Gaziantep Kültür Arşivi - 1964 YILINDA, GAZİANTEP İLİNDE DEVLET ELİ İLE NELER YAPILDI?

Birinci 5 yıllık kalkınma plânının ikinci uygulama yıllı olan 1964 yılında Devlet plânı, İlimizde 50 milyon civarında bir yatırım yapılmasını ön görmüş bulunmaktadır.

Bu yatırımların sektör gurupları ile Aralık 1964 ayı başına kadarki tahakkuk durumları aşağıdaki maddelerde izah olunmuştur.

1- Tarım sektörü:

a) Münferit ve müteferrik su işleri, küçük su işleri ve toprak muhafaza işleri:

Bu iş için programda 2 milyon 857 bin lira ayrıldığı anlaşılmaktadır.

Çalışma proğramı İslahiye İlçesi Çakmak ve Gözlühüyük, Nizip İlçesi Kefre, Merkezin Karaburç, Göksüncük köyleri Sulama Tesisi, Merkezin Körkün ve Nizip İlçesinin Elifoğlu köyleri sulama developmanı, Merkezin Ani ve Batal Köyleri toprak muhavaza işleri olarak tesbit edilmiştir.

Bunlardan Çakmak, Gözlü hüyük, Kefre, Karaburç, Göksüncük, Körkün Köyü inşaat işleri ikmal edilmiş ve geçici kabul işleminin yapılmakta olduğu anlaşılmıştır. Elifoğlu sulama developmanı işindeki inşaat devam etmektedir. Ani ve Batal köyleri toprak muhafaza işlerinin fiziki tesisleri, ekim ve dikim işleri bitmiştir.

Sözü edilen işler için 01.12.1964 tarihine kadar ceman 817.873,95 lira yatırım yapılmıştır.

b) Yabani zeytin plântasyonu:

Zeytinlerde verimi artırma gösterisi, yabanî zeytin plântasyonu, zeytin bakım faaliyetleri, zeytin budama kursu, yeni ku rulan zeytinliklerin bakımı gibi işleri programlaştırmış olan bu gurup için 255 bin lira yatırım yapılması ön görülmüş ve sözü geçen tarihe kadar 87.774 lira yatırım yapıldığı anlaşılmıştır.

Bitkisel yağ sanayii sektörü:

Kilis Zeytinyağı Fabrikası:

Plân bu sektörde bu iş için 5 milyon 656 bin lira yatırım yapılmasını ön görmüştür. Yatırımcı daire Zirai Donatım Kurumu Genel Müdürlüğü iken bu kurum yatırımdan sarfınazar etmiş, bu işin başka bir teşkilâtça ele alınmasını ilgililere teklif etmiş ve bu husus için henüz kat’i neticenin alınmadığı anlaşılmıştır. Gerek Kilis ve gerekse çevresinin iktisadi gelişmesinde kıymeti aşikâr bulunan bu tesisin kurulması için Valiliğimizce temas ve teşebbüslerde de bulunulmaktadır.

Alkollü içki sanayii sektörü;

Gaziantep rakı fabrikası tevsii

Proğramda 1 milyon 870 bin lira ayrılmış olan bu sektördeki yatırımlar 01.12.1964 tarihine kadar sosyal tesisler ve ihate duvarı için 179.827,73 TL, makine ve kazan dairesi için 96.199,14 ve takdir ve imlâ dairesi için 242.842, olmak üzere cem’an 518,869,68 lira olarak tahakkuk ettirilmiş tir. İş devam etmektedir.

Çimento Sektörü:

Gaziantep Çimento Fabrikası

9 Milyon 700 bin lira yatırım yapılması gereken Gaziantep Çimento Fabrikası tevsi ve islâh işi Fabrikaya lüzumlu makina, âlet ve edavat ile 10 milyon 539 bin 400 liraya yükseltilmektedir. Halen 5.981.749 liralık yatırım yapıldığı anlaşılmaktadır.

