(FOTOĞRAF)
1-Müdür Vehbi Dai, 2-Birsen Kaymak, 3-Aysel Kahraman 4-Asiye Dayan, 5-Saadet Şenoğlu, 6 Mehmet Durkaç, 7-Mehmet Kaleli, 8-Mehmet Kaygısız, 9-Mehmet Kılıç 10-Şükran Hörozoğlü, 11-Ayten Karalar, 12-Örfan Ozgüzel, 13-Nazire Durdu.
Osmanlı imparatorluğu zamanında bilgi tahsili için medreseler mevcuttu. Antep’te medreselerden başka bir idadi bir Rüştü’ye mektebi (şimdiki cumhuriyet okulu) ile birkaç ilkokul bulunuyordu; Bu Okulların hemen hepsi cami avlusu içinde kurulmuş, din ve dünya müesseseleri birbirinden ayrıt edilmemişti. Meselâ: Ahmet Çelebi camiinde. Ahmet Çelebi mektebi, Şıh caminde, Orhaniye, mektebi, Bekir Bey camiinde;" Bekir Bey mektebi, Alinacar camiinde bir başka mektep, Hüseyin Paşa Camiin de Numune mektebi olmak üzere bütün okullar cami avlusuna adeta sığınmış vaziyette idiler.
İstiklal savaşından sonra tekyelerin ilğa edilmesiyle Tekye camii içinde bulunan Mevlevi dergâhı binası ilk İSTİKLÂL okulunu teşkil etmiş, bu şekilde cami avlusu içinde bulunan mektekler bir tane daha etmiş bulunuyordu.
Antep’ten Ermenilerin çıkarılması ile şimdiki Sakarya, Gazi ve Kayacık gibi okullar Ermeni metrukatında olan müsait 'evler kısmen tebdil edilerek ilk okul hâline getiriliyordu.
İSTİKLÂL İlkokulundan bahsedeceğimize göre Tekye camii avlusunda bulantı eski İstiklâl okulunun durumuna Bir göz atalım: Tekye camii üç kapıIı ve Gaziantep’in en canlı çarşısı olan Arasa, Buğday arsası ve Buğday hanları arasındadır. Gaziantep’in en kıymetli ve muteber bir semtindedir.
Bu okul hakkında bir fikir edinilmek üzere (29.X.1960) Tarihli verilen durum raporun bir fıkrasını aynen alıyorum: Hâlen ibadetgâh olan camiin 3 kapısı çarşı ve pazara açılmış olduğundan şehre gelen köylüler, bu cami avlusunda konaklar, yemeklerini duvar diplerinde yerler. Bazıları kadın ve çocuklarını merkez ittihaz ederek bırakır gider. Alışverişini yapar, gelinceye kadar çocukları cami avlusunda uyur, hatta gelen hasta köylülerin Doktora gitmezden evvel ilk konakladıkları şilteleri ile birlikte yattıkları yine bu cami avlusunda duvar dipleridir. Cami avlusu senenin her mevsiminde bulunan yemiş ve meyve kabukları ile dolar, güneş altında kalan kabuklar karasineklerin gel meşine sebep olarak avludan geçenleri mauzare, fena koku karasinek uğultuları ile insanı geçemez hale getirir, işte üç kapısı bulunan camiin avlusuna girince bu mahşeri ve berbat durumdaki avlu içinde okulun cümle kapısını buluruz.
İlk seneleri üç, sonra beş dershaneli olarak çalışmaya başlayan okulun 100 m2 gelmeyen avlusu etrafı Vakıf mülklerle tahdit Adilmiş olduğundan bir inkişaf gösterememiş, Kız ve Erkek Öğren çiler için ayrı ayrı helalar ile balkon ve dershane tabanları yeniden yaptırılmıştır.
Her yerde olduğu gibi çift öğretime giren okul, sabahçı ve öğleci olarak öğretime devam ederken dershane, bahçe sile darlığı sebebi ile yeni bir okula veya okul yanında bulunan develiğin istimlaki ile genişlemek zaruri bir hal almıştı.
Vali NİYAZİ ARAZ ve Osman Meriç zamanlarında İSNİKLÂL okulu (0- kul Aile) Birliği tarafından uğraşılmış, her müşkülata katlanılmıştır.
Vali NİYAZİ ARAZ, Develiğin istimlâki yoluna giderek merkezi yerde ihtiyacı karşılayacak okul düşünmüş, kendisiyle görüşmek üzere gidildiğinde her gelişiniz bir evvelkinden daha kuvvetli olduğunu söyleyerek işin önemle ele alındığını müjdelerdi. Her memur gibi onun da Manisa’ya tayini okulun gelişmesini durdurdu.
Vali Osman Meriç okul durumu ile ilgilenmiş ve (Okul-Aile) Birliği gayreti ile şimdiki bulunduğu bostanın Vakıflar müdürlüğünden istimlâki mümkün olmuş ise de binasının yapılışını, okulun açılışını görmeden Gazi ilden ayrılmıştır.
Nihayet, istiklâl okulunu bina istik lâline kavuşturma şerefi sayın Valimiz.! Salih Tanyeri’ne nasip olmuş, istiklâl Okulunun kurucusu olmuştur.
OKUL VERÎ: Vakıflar Müdürlüğün den okul yeri hakkında aşağıdaki bilgi alınmıştır: Okul yeri çiçek Fakı’nın oğlu Mehmet Hayrettin Hoca /vakfıdır. Vazii Vakıf (Hayretin Çavuştur).;?
