(Mecidiye 20 Kuruş Hesabile )
|
Şehrisi kuruş |
Senevisi kuruş |
|
|
180 |
Mahmudiye mekteb; i iptidaîsi muallimi evveli |
|
|
100 |
Mahmudiye mekteb; i iptidaîsi muallimi Sanisi |
|
|
70 |
Mahmudiye mekteb; i iptidaîsi muallimi salisi |
|
|
50 |
Mahmudiye mekteb; i iptidaîsi Bevvabı (kapıcısı) |
|
|
400 |
4800 |
Yekûn |
|
180 |
Mecidiye mekteb-i iptidaîsi muallim-i evvel |
|
|
100 |
Mecidiye mekteb-i iptidaîsi muallim-i sanisi |
|
|
70 |
Mecidiye mekteb-i iptidaîsi muallim-i salisi |
|
|
50 |
Mecidiye mekteb-i iptidaîsi bevvabı |
|
|
400 |
4800 |
Yekûn |
|
180 |
Selimiye mekteb-i iptidaîsi muallim-i evvel |
|
|
100 |
Selimiye mekteb-i iptidaîsi muallim-i sanisi |
|
|
70 |
Selimiye mekteb-i iptidaîsi muallim-i salisi |
|
|
350 |
4200 |
Yekûn |
|
180 |
Osmaniye mekteb-i iptidaisi evvel |
|
|
100 |
Osmaniye mekteb-i iptidaisi sanisi |
|
|
280 |
3360 |
Yekûn |
|
180 |
Orhaniye mekteb-i iptidaisi evvel |
|
|
100 |
Orhaniye mekteb-i iptidaisi sanisi |
|
|
280 |
3360 |
Yekûn |
|
180 |
Ferhadiye mekteb-i iptidaisi evvel |
|
|
100 |
Ferhadiye mekteb-i iptidaisi sanisi |
|
|
280 |
3360 |
Yekûn |
|
180 |
Hamidiye mekteb-i iptidaisi evvel |
|
|
100 |
Hamidiye mekteb-i iptidaisi sânisi |
|
|
280 |
3360 |
Yekûn |
|
100 |
Süleymaniye mekteb-i iptidaisi evvel |
|
|
150 |
Süleymaniye mekteb-i iptidaisi sanisi |
|
|
150 |
1800 |
Yekûn |
|
180 |
2160 |
Loham karyesi muallim-i evvel |
|
180 |
2160 |
Oruş karyesi muallim-i evvel |
|
300 |
3600 36960 |
Maarıf katibi Senevî yekûn |
Bu okulların bulundukları yerler :
Mahmudiye mektebi: Balıklıda Dr. Mecit Barlas hastanesi karşısındaki arsada.
Mecidiye: karagözde gümrük hanı karşısında,şimdi boyahanedir.
Selimiye: Tabakhanede Aliyünnaccar camii içinde. Şimdi C.H. P. si bucak binasıdır.
Osmaniye:küçük tabakhanede camii avlusunda. Şimdi ne için kullanıldığını bilmiyorum.
Orhaniye: Şimdi C.H.P. si bucağıdır.
Ferhadiye: Akyol mahallesinde akyol camii alusunda idi. Şimdi mektebin de camiin de yeri Atatürk bulvarına dahildir.
Hamidiye: Gaziantep harbinin en mühim cephesi olan Çınarlı camiin ve bu mektebin yerinde şehitler anıtı vardır.
Süleymaniye: Şehit Şahinmahallesinde Aydın Baba Türbesi avlusunda idi. Halk bu semte (Karakabir) derler. Şimdi belki ev olarak kullanılmaktadır.
İş bu mekteplere muvazi olarâk 1908 tarihlerinde yani meşrutiyetin ilanı sıralarında Anteptekimeşrutiyetin ilanı sıralarında Antepteki medreseler şunlardı.