Ulaştırma Sektörü:

Gaziantep geçiti Kanlıgeçit Kömürler yolu

Proğramda 100’er bir lira ayrılmış olan bu iki yolla ilgili ihale yapılmamıştır.

Karayollarınca İlimiz çevresinde Gaziantep-Birecik, Gaziantep Oğuzeli, Gaziantep Kömürler yolu asfalt işleri ve mıcır nakli, Gaziantep Oğuzeli, Gaziantep-Araban, Gaziantep Kömürler yolu bakım ve onarım işleri, Birecik köprüsü tahkimatı ve bazı ocak işgalleri mevzuu ele alınmış, bu işler tamamen ikmal edilmiş ve ceman 2.568.022 lira sarfedilmiştir.

Yine aynı sektörden Gaziantep-Kargamış hatı inşaatı için konulmuş olan 750 bin liradan 100 bin lirası sarfedilmiş ve tesis hizmete açılmıştır.

Haberleşme sektörü:

Bu sektörden (İslâhiye-Fevzipaşa), (Barak-Nizip) Havai hat inşaatları için programda 198 bin lira ayrılmıştır. Bunlardan 33 kilometrelik Nizip-Barak hattı için 63.273,45 ve 11 kilometrelik İslâhiye-Fezipaşa hatı için 4,571 lira sarfedilmiş ve her iki tesiste hizmete açılmıştır.

Ayrıca Gaziantep PTT binası ilâve inşaatı (4,750 lira keşif bedelidir) Kilis Kuranlortör bina arsası alımı, Nizip Şehir içi telefon şebeke revizyonu işi ele alınmış ve bu işler tamamen ikmal edilmiştir.

Yukarıdaki miktarlarla birlikte bu sektörden 199.684,33 lira yatırım yapılmıştır.

Sağlık Sektörü:

a) Gaziantep köy ebe okulu: Proğramda 847.000 lira tefrik edilmiş bulunan bu inşaat için 585.913,93 lira sarf edilmiştir. İnşaat devam etmektedir.

b) Gaziantep Devlet Hastanesi:

2.000 000 lira ayrılmış bulunan bu inşaat için 1.008.510,04 lira sarfedilmiştir. İnşaat devam etmektedir.

d) Gaziantep Trahom Hastanesi:

1.000.000 yatırım yapılacak olan Trahom Hastanesi için 286.240,01 lira sarfedilmiştir. İnşaate devam edilmektedir.

e) Gaziantep Sigorta Hastanesi:

Devlet plânı bu yıl için Gaziantep İşçi Sigortaları Hastanesi inşaatı için 3 milyon yatırım yapılmasını ön görmüş, ancak yatırımcı bu iş için 5.125.000 lira tahsis ettiği anlaşılmış ve şimdiye kadar 4.500.000 lira yatırım yapılmıştır. Bu yerde de inşaat devam etmektedir.

Eğitim Sektörü:

a) Orta okullar:

Bu sektörden ayrılmış bulunan 2.000.000 lira ödenekten Kilis Kız Öğretmen okulu için 372.166.09 ve Gaziantep Atatürk Orta okulu için 557.785.67 lira olmak üzere cent’an 929,951,76 lira yatırım yapılmıştır. Bunlardan Kilis Kız Öğretmen okulu işi bitmiş ve Atatürk Orta okulu inşaatı devam etmektedir.

b) Körler Okulu:

Gaziantep Körler Okulu için bu yıl programda 500.000 lira tefrik edilmiş, inşaat %20 ye girmiş, ödenek 1.006.039.68 liraya yükselilmiş ve bu miktar temamen sarfedilerek tesis ikmal etmiştir.

c) Erkek Sanat Enstitüsü:

Gaziantep Erkek Sanat Enstitüsü inşaatı için bu yıl programında 1.400.000 lira lira ayrılmıştır. Birinci kısmına 425.412.93 ve öğretim bloku imkan inşaatı için 235.949.80 olmak üzere cem’an 661.362.73 lira sarfedilmiştir. İş devam etmektedir.

