Bu ev Kürkçüler mahallesi, Yaralı sokakta olup, 1872 yılında yapılmıştır. Duvarları keymıh taştan olup, alanı 22-29 m dir, dış duvarlardan bir tek kapıyla içeriye girilir, küçük bir giriş kısmından sonra ikinci bir kapıdan bahçeye girilir.

Bu kapıdan 17 m kadar ilerledikten sonra güneye bakan bir merdivenle karşılaşır, bu merdiven beş basamak bir çıkıştan sonra iki kola ayrılır. Bu kol güneye bakan odalara doğru kıvrılır. Yine bu merdivenin kenarında, çıkarken tutunmak için iki cm eninde şekil verilerek yapılmış demir parmaklıklar vardır.

Bahçenin güney batısında mutfak, kuzey doğusunda bir musluk ve altında 1.5-1,5 m taştan oyulmuş bir curun bulunmaktadır. Curunun biraz ilerisinde giriş kısmının yanında, her evde bulunan, şire yaparken üzüm tepelemeye yarayan, taştan oyulmuş bir sal bulunmaktadır, bus al bir m. yüksekliğinde iki taş sütun üzerine oturtulmuştur. Giriş kısmının sol tarafında da hela bulunmaktadır. Bahçenin boşta kalan çevreleri çiçekliklerle, ağaçlarla süslüdür. Mutfağın önünde bir asma vardır, diğer boşluk kısımlarda beyaz ve kara taşlarla motiflerle döşenmiştir.

Oda kısımlarına gelince, bura iki kat olup, güneye bakan tarafın iki katıda aynı şekilde yapılmıştır.

Güneye bakan alt kat: Bu kısım bir oda, 1 oda, 1 sandık odası ve bir kaya odadan ibaret olup ayrıca, oda kapısının yanındaki bir kapıyla girilen 1 ahır ve bunun devamı olan 1 mağaradan ibarettir.

Oda kapısının önünde bir eşitlik vardır, burası odadan biraz engindir, oda üç pencereli olup, pencerelerin dış kısımları demir parmaklıdır, bu pencerelerin üzerinde de kuş pencereleri bulunur. Odanın diğer üç duvarında dolaplar bulunmaktadır, bu dolaplardan eşikliğin yanında bulunanı yiyecek diğer dolaplar ise yatak koymak içindir, yatak dolaplarının tam ortasındaki dolap kapaksız olup, işlemeli tahtalarla süslenmiştir. İç kısmı ayna ile kaplanmıştır. Tavandan bir metre aşağıya kadar tahtayla kaplanmıştır, bu tahtaların üst kısımları 25 m boyunda dantel şeklinde işlenmiş üçgen şeklinde boyalı tahtalarla süslenmiştir. Bu oda kadın misafirleri içindir, bu odanın içinde bulunan iki kapıdan biri sandık odasına diğeri ise kaya odaya açılır.

Kaya oda misafir odasında iki basamak çukur olup, dikdörtgen şeklinde kayaların içine oyulmuştur. Burası serin olduğundan sıcakta bozulacak yiyecekleri koymak için kullanılmaktadır.

Sandık odası ise misafir odasından beş basamak yüksekte olup, sandık ve bazı eşyaları koymaya yaramaktadır. Sandık odası tavana yakın olan dört kuş penceresinden ışık almaktadır.

Misafir odasının yanında bulunan kapıdan ahıra girilmektedir. Bu bahçeden üç basamak aşağıdadır, ahır şeklinde yapılmış ise de, yeri uygun görülmediğinden, bazı değişiklikler yapılarak odun ve kömürlük haline getirilmiştir, buranın içerisinde bulunan bir kapı ile de mağaraya girilmektedir. Mağarada odunluktan dokuz merdiven aşağı olup, kayanın içine oyulmuştur. O zamanda harp olduğu zaman kadınların saklanması içinmiş, duvarlar kandil koymak için oyulmuştur.

Buraya kadar olan kısım güneye bakan kısmın alt katını teşkil etmektedir. Üst katta al kata bulunan misafir ve sandık odasının aynısıdır. Tek alt kattakinden ayrı olarak çatı katı bulunmaktadır. Çatı katına sandık odasından bir merdivenle çıkılmaktadır. Buraya seneden seneye bir defa lüzum olan eşyalar konulur. Yukarı kattaki oda ise erkek misafirler içindir.

Çatının üzeri kiremitle örtülmüş olup, etrafı tahta Oymaklı saçaklarla çevrilmiştir.

Batıya bakan tarafta, alt kat, bir oda, bir sandık odası ve bir banyodan ibaret olup sandık odasına ve banyoya bu odadan girilmektedir. Bu oda evin büyüğüne aittir. Oda kapısının yanında kiler kapısı vardır. Kiler ise dört duvarı taştan bir odadan ibarettir. Yukarı kata ise biri küçük diğeri büyük iki oda, odalara ait sandık odaları ve çatı katı vardır.

Batıya bakan iki kat harpten önce, güneye bakan taraf şeklinde iken harpte harap olduğundan tekrar yeniden yapılmıştır. Şimdiki hali ise yeni yapılan evleri andırmaktadır.

Güneye bakan tavan evin tavanları, köşe olup, şekil verilmiştir, renkli yağlı boya ile de tabiat tablaları ile tavan süslenmiştir.

Mutfak ise yamuk şeklinde olup uzun kenarda üç penceresi vardır. Bu pencerelerden bir tanesinin içi oyularak küllük (buraya küllü su konarak çamaşır günlerinde kullanılır.) yapılmıştır. Diğer duvarlarda ise ocak vardır, mutfağın üzeri toprak olup kışları burası lolanırmış.

Bu model evlerde, kiler, mutfak ve odalar birbirine çok uzak olduğu için yorucu ve kullanışsızdır.

Mevsimlere göre güneşin az veya çok gelişine göre yapıldığı için sıhhidir.

Ayrıca binanın içinden ayrı olarak binek hayvanları beslemek için ek kısım yapılmıştır. Bu binanın arka kısmındadır.

Not: Bu yazı, 1961 yılında Gaziantep Kültür Derneği tarafından tertip edilen Gaziantep’in Eski Eserleri konulu yarışmaya katılan yazılardan biridir.

Aysel ARPACIOĞLU