Oğlu: İnce Bayrahtar Ahmet Ef. (1241-1265) yıllarında mütevelli.
Oğlu Çiçek Fakı Mehmet Ef, (1266-1295) yıllarında mütevellidir,
Oğlu Hayrettin Hoca oğlu 'Bekir (1295-1304) yıllarında mütevellidir.'
Oğlu: Mehmet Arif Efendi (1304-' 1335 (yıllarında mütevellidir.
Oğlu: Mahmut Naci Efendi (1335- 1340) Tarihinde mütevelli olabileceğine dair Antep Şer’i mahkemesinden ilâm,'1 '" almış, bundan sonra, bu vakıf. Vakıflar idaresince mazbut vakıflar arasına alınarak idare olunurken (1962) Yılında Gaziantep Valisi bulunan (OSMAN. MERİÇ) zamanında okul yapılmak üzere özel idare Müdürlüğünce metre karesi (825) kuruştan Vakıflar müdürlüğünden satın alınmıştır.
Sayın Vali Salih Tanyeri eskiden beri bildiği ve ehemmiyetini takdir buyurduğu okulu biran evvel iyi bir duruma kavuşturmak için yarım milyon liraya yakın iki kat ve 12 Dershaneli modern okul binasını yaptırarak (1 Mart 1962) tarihinde açılış töreni ile öğrenime başlamış, eski binadaki İSTİKLÂL ilkokulu yeni binaya geçerek normal tedrisat yapmak üzere faaliyete geçmiştir.
Hulasa: Tekye camii içinden okulun kurtulması, Develiğin islimlâk edilmesi. Bostanların istimlâki ve yeni okulun (İSTİKLÂL) Okulu olarak kalmasında okulumuz (OKUL-Aile) Birliği idare he yetinin gösterdiği faaliyet ve sonuç da yanı şükrandır. '
Beş dershaneli bir okuldan. (12)ders haneli okula nakil yapılınca zarurî ve görünmeyen ihtiyaçlar kendini göstermiş 1 Mart 1962-1963 ders yılı sonuna kadar okul iç noksanları temini ile uğraşılmış tır.
Tam tedris yılı olarak (1963-1964) yılında okul kadrosu genç öğretmenlerle takviye edilmiş. Okul beslenmeğe tabi tutulmuş. Eğitim ve öğretimde ciddi çalışmalar neticesi bu yıl umulmaz semereler meydana gelmiştir.
Bunlardan bazılarını burada ilk tesis olarak yamaklığımız uygun olur: Okul ihata divari için (3000) Lira, Okul salonuna okula yakışır bir ATATÜRK köşesi yapılmış, her dershaneye yeniden çerçeve ve camlı ATATÜRK fotoğrafları, 11 haritaları, Okul ve bahçe plânları ve bunun uygulanmasına başlanmak üzere 250 kök zeytin kütüğü, 30 Çınar ve 30 Ceviz ağacı dikilmesi gibi önemli ve esaslı işler ifa edilmiştir.
Okul tesisi için ebcet hesabı ile okulun kuruluşu olan 1962 yılını gösteren şu beyit ileride çok önem kazanacaktır:
Dört çıkardım tarihinden avlusu çiçek dolu,
Çok şerefli oldu şimdi İSTİKLÂL İlkokulu. (1962)
Cami içindeki İSTİKLÂL İlkokulu ile şimdiki yeni istiklâl ilkokulundan mezun verdiği kız ve erkek mevcutlarını vermekle sözüme son vermiş olacağım.
|
KIZ |
ERKEK |
TOPLAM |
SENESİ |
|
8 |
23 |
31 |
1943-1944 |
|
6 |
29 |
35 |
1944-1945 |
|
8 |
29 |
37 |
1945-1946 |
|
8 |
28 |
36 |
1946-1947 |
|
9 |
30 |
39 |
1947-1948 |
|
17 |
30 |
47 |
1948-1949 |
|
11 |
23 |
34 |
1949-1950 |
|
10 |
25 |
35 |
1950-1951 |
|
12 |
26 |
38 |
1951-1952 |
|
16 |
33 |
49 |
1952-1953 |
|
105 |
276 |
381 |
|
KIZ |
ERKEK |
TOPLAM |
SENESİ |
|
105 |
276 |
381 |
|
|
10 |
23 |
33 |
1953-1954 |
|
12 |
18 |
30 |
1954-1955 |
|
16 |
24 |
40 |
1955-1956 |
|
12 |
36 |
48 |
1956-1957 |
|
26 |
66 |
92 |
1957-1958 |
|
18 |
58 |
76 |
1958-1959 |
|
24 |
57 |
81 |
1959-1960 |
|
24 |
18 |
52 |
1960-1961 |
|
27 |
21 |
48 |
1961-1962 |
|
21 |
26 |
47 |
1962-1963 |
|
295 |
423 |
918 |
Cami içindeki İSTİKLÂL ilkokulu ile yeni yapılmış ve bir buçuk yaşına basmış bulunan okul hakkında ancak bulabildiğim kayıtlara dayanarak izahat verilmiştir. Bulamadığım ve bilmediğim cihetlerin bilenler tarafından aydınlatılması çok isabetli olacaktır.
1963-1964 Ders yılı mezunları dahil olmak şartı ile (295) Kız (623(Erkek olmak üzere Bine yakın münevver yetiştirmiş olan bu irfan abidesi bundan sonra bu müsait binasında daha çok semere verecek, memlekete daha çok faydalı olacağını ümit ederiz.
