Zaman zaman başka yerlerde de ekilen bu tütünün nefaseti yalnız şehrimiz toprağına mahsus ve münhasır olduğu tecrübelerle anlaşılmıştır.

Kullananlar da kazananlar gibi mahduttur. (Deli tütün) ün biricik kullanma yeri Mısır kıtasıdır. Bu tütünü Nil vadisinin köylüleri (Cevza) dedikleri nargilelerde tömbaki gibi kullanırlar. Mahsulumuz bütün Mısır ülkesinde (Haşan keyî Antabî] adıylaJ ünlüdür ve birinci sayılır.

Mısırlılar bu tütünümüzü (Ağız tütünü) olarakta kullanırlar ve adına (Madga) derler. Şam’da yetişen Deli tütün ikinci gelir. Umumî harpte yolsuzluktan Amerika istifade ederek tütünümüzün benzerini Mısıra ithal etmiş ve o zamandan beri “Deyriccebel’’ dedikleri bu tütün de orada kullanılmaktadır. Hem bu manialar ve hem de son üç yılın kuraklığına rağmen istihsalât daima artmaktadır.

Deli tütünün meşrup tütünden tamamen ayrı hususiyetleri vardır: Ekici, yalnız yetiştirmek ve tahammür ettirmekle mükelleftir. Ondan sonrası sanat ve iktisas işidir ve tacirlerin tütün atölyelerinde başarılır. Ve ekseriyetle 2 bazen 3 sınıf üzerine dürge yapılarak muntazam ambalajlarla Mısıra ihraç edilir. Deli tütünün enfiyesinin de son zamanlarda rağbet gördüğü söylenmektedir.

Umumî harpten çok zaman evvelden beri bu tütünün ekin ve ticaretiyle uğraşan şehrimizin muhtelif üç yıllık ihracatı ile bize getirdiği servetin grafiği aşağıdadır: