Yazıma, son yıllarda Türk Kültürü hesabına sevindirici bir olay, kitap yazmalarının artması nedeniyle birkaç söz ederek başlayacağım:
Kitap hayat için nurdur. Toprak için suyun değerinden çok daha, gerekli olarak Kültür kitapla kaimdir. Ve LYTTON’n dediği gibi en iyi dost ve en sadık sevgili kitaptır.
Reşidiye (Cumhuriyet) İlkokulunda kendilerini hiç unutmadığım değerli hocam Şakir Sabri Yener ile ilk, orta ve lise sınıflarında birlikte okuduğumuz aziz arkadaşım Hasan Remzi Çitçi’nin hazırlayıp birlikte yayınladıkları (Gaziantep’te
sanat ve ticaret dalları) adlı kitabı inceledim. Okurken o derece zevk duydum; 50 yıl önceki anılarım öyle canlandı ki, bahtiyar oldum. Bu güzel yapıtlarından dolayı kendilerini candan kutlarım.
Bu kitap resmî kanaldan yazdırılsa, kup kuru bir sayma (enumeration) olurdu. Ancak yazarlar ilk anda sarıcı ve çekici görünmeyen konuyu öyle hoş ve cazip sıralama ve anlatışla sunmuşlar ki insan hayranlıkla karışık bir zevk duymaktan kendini alamıyor.
Amerikalı filozof ve eğitimci J. Dewey’e göre “eğitimin amacı yalnızca bilgi edinmek değildir; kişinin karşılaşacağı etkenleri; kullanabilmesini sağlamakta gerektir.” Başka deyimle eğitimde ilke; hayat denilen kavga alanında kişiye yeteneklerini bilerek kullanması olanağını, gelişmesini sağlayacak hayat deneylerini vermektir. Böylece, değerli yazarlar Dewey’in teori ile pratiği kaynaştıran “aletçilik” kuralına uygun düşen bir eğitimci sistemi izleyerek gerçekten yararlı ve güzel bir kitap meydana getirmişlerdir.
Kitap, 1. bölümünde alfabe sırasıyle (No: 1. Abacılar) dan 109 sırada (Yemeniciler) ve (110: Yemeni eskicileri) ne kadir belli işyeri olan sanat ve ticaret erbabını; 2. bölümde belli iş yeri olmayan sanatçı ve işçileri (111: ameleler)-(154: zibilcieri süprüntücüler ) i kapsamaktadır. 3. bölümde eskiden bulunmayan şimdiki ticaret ve sanat dalları (1: baklavacılar-eskiden baklavayı kebapçılar yaparlardı) ve son madde (No: 31-Züccaciyeciler) sayılmıştır. 4. bölümde pazar ve çarşı adları yer almıştır. 5. bölümde aşağıdaki meslek ve sanatı yapanlar sayılmıştır.
1- İmamlar. 2- Kar kürüyücüleri. 3- Kiremit aktarıcılar. 4- Mevlüt okuyanlar. 5-Fetvacılar. 6- Külcüler. (Evlerden odun ve kömür küllerini satın alanlar). 7- Sala verenler. 8- Özel okul öğretmenleri. 9- Özel ders öğretmenleri. 10- Göz otacıları. (Hasta gözlere toz veya damla koyan pratik sağaltıcılar). 11-Kabalcılar. (Bağ, bahçe ve bostanlardan ürünleri götürü olarak satın alanlar.)
Her sanat ve meslek dalma ilişkin açıklamalar o kadar sade, o kadar güzel yazılmış ki, kişiye ister istemez yazarları kutlamağa koşmak duygusu geliyor.
No: 120, Çalgıcılardan, 143, sahan kaymakamcılardan, No: 8, deki Avukatlar ile Sh. 78’de yer alan özel okul öğretmenleri maddelerinden örnekler vermek isterim. Fakat yazı çok uzayacak yalnız (No: 103 tiyatrocular) ilgilide sözüm var.
(Çalışmasını), (yaşayıp eğlenmesini) ayni zamanda (Tanrıya ibadet etmesini) bilen Gaziantepliler; gözlerimde, (yiğitlik ve kahramanlık) karakterleri yanında tiyatro ve sanat severlikleri ile de “manevi değerler düzeninin” seviyeli bir derecesine varmış mutlu bir topluluktur.
(No: 103, Tiyatrolar: Eskiden Antepte yerli tiyatro kumpanyaları vardı. Bunlar tulûatçı olmakla birlikte kaliteli eserler komediler de temsil ederlerdi. Bunların kendi kendilerini yetiştirme komikleri...)
Hocam ve arkadaşım, Gaziantep kültür hâzinesine güzel bir yapıt kazandırmışlardır.
Kendilerini tekrar kutlarım, var olsunlar.
