eder.) Birkaç bozukluğu herifin avucuna aktardı.
Fukara avucuna baktı: (Vay canına) dedi. (Yahu bu fakirlerin gözleri amma da bol be; Doğrusuya hiç vermiyecek sandıydım.) Canu gönülden (Allah gönlüne göre versin oğlum) dedi. (Allah sana her istediğini versin.) Bir yandanda tahsilsiz aklıyla bu yeni gelen yirmi yedi buçuk kuruşu eskilerin üzerine bir banka muhasibinden daha çabuk aktarma yaptı.
O esnada karşı tarafta oturan fakir kadına; süslü bir hanım birşeyler çıkararak çantasından uzattı. (Ne olursa olsun) dedi. Bu köşedeki (On kuruş da olsa) hemen zihninden eskilerin üzerine ilâve etti. (Fena değil).
Daha bunları düşünürken; Camiden çıkan bir efendi avucuna on kuruş attı. Hayali aniden hakikat olmuştu. Gülümsedi. Kendi gönlüne göre verdiği için Allaha şükretti. O adama hiç dikkat bile etmemişti. (Allah gönlüne göre versin oğlum) dedi. Bu adamın yetmişlik bir ihtiyar olduğunu gördü. Utanır gibi oldu. İçinden de (Vay be anam) dedi. (Herif hoşlandı Allah belâmı versin ki hoşlandı. Kazık kadarsın bunak görseydim yüzünü sana hiç oğlum mu derdim. Namussuzum oğlum dememden hoşlandı.)
Bu esnada gözü karşıdaki kadına gitti. Oda elindeki on kuruşa gözünü dikmiş biraz evvel kendisinin ona baktığı gibi bakıyordu. (Ne bakıyon koca karı) dedi. (Bir sana ise birde banadır.)
Aklına bir şiir geldi: Oğlu yazmıştı bunu. Öyle söylemişti kendisine.
Bu hayatın kanunudur.
Biri kazanır diğeri kaybeder
Bir sonraki gelir evvelki gider.
Camiden son cemaat olan adam; fötr şapkalı, gri paltolu, atkılı, çizmeli bir beyefendi geliyordu. Bu onların son müşterileri olacaktı.
Bir ara başını karşıdaki kadına çevirdi. Oda kendine bakıyordu. Şu anda ikiside bir birinin olmasını istemiyordu. Gayet tabii gelen adamcağız biraz para vermeyi aklının köşesinden geçirecekse bile ikisini birden görünce vaz geçerdi.
Adam başını şöyle bir lütfen çevirdi. Kadını o halde üstü başı çamur görünce iğrendi. İçinden de (Böyle gezmesen olmazını sanki) dedi. Hele şu kılığına bir baksana.) Elini cebine bile sokmadan yanından geçti. Eldivenlerini eline geçirerek sıkıştırdı.
Kadın hiç bir şey vermeden geçtiğini görünce sızlandı. (Her halde o domuza verecek. Kazık kadar herifin nesine para vermeli. Gitsin çalışsın. Ben dilenmeğe çıkmazdan evvel her tarafı arşınladım; bir iş. Bulurum diye. Ama kısmetimde dilenmekmiş. Napıyım.)
Asım MUMBUÇ