d) Erkek Sanat Enstitüsü Pansiyon Binası:

1.000.000 lira yatırım öngören bu inşaat 08.07.1964 tarihinde ihale edilmiş ve 318.412.00 lira sarfedilmiştir. İş devam etmektedir.

e) Kilis Konferans salonuna 200.000 lira ayrılmış bulunan bu inşaat için 150.000 lira harcanmış bulunmaktadır.

f) Gaziantep Ticaret Lisesi inşaatı: 1.100.000 lira ayrılmış bulunan bu inşaatın birinci kısmına 434.470.19 lira ikmal kısmı için 260.004 91 lira olmak üzere cem’an 694.475.10 lira sarfedilmiştir. İş devam etmektedir.

g) Gaziantep Erkek Sanat Enstitüsü Motor Atölyesi:

1963 yılı yatırımlarından olan bu inşaat için sözü geçen yıl programında 1.000.000 lira ayrılmıştır. Bazı sebepler yüzünden 01.07.1964 tarihinde ihale edilmesi mümkün olmuş ve son defa yine projede yapılan değişiklik sebebiyle inşaata geç başlanılmış ve halen 209.760.28 lira yatırım yapılmıştır.

h) İlkokullar:

1964 yılı programı ile ilimizdeki ilkokul inşaatları için 6.400.000 lira tefrik edilmiş ve buna mahalli idarelerce yapılan yardımlarla bu miktar 6.850.110.89 liraya baliğ olmuştur. Yıl içinde 160 dersanelik 60 okulun yapımı programlaştırılmış ve şimdiye kadar bunlardan 122 dersanelik 43 okul inşaatı ikmal edilmiştir. 5.928.166,82 lira sarfedilmiştir.

Bunun dışında bağış şeklinde Cemil Karslıgil 6 ve merhum Aliye ve Ömer Battal 13 dersanelik okul yapılmasını sağlamışlardır.

Elektirik Enerji Sektörü

Gaziantep Hv. Hattı:

Bu iş için 1.000.000 lira yatırım yapılması ön görülmüş halen 1.163.000 sarfedilmek suretiyle bitirilmiş ve kısmi kat’i kabulü yapılmıştır.

Nizip Dizel Şebeke Tevsii:

Bu iş için 500.000 lira tefrik edilmiş, 10.08.1964 tarihinde 545.000 liraya ihale olunmuş, yer teslimi yapılmıştır. Sözleşmeye göre işin 01.11.1964 tarihinde bitirilmesi gerekmektedir.

İller Bankası Nizip İçme Suyu:

Bu sektörde plan 3.000.000 lira yatırımı ön görmüştür. İki kısımda yaptırılan bu işin kat’i kabülleri yapılmıştır. 2.014.000 lira sarfedilmiştir. Bunun dışında Nizip içme su şebeke işi 1.801.000. lirava ihale edilmiş, şimdiye kadar bu işe 1.285 000 lira sarredilmiş ve işin halen devam edip sözleşmeye göre 30-12-1964 tarihinde bitirileceği anlaşılmıştır. Buna göre Nizip su işi için cem’an 3.299.000 lira harcandığı tesbit olunmuştur.

Gaziantep Harita İşi:

100.000 lira yatırımlı Gaziantep harita işinin iiler bankası Genel Müdürlüğünce yaptırıldığı ve arazi işinin bitip hidrolojik raporunun hazırlandığı ve tecrübe için 6000 liralık tahsis istendiği anlaşılmıştır.

Kilis Harita İşi:

94 000 lira yatırımlı bu iş için 77.000 lira harcanarak ikmal edildiği ve imar ve iskân Bakanlığınca 01.12.1964 tarihinde tastik olunduğu anlaşılmıştır.

