Bundan tam 97 yıl önce Türkiye’de ilk defa açılan Amerikan Sergisine ilk iştirak eden şehrin Gaziantep olduğuna dair elime geçen bir vesikayı hemşerilerime ve ilgili makamlara açıklamayı uygun buldum.

Şehrimizin eski ailelerinde Hasırcı Zade Mustafa Fehim Efendinin (Mahmut Tüzünün Dedesi) Bundan tam 110 sene evvel kendi eliyle yazdığı el yazması bir risaleden Antep’in o zaman Amerika sergisine neler gönderdiğini öğreniyoruz. Sergiye gönderilen sanaat eserleriyle istihsal maddelerinin isimleri şöyledir:

Tunç Üzengi Kalemkârı: bir çift, Kemikli körük, bir adet Sade Körük: bir adet Kırmızı Aba. 1 Boz Aba. 1 Tunç Divit Kalemkâri: 1 Harbi şeklinde maşa: 1 Kırmızı Sahtiyan: 1 Sarı Sahtiyan: 1 Annabi Sahtiyan: 1 Kösele: 1 Düzlenmiş ve silinmiş kırmızı mermer. 1 Yünden mâmûl oda döşemesi: 2 takım Beyaz bez: 1 Top: 2 Döşek yüzü: 2 yastık yüzü: 1 Yorgan yüzü: 5 Top İplik alaca çeşitli: 3 Tunçdan kaşık. 3 Tunçdan çatal. 2 Çift Kırmızı ve Sarı Çizme. 3 Çift Kırmızı ve Sarı papuç yemeni. 1 Keçül başlı yeşil küp. 5 çeşit ağaçdan mâmûl Kalemkârı sigara takımı. Sigara takımı. Siyah üzüm bir kıya Dımışgı üzüm. Bir kıya süzülmüş bal. Bir kıyatah pekmezi. bir kıya kabak helvası. Bademli, fıstıklı, cevizli, tatlı sucuk, bastık, tarhana ve muska, beher, nev’inden birer miktar: 3 kıyca bal mumu, pekmez yufka ekmek, birer kıya 1 gümüş saç tarağı. 1 Gümüş işi tarak. 2 gümüş işi Sigara takımı. 1 gümüş kemer yüzü. 1 gümüş iğnedanlık 1 gümüş sürmedanlık. Birer kıya fıstık, zeytinyağı, Şirik yağı.

Bu listenin altında da şu meşruat vardır:

(Eşbu Antep Mamulları eşyaların mecmâ tutarı bin iki yüz doksan sekiz kuruş on para ile iştira olunup Amerikan Sergisine gönderilmek üzere Halep Vilâyet celilesine irsal kılınmışdır.)

Görülüyor ki yüz yıl önce Antep şehri ve onun halkı kendi yaptıkları sanat işlerile istihsal ettikleri maddeleri ta o zaman bile yabancı memleketlere ulaştırmak için çırpınmışlardır.