|
Medresenin adı |
Bulunduğu mevkii ve şimdi ne için kullanıldığı |
|
1- Ömer Şıh Medresesi |
Yazıcık semti içinde,Ömer şıh camii içinde haraptır. |
|
2- Kuzanlı Medresesi |
Kuzanlı camii içinde haraptır. |
|
3- Basmacı Medresesi |
Balıklağında. Şimdi yeri park olmuştur. |
|
4- Mehmet Paşa |
Şimdiki cumhuriyet otelinin nakıp sinemasının bulunduğu yerde idi. Şimdi yeri hep otel, dükkan, kahve, basımevi ve mağazadır. |
|
5- Zülkadriye Medresesi |
Suburcunda postane karşısında. Şimdi ev olarak kullanılmaktadır ve mescit yeride dükkandır. |
|
6- Müftü (sungurya) Medresesi |
Ömeriye camiinin biraz ilerisinde idi. Şimdi yerine ev yapılmıştır. |
|
7- Çamurcu Medresesi |
Mehmet paşa camiinin karşıından kale altına giden yolun üzerindedir. Şimdi evdir. |
|
8- Nurosmaniye Medresesi |
Tabakhanede Aliyünneccar camii karşısında ki köşede idi. Şimdi yeri evdir. |
|
9- Ebûlhüdâ Medresesi |
Gaziler caddesinde Dr. Abdülkadir Göksel’ın muyenehanesi yakınında. Şimdi bir sanat müessesesidir. * |
|
10- Zulmiye Medresesi |
Boyacı camii civarında. Fetvahane idi, Müftü burada otururdu. Şimdi yeri parktır. |
|
11- Fethiye Medresesi |
Boyacı camii kıblesinde ve bitışiğindedir. Şimdi han olarak kullanılıyor. |
|
12- Osmaniye Medresesi |
Çıkrıkçı: hamamı karşısından Hal'a giden yol üzerindedir. Şimdi fıstık temizleme işlerinde kullanılıyor. |
|
13- Nakip Medresesi |
Şehreküstüye giden yol üzerinde Gümüş Kastel karşısındadır. Şimdi boyahanedir. |
|
14- Abdı Ağa Medresesi |
Şehreküstüde kesik minare civarındadır. Şimdi galiba boyahanedir. |
|
15- Ahmet Çelebi Medresesi |
Ahmet Çelebi camii içindedir. Şimdi evdir. |
|
16- Esenbek Medresesi |
Esenbek camii içindedir. Şimdi evdir. |
|
17- Boyacı Medresesi |
Boyacı Camii içerisindedir. Şimdi gire imam ve müezine hizmet etmektedir. |
|
18- Toprakçı Medresesi |
Çamurcu medresesi civarındadır. Şimdi dokumacılık işlerinde kullanılmaktadır. |
Bu medreselerin hepisinde arapça ilimler okunurdu. Sonradan Antep’e Darülhilafetilaliyye adlı bir.medrese açıldı. Bunda biriz yeni ilimler okunurdu. Sonra bunun adı sırasile: İmâm Hatip mekfebi, Medresesi kulliyye gibi şeyler oldu.
Müderrisler: Yukarıda adı geçen medreselerin müderrisleri şunlardı.
1- Bülbül zade hacı abdullah efendi: Müftü (Sungurya) ve Zülkadriyenin.
2- Mersinli Hacı Ali Efendi: Nakip ve Nuri Mehmet paşa medreselerinin. Bu iki zat Antep ve huvalisinin en meşhur ülemasıydı.
3- Kadızade Osman Efendi Nurosmaniye ve Toprakçı medreselerinin.
4- İzrapzade Abdullah Necip Efendi. (Dr. Mecit Barlas’ın babası) Kuzanlı medresesinin. Bülbülzade ile bu zat hakkında (Gaziantep Büyükleri) adlı kitapta malumat vardır. Ebülhüdayede İzrapzade müderristi.
5- Hacı Şerf Efendi Fethiye medresesinin. Merhum pek nâtuk vaızdı.
6- Mütevelli zade Ahmet Efendi: Esenbek ve Ahmet Çelebi’nin.
7- Eski Müftü Arif Efendi: Osmaniye medresesinin.
|
19- Tahlani Medresesi |
Tahtalı camii içinde. Şimdi yeri Camiinin helasıdır. Müderrisinin adını bilemiyorum. |
|
20- Bişirici Medresesi |
Bişirici kastalı üzerindedir. Şimdi Trahom teşkilâtının göz ilaçlama müessesesidir. Galiba buranın da müderrisi meşhur şairimiz Hasip Dürrî idi. Bu medrese bize (Yâ settâr) şiirinin kudretli şairini sinesinde taşıyan bir medresedir. |
|
21- Şıh Camii Medresesi |
Şıh camii içindedir. Şimdi belki imamına müezzine hizmet etmektedir. |
|
22- Bostancı Medresesi |
Bostancı camii içindedir. Şimdi haraptır. Müderrisi Fahrettin Efendidir. |
Bunlardan başka aşağı yukarı her caminin içinde bir veya bir kaç odalı küçük medrese ve hücreler de var idi. Şimdi bunların hepisi de tarihe karışmıştır.
Not: Yine 1910 senelerinde Antep’de üç sınıflı bir Darülmuallimin, bir Darülharîr, bir idadi mektebi ,ile birçok da akalliyet mektepleri ve yirmi kadar da kız ve erkek çocuklarını bir arada okutan mahalle mektepleri var idi. Bu akalliyet mekteplerinin her derecedekilerinin adları ve kadroları da bende mevcuttur. Vaktile bunlari Maarif Vekâleti Daireden istedi. O zamanki Maarif Müdürü Cemil Gökdeniz’de bu işe beni memur etti. Ben de o zaman sağ olan o devrin müfettişi Abdülkadir Kemaliye’ye müracaat ederek bu mektepler hakkındaki resmi malumatı topladım. Bunları da ayrı bir yazımda veririm.
Netice: Geçmişte bu. kadar ilim müesseselerine mâlik olan bu memleketin bu gün 10 ilkokulu ile birer Lise, Kız Enstitüsü, Erkek Sanat Enstitüsü, Orta Ticaret okulu bulunması hiçte ihtiyaca cevap vermediğini meydana çıkarmaktadır. Mütercim Asımlar, Aynîler, Münif Paşalar yetiştiren ve ilm-ü irfana candan âşık bu memlekete 10 ilkokul daha gerektir. İsteriz. Ve bir toplantıda bir sözcünün dediği gibi bu memleket hiçte geri değildir. Bunu anlamak için memleketin geçmiş irfan tarihine bir göz atmak kâfi.