İller Bankasınca Ele Alınan Çeşitli İşler:

İller Bankasınca bu yıl içinde programda bulunmayan bir kısım işlerin de ele alındığı anlaşılmaktadır Bunları Kat kamış su etüdü, İslahiye ve Kilis su etüdü olarak sıralamak kabildir. Bunlardan Karkamışta kuyu açılacığı bildirilmektedir. İslahiye su projesinin ise 09.1O.1964 tarihinde tastik edildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca bu bankaca Gaziantep’te yapılacak bir turistik otel için ilgili şahsa 800.000 lira kredi verileceği öğrenilmiştir.

Kamu Hizmetleri Sektörü:

Köy İçme Su İşleri:

İlimizde Devlet Su işlerince 1964 programında Alleben ve Ardıl gölet işleride ele alınmış ancak teknik sebepler dolayısıyle 1964 yılı programından çıkarılarak tatbikatına geçilmemiştir. Aynı teşkilâtça Emen gölü bataklığı drenaj tesislerine 15.000 lira sarfedilmiştir.

Köy işleri Bakanlığına bağlı Maraş içme suları kısım şefliğince bu yıl içinde Araban Kazası depo tadilâtı için 25.680,00 Zeytinlik askeri hava alanı için 118.991,06 Elif grubu içme suyu için 111.600,00 Sarılar köyü için 25,700.00 ve Fevzipaşa Bucağı için 23.000.00 lira olmak üzere cem’an 294.971.06 lira sarfedilmiştir.

Bayındırlık müdürlüğünce ele alınan içme su işleri bunun dışındadır.

Bayındırlık Müdürlüğünce Ele Alınan İçme Su ve Yol İşleri:

11 Bayındırlık Müdürlüğünce 1964 yılın da 108 kilometre yeni yol yapımı, 72 kilo metre bakım iş proğramlaştırılmış bunlardan yeni yapımdan 92 ve bakım işinden 60 kilometrelik kısmı ikmal edilmiştir Programdaki tahsisat durumu 840.028,64 lira olup harcanan miktarı 800.000 liradır.

Su İşleri:

Bayındırlık müdürlüğünce bu yıl yeniden 23 köyün içme suyu işi ele alınmıştır. Buna geçen seneden kalan 16 köyde ilâve edildiği takdirde tamamı 39 köye yüksel mektedir.

Bunlardan Hisar, Kızık Hamurkesen, Öğümsöğüt, Eylen, Tibil, Tokacgemriği, Koyunbat, Ticar, Tilsimen, Yenice, Mağarakerinkasyolu, Yeniköy, Dümbüllü, Üçpınar, Tekirsin, Karasakal, Gerciğin, Kuşçu mustafa, Zekteriş, Anbarcık, Yazır, Uruş) Şıhınobası, Araplar, Bodur Kersentaş, Karataş, Mandollu, Akçaburç, Kürap, Alaca köyleri olmak üzere 30 köyün su işi bitmiştir. İkizce ve Mizar bitmek üzeredir Mütebaki 7 köyde iş devam etmektedir. Bunlar için şimdiye kadar 198.524,05 lira harcanmıştır Bu paradan boru bedeli hariçtir»

Müteferrik İşler:

1964 yılı içinde Gaziantep Kalesinin restorasyonu için gönderilmiş bulunan 100. 000 liradan 67.863,48 lira sarfedilmiştir.

Vakıflar idaresi çeşitli işleri için 855,80. 44 lira harcanmıştır. Bu harcamalar yatırım vasfındaki faaliyetler içindir.

Sonuç:

50 milyon lira civarında olan 1964 yılı yatırımına ait proğramda tahakkuk ettirilemiyenlerin yekünü 6 milyon liranın üzerindedir. Buna göre 40-44 milyon lira arasında olan yatırımın çeşitli sektörlerden olmak üzere 01.12.1964 tarihine kadar 32.126.650,17 liralık kısmı tahakkuk etmiştir. Bu nisbet tatbikatta yüksek bir nisbet ise de, gönül yatırımın noksansız olarak %100 tahakkukunu arzu etmektedir Bunun için yatırımcı daire müdür ve vazifeli'erin gerekli gayreti göstermeleri şayanı arzudur.

Gaziantep Valiliği